Czy zakup komputera bądź telefonu można rozliczyć w uldze rehabilitacyjnej?

Przeczytaj także: Ulga rehabilitacyjna tylko za okres niepełnosprawności

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W listopadzie 2017 r. syn wnioskodawczyni zachorował na cukrzycę insulinozależną typu 1. Choroba ta wymaga wielokrotnych pomiarów poziomu glukozy z krwi oraz kilkukrotnym podawaniu insuliny - na posiłek oraz w razie wystąpienia wysokich cukrów.

23 stycznia 2018 r. syn został uznany za osobę niepełnosprawną, z datą stwierdzenia niepełnosprawności przypadającą na 7 listopada 2017 r. Jest on osobą małoletnią (ma 7 lat), nie uzyskuje dochodów podlegających opodatkowaniu. Pozostaje na utrzymaniu wnioskodawczyni.

W celu leczenia cukrzycy syna wnioskodawczyni ponosi wydatki na zakup niezbędnych urządzeń mających zmniejszyć ryzyko negatywnych konsekwencji zdrowotnych i utrzymać jak najlepszy poziom glikemii.

Wnioskodawczyni dokonała m.in. zakupu telefonu komórkowego (smartfon), który dzięki aplikacjom dla diabetyków oraz wykorzystaniu sensora i transmitera umożliwia utworzenie systemu CGM (ciągłego monitorowania poziomu glukozy we krwi).

Inna aplikacja, pełniąca funkcję systemu hybrydowej trzustki dla syna, umożliwia podawania insuliny przez wnioskodawczynię na odległość.

Drugim zakupem był komputer (laptop), potrzeby do utworzenia systemu hybrydowej trzustki dla syna, tj. zdalnej aplikacji wymagającej spełnienia odpowiednich parametrów technicznych komputera oraz systemu. System imituje pracę zdrowej trzustki dostosowanej do potrzeb jej syna.
Na komputerze są uzupełniane i kontrolowane parametry związane z cukrzycą, które następnie, poprzez Internet, przekazywane są do aplikacji znajdującej się w telefonie dziecka. Komputer ściśle współpracuje z aplikacjami znajdującymi się na telefonie dziecka oraz pozwala je aktualizować.

Nadto komputer służy do przygotowania raportów dla lekarza diabetologa.

Trzecim zakupem jest zegarek – smartwatch, służący do kontroli poziomu glikemii przesyłanego z aplikacji znajdującej się na smartfonie. Z aplikacją tą współpracują tylko określone modele smartwatcha, które są wymienione na liście autora aplikacji, dlatego staje się on zindywidualizowanym urządzeniem.

Przy pomocy odpowiedniej łatki pozwala on na ekranie smartwatcha pokazać wyniki poziomu glukozy dziecka. Zegarek posiada również funkcje, które pozwalają zaalarmować dziecko o niskim bądź wysokim poziomie glikemii. Dzięki temu podczas lekcji syn nie musi wyjmować smartfona z plecaka. Wystarczy, że spojrzy na zegarek i wie jaki ma poziom glikemii - jest w stanie właściwie zareagować w razie potrzeby.

Wnioskodawczyni zadała pytanie, czy dokonane zakupy może rozliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) W myśl art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.) podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 29-30cb i art. 30da-30f, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 23o, art. 23u, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e, 4-4e, 6 i 21 lub art. 24b ust. 1 i 2, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Przepis art. 26 ust. 7a pkt 3 ww. ustawy stanowi, że za wydatki, o których mowa w ust. 1 pkt 6, uważa się wydatki poniesione na zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego.

Stosownie do art. 26 ust. 7b tejże ustawy wydatki o których mowa w ust. 7a podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.

W myśl art. 26 ust. 7 pkt 4 ww. ustawy wysokość wydatków na cele określone w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 7c, ustala się na podstawie dokumentu stwierdzającego ich poniesienie, zawierającego w szczególności: dane identyfikujące kupującego (odbiorcę usługi lub towaru) i sprzedającego (towar lub usługę), rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz kwotę zapłaty – w przypadkach innych niż wymienione w pkt 1-3.

Zgodnie z art. 26 ust. 7d ww. ustawy warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:
1. orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
2. decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
3. orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.

Zgodnie z art. 26 ust. 7e ww. ustawy, przepisy ust. 7a-7d i ust. 7g stosuje się odpowiednio do podatników, na których utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełnosprawne: współmałżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowe, jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają dwunastokrotności kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2018 r., poz. 1340 i 1669), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego. Do dochodów, o których mowa w zdaniu pierwszym, nie zalicza się alimentów na rzecz dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4, świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 100a, oraz zasiłku pielęgnacyjnego.

W myśl art. 26 ust. 7f ww. ustawy, ilekroć w przepisach ust. 7a jest mowa o osobach zaliczonych do:
1. I grupy inwalidztwa - należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
a. całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo
b. znaczny stopień niepełnosprawności;
2. II grupy inwalidztwa - należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
a. całkowitą niezdolność do pracy albo
b. umiarkowany stopień niepełnosprawności.

Rozpatrując czy wydatek poniesiony na zakup telefonu komórkowego (smartfona), komputera (laptopa) i zegarka (smartwacha) podlega odliczeniu od dochodu w ramach ulgi rehabilitacyjnej należy wskazać, że w myśl art. 26 ust. 7a pkt 3 ustawy za wydatki, o których mowa w ust. 1 pkt 6, czyli wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwianiem wykonywania czynności życiowych uważa się wydatki poniesione na: zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego.

Należy zaznaczyć, że katalog ulg wymienionych w art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że odliczeniu podlegają jedynie wydatki enumeratywnie w nim wymienione.

Należy również pokreślić, że wszelkie zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy dotyczące zwolnień podatkowych powinny być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest w tym wypadku stosowanie wykładni rozszerzającej jak i zawężającej.

Mając powyższe na względzie należy podkreślić, że każdy wydatek musi być rozpatrywany indywidualnie i w odniesieniu do konkretnego podatnika, który zamierza skorzystać z odliczenia. Zaakcentować należy, że określenie „indywidualny sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne niezbędne w rehabilitacji” oznacza, że ustawodawca zalicza do nich wyłącznie sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne – mające cechy sprzętu, urządzeń i narzędzi indywidualnych, niezbędnych w rehabilitacji osoby niepełnosprawnej i ułatwiającej tej osobie wykonywanie czynności życiowych, których utrudnienie wykonywania wynika z niepełnosprawności. Oznacza to, że taki sprzęt musi posiadać określone właściwości.

Do oceny przydatności tego sprzętu w rehabilitacji pomocnym będzie oparcie się na zaświadczeniu lekarskim wystawionym przez lekarza specjalistę stosownie do stanu zdrowia konkretnej osoby niepełnosprawnej i potrzeb indywidualnej rehabilitacji.

Z uregulowań zawartych w ww. przepisach wynika zatem, że:
• pomiędzy rodzajem nabytego sprzętu a rodzajem niepełnosprawności pozostawać musi ścisły związek,
• zakupiony sprzęt musi być wykorzystywany (używany) w rehabilitacji oraz służyć przywracaniu sprawności organizmu lub ułatwiać wykonywanie czynności życiowych,
• cechą zakupionego sprzętu musi być jego indywidualny charakter. (…)

Mając powyższe na uwadze, wskazać należy, że zakupiony sprzęt stanowi narzędzia pomocne i ułatwiające życie dziecku Zainteresowanej. Telefon posiada aplikacje dedykowane dla diabetyków oraz wykorzystaniu sensora i transmitera, umożliwia utworzenie systemu ciągłego monitorowania poziomu glukozy we krwi. System pozwala na odczytywanie poziomu glikemii z sensora i wyświetleniu jej w pobranej aplikacji, dzięki której możliwe jest zdalne monitorowanie i kontrola poziomu glukozy u dziecka, automatyczne zapisywanie danych z pomiarów w systemie kontroli cukrzycy, automatyczne szacowanie wartości hemoglobiny glikowanej (HBA1C) dziecka oraz innych parametrów takich jak GVI (wskaźnik zmienności glikemii) i PGS (stan glikemii pacjenta), które informują lekarza o skuteczności leczenia cukrzycy. Ponadto telefon posiada drugą aplikację, pełniącą funkcję systemu hybrydowej trzustki dla syna umożliwia podawanie insuliny synowi przez Wnioskodawczynię na odległość. Komputer został wyposażony w oprogramowanie stanowiące system hybrydowej trzustki dla syna - aplikacji indywidualnie dostosowanej do dziecka. Na komputerze uzupełniane są i kontrolowane wszelkie parametry związane z cukrzycą, które następnie, poprzez Internet, przekazywane są do aplikacji znajdującej się w telefonie dziecka. Komputer ściśle współpracuje z aplikacjami znajdującymi się na telefonie dziecka oraz pozwala je aktualizować. Smartwach natomiast, służy do kontroli poziomu glikemii przesyłanego z aplikacji znajdującej się na smartfonie dziecka.

Zasadnym jest zatem przyjęcie, że aktualny rozwój nauki i techniki, w wyniku którego są wprowadzane na rynek nowe urządzenia i doskonalone dotychczas funkcjonujące na rynku urządzenia, powoduje, że urządzenia, które dotychczas nie były wykorzystywane w rehabilitacji, stają się również urządzeniami ułatwiającymi wykonywanie czynności życiowych osobom niepełnosprawnym. Zainstalowanie na sprzęcie oprogramowania lub aplikacji, które zmniejszają ryzyko negatywnych konsekwencji zdrowotnych, powoduje, że posiada on indywidualny charakter, związany z niepełnosprawnością dziecka, co również oznacza, że posiada on cechy indywidualnego sprzętu ułatwiającego wykonywanie czynności życiowych.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że wydatki poniesione przez Wnioskodawczynię na zakup telefonu komórkowego (smartfona), komputera (laptopa) i zegarka (smartwatcha), stanowią wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych niepełnosprawnego syna Wnioskodawczyni, mieszczące się w dyspozycji art. 26 ust. 7a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i mogą zostać odliczone od dochodu w zeznaniu podatkowym o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w podatku dochodowym od osób fizycznych za (przy spełnieniu pozostałych warunków niezbędnych do skorzystania z przedmiotowego odliczenia). Odliczenie wydatków poniesionych w 2019 r. na zakup telefonu komórkowego (smartfona) i komputera (laptopa) należy dokonać w zeznaniu podatkowym za 2019 r., natomiast wydatek poniesiony w 2020 r. na zakup zegarka (smartwatcha) Wnioskodawczyni będzie mogła odliczyć w zeznaniu podatkowym za 2020 r. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów