Sprzedaż alkoholu w restauracji wyklucza zwolnienie z VAT

Przeczytaj także: Utrata prawa i powrót do zwolnienia podmiotowego z VAT

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawczyni prowadzi restaurację, w której świadczy usługi gastronomiczne, usługi cateringowe oraz usługi podawania napojów. Jest czynnym podatnikiem VAT, ale jej obrót roczny nie przekracza 200.000 zł

Co do zasady wnioskodawczyni w ramach świadczonych usług podaje klientom przygotowane na miejscu w kuchni posiłki do konsumpcji na miejscu bądź na wynos, do których to czasami podawane są także napoje alkoholowe. Nie prowadzi ona jednak sprzedaży napojów alkoholowych bez posiłku – zawsze wchodzą one w skład usługi gastronomicznej/cateringowej.

Zainteresowana zadała pytanie, czy może skorzystać ze zwolnienia z podatku VAT z uwagi na obroty? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018, poz. 2174 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług podlegają między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl przepisu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. draghicich - Fotolia.com

Gdy posiłkowi towarzyszy alkohol, zapłacisz VAT

Przedsiębiorca, którego roczna wartość sprzedaży nie przekracza 200.000 zł, co do zasady może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z podatku VAT. Uprawnienia tego zostali pozbawieni m.in. sprzedający towary akcyzowe, np. alkohol. Zdaniem fiskusa wyjątek ten dotyczy także restauracji, u których alkohol jest jednym z elementów większej usługi gastronomicznej/cateringowej.

Przez pojęcie sprzedaży – zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy o VAT – rozumie się zarówno odpłatną dostawę towarów, jak i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Z treści art. 15 ust. 1 ustawy wynika, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że ustawodawca przewiduje zwolnienie od podatku VAT dla pewnej grupy podatników, ze względu na wartość sprzedaży.

Regulacje w tym zakresie zawarte zostały w art. 113 ustawy.

Jak wynika z art. 113 ust. 1 ustawy, zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Jak stanowi art. 113 ust. 4 ustawy, podatnicy, o których mowa w ust. 1 i 9, mogą zrezygnować ze zwolnienia określonego w ust. 1 i 9 pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia, a w przypadku podatników rozpoczynających w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, którzy chcą zrezygnować ze zwolnienia od pierwszej wykonanej czynności – przed dniem wykonania tej czynności.

Z przepisu art. 113 ust. 5 ustawy, wynika, że jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Natomiast, stosownie do art. 113 ust. 9 ustawy, zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1.

Ponadto, na mocy art. 113 ust. 10 ustawy, jeżeli faktyczna wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 9, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę określoną w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Stosownie do art. 113 ust. 11 ustawy, podatnik, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w ust. 1.

W myśl art. 113 ust. 13 ustawy wg stanu prawnego obowiązującego do 31 sierpnia 2019 r. zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników:
1. dokonujących dostaw:
a. towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy,
b. towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:
 energii elektrycznej (PKWiU 35.11.10.0),
 wyrobów tytoniowych,
 samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
c. budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,
d. terenów budowlanych,
e. nowych środków transportu;
2. świadczących usługi:
a. prawnicze,
b. w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
c. jubilerskie;
3. nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Biorąc pod uwagę powołany powyżej przepis art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy, należy stwierdzić, że ze zwolnienia określonego w art. 113 ust. 1 ustawy nie korzysta podatnik dokonujący m.in. sprzedaży towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym.

Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2018 r., poz. 1114 ze zm.), wymienia towary, które są opodatkowane tym podatkiem.

I tak, w myśl art. 2 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, wyrobami akcyzowymi są wyroby energetyczne, energia elektryczna, napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe, susz tytoniowy, płyn do papierosów elektronicznych oraz wyroby nowatorskie, określone w załączniku nr 1 do ustawy.

Dodatkowo nadmienić należy, że zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2019 r., poz. 2277 z późn. zm.), sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży może być prowadzona tylko na podstawie zezwolenia wydanego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), właściwego ze względu na lokalizację punktu sprzedaży, zwanego dalej „organem zezwalającym”.(…)

Należy zauważyć, że w art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. b) ustawy, wskazano, że zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników dokonujących dostaw towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem: energii elektrycznej (PKWiU 35.11.10.0), wyrobów tytoniowych, samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji. Istotne jest, zatem aby towar nie był opodatkowany podatkiem akcyzowym.

Jak wynika z powołanego wyżej art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym, wśród wyrobów akcyzowych, do których zastosowanie ma ta ustawa należą, m.in. napoje alkoholowe. W związku z tym jakakolwiek sprzedaż bądź oferowanie na sprzedaż napojów alkoholowych wyłącza podatnika dokonującego tych czynności z możliwości zastosowania zwolnienia podmiotowego z podatku VAT.

Należy zauważyć, że nie ma znaczenia fakt, że w przedmiotowej sprawie, jak wskazuje Wnioskodawczyni świadczy Ona kompleksową usługę gastronomiczną, w trakcie której oferuje klientowi napój alkoholowy wraz z posiłkiem. Istotne jest, że Wnioskodawczyni w trakcie tej usługi oferuje/sprzedaje klientowi wyrób akcyzowy.

Ponadto należy dodać, że do sprzedaży/podawania napojów alkoholowych w działalności gastronomicznej wymagane jest spełnienie warunków formalnych zawartych w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Podmiot, który dokonuje sprzedaży/podawania napojów alkoholowych nawet w sytuacji, gdy czyni to w sposób kompleksowy wraz z usługą gastronomiczną, wymaga specjalnego zezwolenia na sprzedaż/podawanie tych napojów.

Dodatkowo w przypadku sprzedaży/oferowania do sprzedaży napojów alkoholowych nie jest istotne czy sprzedaż tego napoju (np. w kieliszku) nastąpi bez posiłku czy wraz z posiłkiem. A zatem argument Wnioskodawczyni, że dokonuje Ona sprzedaży alkoholu na miejscu, a nie w sposób taki jak w sklepie nie może zaważyć na możliwości skorzystania ze zwolnienia podmiotowego z podatku VAT.

Nie można zatem zgodzić się z Wnioskodawczynią, że oferowanie/podawanie klientowi napoju alkoholowego wraz z posiłkiem jako świadczenie kompleksowe pozwala Wnioskodawczyni korzystać ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT.

Tym samym mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa, należy wskazać, że Wnioskodawczyni nie spełniła warunków do skorzystania ze zwolnienia od podatku VAT określonego w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy, gdyż dokonywała sprzedaży/podawania towarów - napojów alkoholowych, które znajdują się w wykazie wyrobów akcyzowych, i podlegają opodatkowaniu podatkiem akcyzowym. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów