Pobór podatku od niemieckiej emerytury

Przeczytaj także: Emerytura z Niemiec poza polskim zeznaniem podatkowym

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Bank jest płatnikiem zaliczek na podatek dochodowy od dokonywanych na rachunek bankowy wpłat z tytułu emerytur i rent. Jego klienta (polski rezydent podatkowy) otrzymuje emeryturę z Niemiec (emerytura dla wdowy po zmarłym mężu). Emerytura ta pochodzi z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych.

Bank zadał pytanie, czy od wypłacanej emerytury powinien pobierać zaliczką na podatek dochodowy? Czy w razie zwolnienia z podatku powinien wystawić PIT-11? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.), osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 3 ust. 1a ww. ustawy, za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:
1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Stosownie do art. 3 ust. 2a ww. ustawy, osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Przepisy art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. (art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). (…)

Kliknij, aby powiekszyć

fot. vagabondo - Fotolia.com

Bez PIT od emerytury z Niemiec

W informacji PIT-11 nie ujmuje się dochodów wyłączonych z opodatkowania. Stąd nie należy w nim wykazywać wypłacanej niemieckiej emerytury w sytuacji, gdy ta jest opodatkowana jedynie w Niemczech. Ująć w nim można natomiast pobierane składki na ubezpieczenie zdrowotne do polskiego NFZ.

Stosownie do art. 18 ust. 1 umowy z dnia 14 maja 2003 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90), emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie.

Natomiast zgodnie z art. 18 ust. 2 ww. Umowy bez względu na postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu płatności otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w jednym Umawiającym się Państwie z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim Państwie.

Z powyższych przepisów wynika zatem, iż emerytury i podobne świadczenia lub renty otrzymywane z Niemiec, wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w Polsce, podlegają – co do zasady – opodatkowaniu tylko w Polsce. Wyjątek dotyczy sytuacji, gdy świadczenie jest wypłacane z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych. Wtedy – stosownie do art. 18 ust. 2 ww. Umowy – płatności takie podlegają opodatkowaniu tylko w państwie źródła, tj. w Niemczech.

Zatem w przedmiotowej sprawie emerytura wdowia z Niemiec wypłacana osobie mającej miejsce zamieszkania w Polsce nie podlega w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (podlega opodatkowaniu wyłącznie w Niemczech). Tym samy Wnioskodawca od ww. świadczenia nie ma obowiązku pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W świetle art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do poboru zaliczek miesięcznych jako płatnicy są obowiązane osoby prawne i ich jednostki organizacyjne, które dokonują wypłaty emerytur i rent z zagranicy – od wypłacanych przez nie emerytur i rent.

Zgodnie z art. 35 ust. 3 tej ustawy zaliczki, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2, 4 i 7, za miesiące od stycznia do grudnia ustala się w sposób określony w art. 32 ust. 1-1e, z tym że w przypadku poboru zaliczek od emerytur i rent z zagranicy stosuje się postanowienia umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawartej z państwem, z którego pochodzą te emerytury i renty.

Podatnik przy odbiorze emerytury lub renty, o której mowa w ust. 3, może wpłacić płatnikowi ustaloną zaliczkę w złotych. Wpłatę tę uznaje się za zaliczkę potrąconą przez płatnika (art. 35 ust. 3a ww. ustawy).

Zaliczkę obliczoną w sposób określony w ust. 3 zmniejsza się o kwotę, o której mowa w art. 32 ust. 3, jeżeli zaliczkę pobierają płatnicy określeni w ust. 1 pkt 1, 2, 4 i 7, a podatnik przed pierwszą wypłatą należności w roku podatkowym lub przed upływem miesiąca, w którym zaczął osiągać takie dochody, złoży płatnikowi oświadczenie według ustalonego wzoru, że nie osiąga równocześnie innych dochodów, z wyjątkiem określonych w art. 30-30c oraz art. 30e. Przepis art. 27 ust. 1b pkt 2 stosuje się odpowiednio (art. 35 ust. 4 ww. ustawy).

Na mocy art. 35 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zaliczkę od dochodów, o których mowa w ust. 1, obliczoną w sposób określony w ust. 3-8, zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej w tym miesiącu przez płatnika ze środków podatnika.

Stosownie do art. 27b ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatek dochodowy, obliczony zgodnie z art. 27 lub art. 30c, w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę:
1. składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1510, z późn. zm.):
a. opłaconej w roku podatkowym bezpośrednio przez podatnika zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,
b. pobranej w roku podatkowym przez płatnika zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
- obniżenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku;

Przy czym kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne, o którą zmniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki (art. 27 ust. 2 ww. ustawy).

Zgodnie natomiast z art. 39 ust. 1 ww. ustawy płatnicy, o których mowa w art. 31, art. 33 i art. 35, są obowiązani przesłać podatnikowi i urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania, imienne informacje sporządzone według ustalonego wzoru. Informację, o której mowa w zdaniu pierwszym, sporządza się również w przypadku dokonywania wypłaty świadczeń określonych w art. 21 ust. 1 pkt 46, 74 i 148. W informacji tej wykazuje się również dochody zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych.

W informacji PIT-11 podlegają uwzględnieniu zarówno dochody, od których występuje obowiązek obliczania, pobierania i odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy w trakcie roku podatkowego, jak i dochody zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, a tym samym także dochody, w odniesieniu do których ma zastosowanie art. 27 ust. 8 ww. ustawy (tzw. metoda wyłączenia z progresją).

Natomiast w informacji PIT-11 nie uwzględnia się dochodów, które zgodnie z postanowieniami umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania nie podlegają w ogóle opodatkowaniu w Polsce, tzn. w sytuacji, gdy jednocześnie nie podlegają one również uwzględnieniu – zgodnie z art. 27 ust. 8 ustawy – dla celów ustalenia stopy procentowej.

Mając na względzie powyższe, uznać zatem należy, że skoro na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej z Niemcami wypłacana przez Wnioskodawcę Klientce emerytura wdowia, która pochodzi z niemieckiego obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych, podlega opodatkowaniu tylko w Niemczech i w tej sytuacji nie ma zastosowania metoda unikania podwójnego opodatkowania (tzn. przedmiotowe dochody nie podlegają również uwzględnieniu w Polsce dla celów ustalenia stopy podatkowej mającej zastosowanie do dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce), to na Wnioskodawcy w związku z wypłatą ww. świadczenia nie ciąży obowiązek wykazywania go w informacji PIT-11. Wnioskodawca nie ma zatem w tej sytuacji obowiązku sporządzania z tego tytułu informacji PIT-11.

Natomiast, w informacji PIT-11 Wnioskodawca może wykazać składki na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania których będzie zobowiązany na podstawie przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych od ww. świadczenia. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów