PCC od zakupu maszyn rolniczych od rolnika ryczałtowanego

Przeczytaj także: Podatek PCC od zakupu używanych maszyn?

Wyłączenie z PCC

Zgodnie z art. 2 ust 1 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi temu nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:
a) w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
b) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
• umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Mówiąc innymi słowy, jeżeli tylko sprzedaż ruchomości podlega pod VAT (tzn. jest opodatkowana bądź zwolniona z podatku), PCC płacić już nie trzeba.

Działalność rolnicza w VAT

W podatku od towarów i usług działalność rolnicza mieści się w pojęciu działalności gospodarczej, która jest tym podatkiem opodatkowana. Dla rolników zostało jednakże przewidziane specjalne zwolnienie, mieszczące się w art. 43 ust. 1 pkt 3: zwalnia się od podatku dostawę produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej, dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego.

Rolnikiem ryczałtowym jest rolnik dokonujący dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczący usługi rolnicze, korzystający ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3, z wyjątkiem rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych (art. 2 pkt 19 ustawy o VAT).

Wyżej jednak jest mowa jedynie o płodach rolnych oraz usługach rolniczych. A co z pozostałym majątkiem służącym takiej działalności rolniczej – np. ciągnikiem rolniczym, kombajnem?

Z takim pytaniem do fiskusa zwrócił się jeden z podatników (rolnik ryczałtowy), wskazując że zakupił od rolnika ryczałtowego na podstawie umowy kupna-sprzedaży ciągnik rolniczy. Zainteresowany we wniosku zaznaczył, że sprzedawca w momencie sprzedaży był podatnikiem zwolnionym z podatku VAT, a zbywany ciągnik był wykorzystywany w działalności zwolnionej. Nadto wnioskodawca zaznaczył, że zarówno kupujący jak i sprzedający korzystają ze zwolnienia podmiotowego z podatku VAT na podstawie art. 113 ustawy o VAT.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 22.07.2020 r. nr 0111-KDIB2-3.4014.200.2020.1.BFP uznał, że w takim przypadku faktycznie od zakupu ciągnika nabywca nie powinien płacić PCC, bowiem korzysta z wyłączenia wymienionego w art. 2 pkt 4 ustawy o PCC. Organ zaznaczył jednak że jest tak pod warunkiem, że sprzedawca korzysta w zakresie tej transakcji ze zwolnienia z podatku VAT, co jednak nie było przedmiotem jego rozważań.

Organ podatkowy zatem powiedział podatnikowi: nie badam, czy opisana transakcja podlega opodatkowaniu VAT. Zostawiam to Tobie. Jeżeli rzeczywiście sprzedaż ta jest zwolniona z VAT, to PCC płacić nie musisz. Ale sam określ czy rzeczywiście sprzedaż z VAT jest zwolniona, bo ta kwestia nie jest przedmiotem rozważań tej interpretacji.

W podobny tomie wypowiedział się Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 27.02.2020 r. nr 0111-KDIB2-3.4014.102.2019.2.ASZ: „(…) Jeżeli zatem istotnie - jak Wnioskodawca stwierdza w z treści wniosku i jego uzupełnieniu - z tytułu opisanej transakcji Sprzedający był zwolniony z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, transakcja nabycia ciągnika rolniczego nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W związku z powyższym - jeżeli opisana transakcja była objęta uregulowaniami ustawy o podatku od towarów i usług - Wnioskodawca nie był zobligowany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu opisanego zdarzenia, gdyż czynność ta (umowa) jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Należy przy tym podkreślić, że oceny stanowiska Wnioskodawcy dokonano tylko na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, przy założeniu - zgodnie z wyjaśnieniami Wnioskodawcy - że umowa sprzedaży (dostawa ciągnika) podlega regulacjom zawartym w ustawie o podatku od towarów i usług. Gdyby informacje te nie odpowiadały rzeczywistości - co możliwe jest do ustalenia tylko w postępowaniu dowodowym - interpretacja niniejsza nie wywołuje skutków prawnych.(…)”

Z kolei Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 09.01.2020 r. nr 0111-KDIB4.4014.390.2019.2.MD uznał, że PCC od zakupu ciągnika od rolnika ryczałtowego należy zapłacić. Tutaj jednak we wniosku o wydanie interpretacji wnioskodawca wskazał, że sprzedający ciągnik rolnik ryczałtowy, w ramach tej transakcji występował jako podmiot niedziałający w charakterze podatku od towarów i usług, jak też z tytułu tej transakcji nie jest ten sprzedawca opodatkowany VAT-em. Niemniej sprzedawca ma status rolnika ryczałtowego, zaś zbywany ciągnik służył wyłącznie do uprawny roli w gospodarstwie rolnym sprzedającego rolnika ryczałtowego.

Tutaj również organ wskazał, że nie analizuje przepisów VAT-owskich. Skoro zdaniem wnioskodawcy wskazana transakcja jest poza VAT, to PCC od zakupu trzeba zapłacić.

Jak widać, w przytoczonych interpretacjach podatkowych fiskus po prostu zbył wnioskodawców, pozostawiając bez wyjaśnienia kluczową kwestię – tzn. czy czynność sprzedaży rolniczej podlega pod reżim ustawy o VAT, bo jeśli tak – to nawet w przypadku zwolnienia w tym podatku, PCC od zakupu takiej maszyny nie wystąpi.

A czy rzeczywiście taka sprzedaż jest opodatkowana VAT-em i korzysta ze zwolnienia z tego podatku? Wydaje się że tak. Działalność rolnicza to bowiem działalność gospodarcza, zaś rolnik ryczałtowy jest podatnikiem VAT prowadzącym tą działalność, ale korzystającym jednocześnie ze zwolnienia z podatku VAT w odniesieniu do produkowanych produktów rolnych i usług rolniczych. Rolnik taki może przy tym korzystać nie tylko ze zwolnienia przewidzianego dla rolników ryczałtowych, ale też np. ze zwolnienia z uwagi na obroty. Nie ma też przeszkód, aby rolnik korzystał ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT: zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Zastosowanie tego zwolnienia wydaje się tutaj być możliwe z tego względu, że rolnikowi ryczałtowemu nie przysługuje prawo do odliczenia VAT od nabycia technicznych środków produkcji - skoro produkcja ta jest zwolniona z podatku VAT.