Zakup okularów korekcyjnych w podatku VAT i dochodowym

Przeczytaj także: Płatności gotówkowe w podatku VAT i dochodowym

Okulary dla przedsiębiorcy

Mimo, że okulary korygujące wzrok to często niezbędny element stanowiska pracy przedsiębiorcy, bo bez nich dla przykładu nie jest on w stanie czytać, a przez to prowadzić firmy, fiskus zgodnie twierdzi, że w kosztach podatkowych takich wydatków rozliczyć nie można. Dlaczego?

Otóż zdaniem urzędników okulary takie mają na celu ochronę zdrowia przedsiębiorcy, a więc są wydatkiem osobistym, który nie spełnia definicji kosztu uzyskania przychodu. Nie zmienia tego fakt, że bez takich okularów prowadzenie działalności gospodarczej w ogóle nie jest możliwe.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 27.01.2009 r. nr IPPB1/415-1312/08-2/EC (z interpretacją można zapoznać się tutaj: Okulary korekcyjne dla przedsiębiorcy a koszty firmy) wskazał: „(…) wydatek na zakup okularów korekcyjnych ma na celu ochronę zdrowia. Wydatki na ochronę zdrowia należą do wydatków o charakterze osobistym. W sytuacji zaistnienia wady wzroku , czy też jej pogłębiania się osoba fizyczna jest zmuszona do poczynienia zakupu okularów z odpowiednimi szkłami niezależnie od tego czy prowadzi działalność gospodarczą, czy też działalności takiej nie prowadzi. Tak więc, bezpośrednim celem jaki jest związany z ponoszeniem tego rodzaju wydatków jest ochrona wzroku, a nie osiągnięcie przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Poniesienie wydatków na zakup okularów nie ma realnego wpływu na wysokość przychodów uzyskiwanych ze świadczenia usług radcy prawnego.

Reasumując, należy uznać, że wydatku na zakup okularów korekcyjnych nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu z prowadzonej działalności gospodarczej.(…)”

Skoro jest to wydatek o charakterze osobistym, to nie ma tutaj też mowy o odliczeniu VAT.

Okulary korekcyjne dla pracowników

Sytuacja zmienia się, gdy w grę wchodzą okulary dla pracowników. Tym bowiem w określonych przypadkach pracodawca musi je zapewnić.

Obowiązek zapewnienia przez pracodawcę okularów korekcyjnych powstaje, gdy:

• pracownicy użytkują w czasie pracy monitor ekranowy przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy (lub więcej), oraz
• wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych przez lekarza wykazują potrzebę stosowania okularów (co wynika z jego zaleceń).

Oczywiście pracownik nie może żądać w takim przypadku od pracodawcy zakupu dowolnie wybranych przez siebie i drogich okularów. Pracodawca ma obowiązek zapewnić zestaw najtańszy – ewentualną różnicę może w takim przypadku pokryć pracownik.

Zakup okularów korekcyjnych dla pracownika (gdy obowiązek taki na pracodawcę nakładają przepisy prawa) jest już bezsprzecznie związany prowadzoną działalnością gospodarczą. Zakup taki może zatem zostać rozliczony w kosztach uzyskania przychodu pracodawcy.

Nie ma przy tym znaczenia, czy zakupu dokona bezpośrednio pracodawca czy pracownik, któremu następnie zakład pracy zwróci poniesione z tego tytułu wydatki. Zakup taki może być rozpoznany jako koszt podatkowy w obydwu przypadkach.

Inaczej jest w podatku VAT. Otóż zdaniem organów podatkowych od zakupu okularów dla pracowników podatnikowi (pracodawcy) nie przysługuje prawo do odliczenia VAT, bowiem nie nabywa on prawa własności tych okularów (nawet gdy faktura zakupu zostanie wystawiona na zakład pracy).

Jak wskazał m.in. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 5 maja 2017 r., nr 2461-IBPP2.4512.94.2017.2.AZE „(…) to pracownik - a nie pracodawca, który tylko finansuje ich zakup - posiada prawo do rozporządzania okularami jak właściciel. Zatem to pracownik, od początku zakupu, wchodzi w ekonomiczne władztwo tego towaru.

(…) okulary korekcyjne są zapewniane pracownikom, na podstawie badania okulistycznego stwierdzającego konieczność stosowania szkieł korekcyjnych u pracowników biurowych oraz pracowników fizycznych podejmujących prace na wysokości. Zatem, jak wynika z opisu sprawy, okulary są dostosowane do indywidualnych potrzeb pracowników i od momentu zakupu stanowią ich własność.

Z samego faktu wystawienia faktury na pracodawcę nie można wywodzić prawa do odliczenia podatku wynikającego z tej faktury jeżeli pracodawca ten nie nabywa faktycznie okularów (nie dochodzi do przeniesienia rozporządzania okularami jak właściciel pomiędzy zakładem optycznym a pracodawcą). Okoliczności analizowanej sprawy wskazują, że to pracownik od początku ma prawo do rozporządzania okularami jak właściciel.

Tym samym, w sytuacji, gdy prawo do rozporządzania towarem jak właściciel przysługuje pracownikowi, pracodawca nie ma prawa do odliczenia podatku związanego z nabyciem okularów korekcyjnych, które są wykorzystywane przez jego pracowników również podczas wykonywania obowiązków służbowych. Bez znaczenia w tej sytuacji pozostaje kwestia, że to pracodawca, który realizuje obowiązek wynikający z odrębnych przepisów prawa, finansuje zakup okularów pracownikowi.(…)”