Jak podatek z najmu rozliczają małżonkowie?

Przeczytaj także: Działalność gospodarcza i prywatny najem w deklaracji i ewidencji VAT

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Małżonkowie wynajmują dwa mieszkania – nabyte do majątku wspólnego małżeńskiego. Wnioskodawczyni notarialnie wyraziła zgodę na pobieranie czynszu z jednego mieszkania w całości przez męża i jego opodatkowanie. Mąż wybrał ryczałt ewidencjonowany, który płaci od kilku lat.

Po zakupie drugiego mieszkania to mąż wyraził notarialnie zgodę na to, by wnioskodawczyni pobierała czynsz z jego wynajmu w całości. Ona zaś wybrała opodatkowanie przychodów z najmu na zasadach ogólnych.

Stosowne oświadczenia o wyborze form opodatkowania przychodów z najmu przez małżonków były corocznie przekazane do urzędu skarbowego.

Powstała więc sytuacja, w której wnioskodawczyni pobiera całość przychodów z jednego mieszkania i stosuje wybraną formę opodatkowania, tj. zasady ogólne. Natomiast mąż pobiera całość przychodów z drugiego mieszkania i stosuje wybraną przez siebie formę opodatkowania, tj. ryczałt.

Zainteresowana zadała pytanie, czy taki sposób rozliczeń jest dopuszczalny? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.) ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych. Tym samym, w przypadku małżonków podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych jest każdy z małżonków odrębnie.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku (art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Powyższy przepis ustanawia generalną zasadę opodatkowania podatkiem dochodowym, zgodnie z którą opodatkowaniu tym podatkiem podlegają wszelkie uzyskane przez podatnika w danym roku korzyści majątkowe, z wyjątkiem tych, które na mocy ustawy wyłączone zostały z tego opodatkowania (np. poprzez wprowadzenie ustawowego zwolnienia z opodatkowania, czy też zaniechanie poboru podatku).

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.

Zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat (art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W myśl art. 8 ust. 3 ww. ustawy zasady, o których mowa w ust. 1 i 2, mają również zastosowanie do małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa, osiągających ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 6 przychody ze wspólnej własności, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy, chyba że złożą pisemne oświadczenie o opodatkowaniu całości dochodu osiągniętego z tego źródła przez jednego z nich.

Z kolei art. 8 ust. 4 cytowanej na wstępie ustawy oświadczenie, o którym mowa w ust. 3, należy złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego najpóźniej do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został otrzymany, ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 6, pierwszy w roku podatkowym przychód ze wspólnej własności, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy.

Wybór zasady opodatkowania całości dochodu przez jednego z małżonków, wyrażony w oświadczeniu, o którym mowa w ust. 3, obowiązuje przy zapłacie zaliczek przez cały rok podatkowy oraz przy składaniu zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty), chyba że w wyniku rozwodu albo orzeczenia przez sąd separacji nastąpił podział majątku wspólnego małżonków i przedmiot umowy przypadł temu z małżonków, na którym nie ciążył obowiązek zapłaty zaliczek i składania zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) z tego tytułu (art. 8 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie z art. 8 ust. 6 omawianej ustawy wybór zasady opodatkowania całości dochodu przez jednego z małżonków, wyrażony w oświadczeniu, o którym mowa w ust. 3, dotyczy również lat następnych, chyba że w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został otrzymany, ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 6, pierwszy w roku podatkowym przychód ze wspólnej własności, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy, małżonkowie zawiadomią w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z opodatkowania całości dochodu przez jednego z małżonków.

Stosownie do treści art. 9a ust. 6 ww. ustawy, dochody osiągane przez podatników ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6, są opodatkowane na zasadach określonych w ustawie, chyba że podatnicy złożą właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, na zasadach określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Z treści przytoczonych powyżej przepisów wynika, że jeżeli jeden z małżonków złoży stosowne oświadczenie właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego o opodatkowaniu w całości dochodu osiągniętego z tytułu najmu w określonej formie przez jednego z nich, to dochody (przychody) według wybranej formy opodatkowania będzie rozliczał tylko ten małżonek który takie oświadczenie złożył. Przy czym w przypadku źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdy mowa jest o „całości dochodu osiągniętego z tego źródła”, oznacza to dochód (przychód) z najmu wszelkich nieruchomości będących we wspólnym posiadaniu małżonków. Pojęcie źródła przychodu dotyczy bowiem przychodu z najmu a nie przychodu z najmu „konkretnego mieszkania”.

Natomiast jeżeli małżonkowie mają zamiar rozliczać (dochody) przychody z najmu osobno, zobowiązani są złożyć nowe pisemne oświadczenie właściwemu naczelnikowi skarbowemu o rezygnacji z opodatkowania całości dochodu (bądź przychodu) przez jednego z nich w określonym terminie. W tym przypadku każdy z małżonków winien odrębnie określić przypadające na niego przychody (dochody) z tytułu najmu, w tym przypadku obu wymienionych we wniosku nieruchomości i opodatkować według wybranej przez siebie formy opodatkowania. W danej sytuacji nie ma przeszkód aby jeden z małżonków uzyskiwane przychody (dochody) opodatkował ryczałtem ewidencjonowanym, a drugi według skali podatkowej (zasady ogólne).

Odnosząc przedstawione uregulowania prawne do rozpatrywanej sprawy stanowisko Wnioskodawczyni, że ma prawo do opodatkowania na zasadach ogólnych całości przychodów uzyskiwanych z najmu jednego z mieszkań (niezależnie od formy opodatkowania wybranej przez męża do całości dochodów uzyskiwanych z drugiego mieszkania) należy uznać za nieprawidłowe. Jak wskazano bowiem powyżej w sytuacji małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa, osiągających ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 6 przychody ze wspólnej własności, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy, odrębne opodatkowanie przez małżonków tych przychodów (dochodów) możliwe jest wyłącznie w przypadku rezygnacji z opodatkowania całości dochodu (bądź przychodu) przez tego małżonka, który pierwotnie złożył oświadczenie, o którym mowa w art. 8 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów