Zorganizowanie zbiórki pieniędzy w podatku od spadków i darowizn

Przeczytaj także: Kiedy zbiórka pieniędzy dla chorego dziecka zwolniona od podatku?

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca, osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, zamierza zorganizować zbiórkę internetową pieniędzy w celu zgromadzenia środków finansowych na potrzeby stworzenia filmu dokumentalnego o podróżowaniu autostopem. Wpłacane kwoty będą dobrowolnymi wpłatami darowizn w różnej wysokości: 5 zł, 10 zł, 100 zł i zostaną przeznaczone na pokrycie kosztów związanych z produkcją filmu: paliwo, wyżywienie dla ekipy, noclegi, wypożyczenie sprzętu filmowego, zakup sprzętu elektronicznego itp.

Każda osoba wpłacająca będzie zidentyfikowana z imienia i nazwiska. Będzie zatem możliwe określenie wartości wpłat dokonanych przez każdego darczyńcę. Wnioskodawca zadał pytanie, czy z tego tytułu należy zapłacić podatek od spadków i darowizn? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1813) – podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Z uwagi na fakt, że przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 1145, ze zm.).

Na podstawie art. 888 Kodeksu cywilnego – przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. pressmaster - Fotolia.com

Podatek od internetowej zbiórki pieniędzy

Darowizny są opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn - także wówczas, gdy przyjmą formę zbiórki. Podatku nie płaci się jednak od razu. Występują tutaj kwoty wolne od podatku, których wysokość jest uzależniona od grup podatkowych. Dopiero nadwyżka podlega opodatkowaniu. Organ w tym celu wydaje decyzję, ale na podstawie deklaracji złożonej przez podatnika.

Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ona polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego – do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Zgodnie z art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego – oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Przedmiotem darowizny mogą być rzeczy, prawa i inne świadczenia.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn – obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy – obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Według art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn – opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:
1. 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
2. 7276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
3. 4902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie – ust. 2 art. 9 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy – wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe – art. 14 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Stosownie do art. 14 ust. 3 tejże ustawy do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:
1. do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2. do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3. do grupy III – innych nabywców.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy – podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku. Podatek naliczany jest zależnie od wartości otrzymanej darowizny, według tabeli określonej w tym przepisie. Dla nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej stawka podatku wynosi:
• 12% dla darowizn do kwoty 10.278 zł,
• 1.233 zł 40 gr i 16% od nadwyżki ponad 10.278 zł dla darowizn w przedziale od 10.278 zł do 20.556 zł,
• 2.877 zł 90 gr i 20% od nadwyżki ponad 20.556 zł dla darowizn o wartości przekraczającej 20.556 zł.

Stosownie do art. 17a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn – podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Natomiast w myśl art. 21 § 1 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa – zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.

Stosownie do art. 21 § 5 Ordynacji podatkowej – jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, wysokość zobowiązania podatkowego, o którym mowa w § 1 pkt 2, ustala się zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji, chyba że przepisy szczególne przewidują inny sposób ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego albo w toku postępowania podatkowego stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji, mogące mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego, są niezgodne ze stanem faktycznym.

Zgodnie z art. 47 § 1 Ordynacji podatkowej – termin płatności podatku wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego.

Jak wynika z przywołanych przepisów, zobowiązanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn co do zasady powstaje na skutek doręczenia decyzji ustalającej wysokość tego zobowiązania. Powinna być ona poprzedzona złożeniem zeznania podatkowego, Natomiast termin płatności podatku wynosi 14 dni od dnia doręczenia tej decyzji.(…)

Biorąc powyższe pod uwagę, należy wskazać, że wpłaty jakie będą dokonywane przez osoby trzecie (spółki, osoby fizyczne zaliczone do III grupy podatkowej względem Wnioskodawcy), skoro – jak wskazał Wnioskodawca – stanowią darowizny, to podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn (chyba, że wynikają one jednoznacznie z innych niż darowizna stosunków zobowiązaniowych). Darczyńcą w tym przypadku jest każda osoba trzecia, przekazująca na rzecz Wnioskodawcy jakiekolwiek środki pieniężne na stworzenie filmu dokumentalnego.

Opodatkowanie będzie się kształtowało w sposób określony w tabeli zawartej w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wnioskodawca będzie zobowiązany do składania zeznania podatkowego z tytułu otrzymania darowizny od każdej osoby fizycznej/spółki kapitałowej odrębnie, w terminie miesiąca od dnia, w którym powstał obowiązek podatkowy, czyli od dnia otrzymania darowizny, w sytuacji, w której kwota otrzymana od jednej osoby (podmiotu) przekroczy 4.902 zł jednorazowo, lub też sumarycznie w ciągu 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. W przeciwnym wypadku, tj. w sytuacji, gdy otrzymana od jednej osoby (podmiotu) kwota nie przekroczy 4.902 zł, otrzymana darowizna nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Zgłoszenia dokonuje się na druku zeznania podatkowego SD-3, stanowiącym załącznik do Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015 r., poz. 2068).

Zobowiązanie podatkowe powstaje z chwilą doręczenia decyzji naczelnika urzędu skarbowego, wydanej na podstawie art. 21 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej i ustalającej wysokość podatku od spadków i darowizn, natomiast termin płatności podatku wynosi 14 dni od dnia doręczenia tej decyzji.

W celu udowodnienia kwot otrzymanych darowizn Wnioskodawca, jako obdarowany, powinien posiadać imienną listę darczyńców i wpłaconych przez nich kwot darowizn. Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie przewiduje innych niż wyżej wymienione obowiązków wynikających z otrzymania środków pieniężnych tytułem darowizny. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów