Odliczenia podatkowe w PIT 2019: ulga prorodzinna (na dzieci)

Przeczytaj także: Rozliczenie PIT 2019: ulga prorodzinna tylko na własne dzieci

Dochody opodatkowane skalą podatkową oraz dzieci uprawniające do odliczenia – to dwa podstawowe warunki ulgi prorodzinnej. W praktyce rozliczenie odliczenia jednakże często sprawia dużo więcej trudności.

Ulga przy jednym dziecku

O pierwszym utrudnieniu musza pamiętać rodzice jedynaków bądź większej liczby dzieci, gdzie ulga przysługuje już tylko na jedno z nich. Tutaj bowiem prawo do ulgi zarezerwowane jest jedynie dla podatników, którzy za dużo nie zarabiają.

Co rozumieć pod pojęciem dochodu? Odpowiedź znajdziemy w przepisach. Niestety pojęcie to obejmuje szerszy katalog aniżeli jedynie dochodowy opodatkowane skalą podatkową (a więc uprawniające do ulgi prorodzinnej). Przy ustalaniu prawa do ulgi przy jednym dziecku pod uwagę brane są uzyskane przez podatnika w danym roku podatkowym:

• dochody, do których ma zastosowanie skala podatkowa (mieszczą się tutaj m.in. dochody z umowy o pracę, działalności wykonywanej osobiście, najmu czy działalności gospodarczej rozliczanych na zasadach ogólnych, rent, emerytur itp.),
• dochody określone art. 30b ustawy, a więc m.in. ze zbycia akcji, udziałów w spółkach i pochodnych papierów wartościowych oraz praw z nich wynikających, które są wykazywane w PIT-38 (tzw. kapitały pieniężne),
• dochody opodatkowane podatkiem liniowym (przewidzianym dla pozarolniczej działalności gospodarczej i działów specjalnych produkcji rolnej, rozliczane na PIT-36L)

- po ich pomniejszeniu o kwotę składek na ubezpieczenie społeczne zapłaconych w danym roku przez podatnika bądź potrąconych przez płatnika.

Kiedy limit 56 tys. zł a kiedy 112 tys. zł?

Przy określaniu prawa do omawianego odliczenia za podatnika pozostającego w związku małżeńskim nie uważa się:

1. osoby, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów;
2. osoby pozostającej w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

W tych sytuacjach zatem rodzice określają prawo do ulgi odrębnie (każdy ma osobny limit 56 tys. zł). W przypadku innych małżeństw pod uwagę należy brać limit wspólny (112 tys. zł) – nawet, jeżeli między małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa, czy składają oni oddzielne PIT-y.

Przy dwójce dzieci i więcej nie ma kryterium dochodowego

Limit dochodów nie występuje, gdy rodzice posiadają co najmniej dwoje dzieci, ale uprawniających do odliczenia. Niemniej w dalszym ciągu należy pamiętać o uzyskiwaniu dochodów opodatkowanych skalą podatkową. Jeżeli bowiem takich nie ma (np. rodzice są przedsiębiorcami opłacającymi ryczałt czy podatek liniowy), to ulgi i tak nie da się rozliczyć.

Liczba dzieci uprawniających do ulgi ma jeszcze jedno, bardzo istotne znaczenie. To bowiem głównie od ilości posiadanych pociech zależy wartość samego odliczenia. Na każde dziecko przysługuje odrębny limit ulgi, który dodatkowo wraz z liczbą dzieci rośnie.

Wartość ulgi prorodzinnej

Miesięczne odliczenie na pierwsze dziecko wynosi 92,67 zł (1.112,04 zł rocznie). Te same wartości występują przy drugim dziecku. Przy trzeciej pociesze kwota ulgi rośnie do 166,67 zł miesięcznie (2.004,02 zł rocznie). Przy czwartym i kolejnym dziecku rodzice odliczą natomiast ulgę w wysokości 225 zł miesięcznie (2.700 zł w skali roku). Są to oczywiście graniczne wartości ulgi. Ta bowiem nie zawsze przysługuje za cały rok. Ulga prorodzinna jest przy tym odliczeniem od podatku, w związku z czym pomniejsza go w stosunku 1:1. Sposób ustalania limitu prezentuje poniższa tabela:

Wartość odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej 2019
Liczba posiadanych dzieci (uprawnionych do skorzystania z ulgi):	Podatnik będący
	Singlem, rozwodnikiem, wdowcem, pozostający w związku małżeńskim przez część roku	Małżonkiem przez cały rok, osobą samotnie wychowującą dziecko
1 dziecko	Kwota dochodu do 56.000 zł	Kwota dochodu małżonków /osoby samotnie wychowującej dziecko do 112.000 zł
	92,67 zł ulgi/mc (1.112,04 zł/rok)
	Kwota dochodu przekraczająca 56.000 zł	Kwota dochodu małżonków /osoby samotnie wychowującej dziecko przekraczająca 112.000 zł
	0 zł ulgi
2 dzieci	Pierwsze dziecko	92,67 zł/mc	1.112,04 zł/rok
	Drugie dziecko	92,67 zł/mc	1.112,04 zł/rok
3 dzieci	Pierwsze dziecko	92,67 zł/mc	1.112,04 zł/rok
	Drugie dziecko	92,67 zł/mc	1.112,04 zł/rok
	Trzecie dziecko	166,67 zł/mc	2.000,04 zł/rok
4 i więcej dzieci	Pierwsze dziecko	92,67 zł/mc	1.112,04 zł/rok
	Drugie dziecko	92,67 zł/mc	1.112,04 zł/rok
	Trzecie dziecko	166,67 zł/mc	2.000,04 zł/rok
	Czwarte i każde następne dziecko	225,00 zł/mc	2.700,00 zł/rok

Dzieci uprawniające do odliczenia

Ulgą prorodzinną objęte są przede wszystkim dzieci małoletnie. Odliczeniem objęte są też dzieci pełnoletnie:

• które otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną – tutaj nie jest istotny wiek dziecka jak i jego dochody,
• uczące się (lub studiujące i to zarówno w kraju jak i za granicą) do ukończenia 25. roku życia.

W przypadku ostatniej z wymienionej grupy dzieci ulga przysługuje, o ile takie dziecko w 2019 r. nie uzyskało dochodów podlegających opodatkowaniu, na zasadach określonych w art. 27 i art. 30b ustawy (czyli dochodów opodatkowanych na zasadach ogólnych wg skali podatkowej bądź dochodów z kapitałów pieniężnych, np. ze sprzedaży akcji), w łącznej wysokości przekraczającej kwoty wolnej od podatku, za wyjątkiem renty rodzinnej. W pozostałych przypadkach dochody dzieci co do zasady nie mają większego znaczenia przy określaniu samego prawa do odliczenia.

Należy w tym miejscu dodać, że powyższy sposób ustalania dochodu potwierdzają organy podatkowe. Znalazł się on też w broszurze informacyjnej resortu finansów.

Fiskus przy tym bardzo wyraźnie podkreśla, że ulgą objęte są tylko dzieci danego podatnika.