Cesja umowy leasingu samochodu osobowego: raty w kosztach

Przeczytaj także: Leasing samochodu osobowego w 2020 roku

Od dnia 1 stycznia 2019 r. nie stanowią kosztów uzyskania przychodów opłaty wynikające m.in. z umowy leasingu, dotyczące samochodu osobowego, w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150.000 zł (225.000 zł w przypadku elektryków) pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy.

W limicie tym mieści się nie tylko wartość netto pojazdu, ale także VAT, który zgodnie z przepisami VAT-owskimi nie podlega odliczeniu.

Tylko nowe umowy… i zmiany starych

Opisane wyżej ograniczenia zostały wprowadzone z dniem 1 stycznia 2019 r. Do końca 2018 r. opłaty leasingowe dotyczące samochodów osobowych były rozliczane w kosztach podatkowych w pełnej wysokości, be żadnych limitów niezależnie od wartości samochodu. I do starych umów leasingu ograniczeń tych obecnie również się nie stosuje.


W związku z tym, limity obowiązujące od 1 stycznia 2019 r. należy stosować w przypadku umów zawartych po 31 grudnia 2018 r., a także wcześniejszych, które zostały zmienione bądź odnowione po 31 grudnia 2018 r.

Ministerstwo Finansów w objaśnieniach podatkowych odnoszących się do obecnych regulacji w podatkach dochodowych, a dotyczących samochodów osobowych (pisaliśmy o nich w artykule Objaśnienia podatkowe MF: wykorzystywanie samochodu osobowego w firmie) wskazało, iż aby „(…) zaistniał skutek w postaci utraty prawa do stosowania dotychczasowych przepisów, zmiana umowy musi mieć charakter istotnej zmiany treści stosunku prawnego łączącego strony, niewynikającej z treści samej umowy. Taką istotną zmianą będzie np. zmiana przedmiotu umowy leasingu, zmiana strony umowy (np. cesja leasingu).

Również zmiana strony umowy leasingu, będąca „efektem wtórym” zawarcia umowy, np. podziału spółki przez wydzielenie na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych i przeniesienia części majątku pomiędzy spółką dzieloną a spółką przejmującą (w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa spółki dzielonej, w skład której wchodzi m.in. umowa leasingu), rodzi konieczność stosowania znowelizowanych przepisów. Należy uznać, że przepisy ustawy o CIT i art. 8 ust. 1 i 2 ustawy zmieniającej stanowią „lex specialis” w stosunku do art. 93 i następnych Ordynacji podatkowej normujących kwestie sukcesji podatkowej.

Z uwagi na cel wprowadzenia omawianego przepisu (charakter antyabuzywny) należy dodać, iż istotną okolicznością dla oceny tego, czy w danej sytuacji zmiana umowy powinna zostać zakwalifikowana jako zmiana skutkująca koniecznością stosowania nowych regulacji, jest to, czy taka zmiana umowy wpływa na skutki podatkowe związane z rozliczeniem umowy leasingu, najmu, dzierżawy, itp. (w stosunku do stanu przed zmianą umowy). W szczególności, jest tu istotny wpływ takiej zmiany na wysokość możliwych do zaliczenia przez podatnika kosztów uzyskania przychodów.

W związku z powyższym, obowiązku stosowania nowych regulacji nie będą powodować, np.:

• zmiany, które stanowią element wykonania umowy leasingu, tj. stanowią realizację zapisów tej umowy, o ile te zmiany umowy leasingu miały swoją podstawę w umowie,
• zmiany o charakterze technicznym (np. numeru VIN, specyfikacji pojazdu),
• zmiany dotyczące zakresu usług niezwiązanych z finansowaniem (np. ubezpieczenia pojazdu),
• zmiany warunków finansowych będących efektem zmian kursowych w umowach denominowanych w obcych walutach.

(…)”

Zatem dokonując cesji umowy leasingu operacyjnego po dniu 31 grudnia 2018 r., nowy korzystający, bez względu na to, czy pierwotna umowa została zawarta przed 2019 r. czy później, przy rozliczaniu części kapitałowej raty leasingowej będzie musiał uwzględniać limit w wysokości 150.000 zł/225.000 zł.

Jak ustalić wartość samochodu?

Resort finansów wyjaśnił, że w przypadku umów leasingu operacyjnego za wartość samochodu należy przyjąć wartość netto wynikającą z umowy powiększoną o podatek od towarów i usług, który zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług nie stanowi dla korzystającego podatku naliczonego oraz naliczony podatek od towarów i usług, w tej części, w jakiej zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi korzystającemu nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług. Wartość samochodu wynikająca z umowy musi odpowiadać faktycznej (aktualnej) wartości rynkowej takiego samochodu na dzień jej zawarcia.

A jak jest w przypadku późniejszej cesji umowy leasingu na nowego korzystającego?

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 22.10.2019 r. 0115-KDIT2-3.4011.379.2019.2.PS wyjaśnił, że wartość samochodu powinna zostać tutaj ustalona na moment sporządzenia aneksu do umowy. Nie byłoby racjonalnym ustalenie wartości samochodu na dzień zawarcia umów leasingowych, skoro te zostały zawarte w czasie, kiedy obecne regulacje nie obowiązywały.

Co z odstępnym?

Gdy przejęty przez nowego leasingobiorcę samochód osobowy będzie wykorzystywany na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, wypłacone poprzedniemu korzystającemu w celu „przejęcia” pojazdu, może zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Wydatek taki bowiem wykazuje związek z przychodami pracownika.

Ponieważ nie jest to opłata wynikająca z umowy leasingu, ani też stanowiąca spłatę wartości samochodu, nie należy do odstępnego stosować limitu w wysokości 150.000 zł/225.000 zł. Wydaje się też że nie powinno tutaj mieć zastosowanie ograniczenie 25% kosztów stosowane do wydatków eksploatacyjnych. Nie jest to bowiem koszt używania samochodu, a jedynie wydatek poniesiony w celu uzyskania prawa do jego używania na potrzeby prowadzonej działalności. Trudno jednak obecnie powiedzieć, jakie stanowisko zajmą w tej kwestii organy podatkowe.