Wymiana pieca węglowego na gazowy w uldze rehabilitacyjnej

Przeczytaj także: Ulga rehabilitacyjna tylko na leki przepisane przez lekarza specjalistę

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca mieszka z żoną oraz dwoma nieletnimi synami w mieszkaniu własnościowym w tzw. starym budownictwie. Mieszkanie jest ogrzewane starym piecem c.o. na węgiel. Piec ten służy również do grzania wody użytkowej.

Żona wnioskodawcy pracuje na pełny etat, a starszy syn chodzi do szkoły. Sam zainteresowany jest rencistą i opiekuje się w młodszym (6 lat), niepełnosprawnym synem, który wymaga stałego nadzoru, opieki oraz intensywnej terapii i rehabilitacji (zajęcia w ramach wczesnego wspomagania w szkole specjalnej oraz zajęcia terapeutyczne prowadzone przez prywatnych terapeutów, a także wizyty u lekarzy specjalistów co skutkuje co najmniej 2 lub 3 – krotnymi wyjazdami w tygodniu poza miejsce zamieszkania). Nadto syn wymaga stałych i cyklicznych tygodniowych wyjazdów na turnusy rehabilitacyjne. Nie może tez zostawać sam. Jego stan niepełnosprawności powoduje brak możliwości oceny zagrożeń.

U wnioskodawcy zdiagnozowano natomiast cukrzycę typu I (też jest osobą niepełnosprawną) wymagającą stałego kilkukrotnego w ciągu doby wlewu insuliny i stałej opieki w poradni diabetologicznej. Natężenie terapii syna, tj. rozjazdy na zajęcia, do lekarzy, praca żony na pełny etat a także postępująca cukrzyca stanowią poważne obciążenie dla wnioskodawcy w codziennym wykonywaniu obowiązków i opieki nad niepełnosprawnym synem. Uciążliwy jest zwłaszcza okres zimowy (grzewczy), kiedy to z uwagi na powyższe dochodzi do „zagotowania” pieca lub jego wygaśnięcia oraz strach, aby niepełnosprawny syn nie zrobił sobie krzywdy. Dlatego też została podjęta decyzja o wymianie pieca na kocioł gazowy i zapewnienia minimalnego komfortu życia.

Wnioskodawca zadał pytanie, czy wymianę pieca w 2020 r. może rozliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej, jako wydatki poniesione na cele adaptacji mieszkania dla potrzeb osób niepełnosprawnych? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) W myśl art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 z późn. zm.), podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 29-30cb i art. 30da-30f, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 23o, art. 23u, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e, 4-4e, 6 i 21 lub art. 24b ust. 1 i 2, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Minerva Studio - Fotolia.com

Kocioł gazowy obniży podatek osoby niepełnosprawnej

Gdy niepełnosprawność dziecka wymaga całodobowej opieki i nadzoru oraz wywołuje zaburzenia rozwojowe o charakterze neurologicznym, wskutek których nie rozumie on zagrożeń występujących w środowisku w którym funkcjonuje, np. zagrożeń ze strony ognia, wymianę pieca węglowego na gazowy (bezpieczny dla niego) można rozliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej.

Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ww. ustawy, zaś zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7 i 7b-7g tego artykułu.

Z art. 26 ust. 7a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że za wydatki, o których mowa w ust. 1 pkt 6, uważa się wydatki poniesione na adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.

Stosownie do art. 26 ust. 7b tejże ustawy, wydatki, o których mowa w ust. 7a, podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.

Zgodnie z art. 26 ust. 7d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:
1. orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach lub
2. decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
3. orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.

Przepisy ust. 7a-7d i ust. 7g stosuje się odpowiednio do podatników, na których utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełnosprawne: współmałżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowe, jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają dwunastokrotności kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1340 i 1669), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego. Do dochodów, o których mowa w zdaniu pierwszym, nie zalicza się alimentów na rzecz dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4, świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 100a, oraz zasiłku pielęgnacyjnego (art. 26 ust. 7e ustawy).

W myśl art. 26 ust. 7f ww. ustawy ilekroć w przepisach ust. 7a jest mowa o osobach zaliczonych do:
1. I grupy inwalidztwa - należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
a. całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo
b. znaczny stopień niepełnosprawności;
2. II grupy inwalidztwa - należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
a. całkowitą niezdolność do pracy albo
b. umiarkowany stopień niepełnosprawności.

W treści art. 26 ust. 7d zawarte zostało stwierdzenie, że warunkiem odliczenia wydatków wskazanych w art. 26 ust. 7a jest posiadanie, przez osobę, której dotyczy wydatek orzeczenia o niepełnosprawności. Odliczenie to może być dokonane przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne. Konsekwentnie więc do zapisu art. 26 ust. 7e ustawy, podatnik, na którego utrzymaniu pozostaje osoba niepełnosprawna, może skorzystać z odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej z tytułu wydatku poniesionego na adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.

Rozpatrując, czy wydatek poniesiony na wymianę pieca węglowego na piec gazowy mieści się w pojęciu adaptacji i wyposażenia mieszkań lub budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, o którym mowa w art. 26 ust. 7a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy ustalić znaczenie użytych w przepisie pojęć „adaptacja” i „wyposażenie”.

Zgodnie z językowym znaczeniem terminu „adaptacja” to „przystosowanie do innego użytku, przerobienie dla nadania innego charakteru, np. w budownictwie przeróbka budynku” (Mały słownik języka polskiego, Warszawa 1994). Natomiast „wyposażenie” to urządzenia potrzebne do prawidłowego funkcjonowania czegoś.

Adaptacją mieszkania lub budynku mieszkalnego jest zatem przeróbka, mająca mu nadać inny charakter, przystosować do innego użytku, natomiast wyposażenie mieszkania oraz budynku mieszkalnego – to przydanie jemu rzeczowych elementów zwiększających jego walory użytkowe. Zatem, adaptacja i wyposażenie lokalu (budynku) mieszkalnego musi ułatwiać osobie niepełnosprawnej egzystowanie w tym lokalu (budynku), biorąc pod uwagę rodzaj niepełnosprawności. Stąd też w przypadku każdego niepełnosprawnego, wydatki na adaptację i wyposażenie lokalu (budynku) mieszkalnego mogą być inne, gdyż powinny odzwierciedlać potrzeby wynikające z niepełnosprawności. (…)

Biorąc powyższe pod uwagę uznać należy, że wydatki poniesione na wymianę pieca węglowego na gazowy stanowią wydatki poniesione na adaptację i wyposażenie lokalu mieszkalnego, odpowiadające potrzebom wynikającym z niepełnosprawności syna Wnioskodawcy. Jak wskazał Wnioskodawca, 6-letni syn pozostający na utrzymaniu Jego i żony, posiada orzeczenie o niepełnosprawności. Syn Wnioskodawcy wymaga całodobowej opieki i nadzoru, ma zaburzenia rozwojowe o charakterze neurologicznym, nie rozumie zagrożeń występujących w środowisku w którym funkcjonuje, np. zagrożeń ze strony ognia, jak ma to miejsce w przypadku pieca węglowego. Wymiana pieca węglowego na nowoczesny (bezpieczny) piec gazowy może stanowić w tej sytuacji przystosowanie mieszkania i jego wyposażenie podyktowane potrzebami niepełnosprawnego syna Wnioskodawcy.

W konsekwencji, wydatki poniesione przez Wnioskodawcę w roku bieżącym na wymianę pieca węglowego na gazowy mogą być odliczone od Jego dochodu jako wydatki poniesione na cele rehabilitacyjne w rozliczeniu za 2020 r., o ile zostaną spełnione pozostałe warunki o których mowa w ww. przepisach.

Powyższe potwierdza pogląd Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wyrażony w wyroku z dnia 11 kwietnia 2012 r. sygn. akt I SA/Bd 1073/11: „Tylko taka interpretacja pozostaje w zgodzie z art. 69 Konstytucji i zasadą równości opodatkowania, której podstawę normatywną stanowi art. 32 Konstytucji. Równość opodatkowania polega na rozłożeniu ciężaru opodatkowania odpowiednio do indywidualnej sytuacji podatnika. Nie jest tak, że wszelkie ulgi są odstępstwem od równości podatkowej. Odstępstwem tym nie będą ulgi mające na celu wyrównanie warunków egzystencji podatników znajdujących się w gorszej sytuacji, np. ze względu na swoje fizyczne upośledzenie. Preferencyjne opodatkowanie takich osób wręcz tę zasadę realizuje.”(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów