Odliczenia w PIT 2019: składki na ubezpieczenie zdrowotne

Przeczytaj także: Odliczanie składek na ubezpieczenie zdrowotne w PIT za 2018 r.

Nie tylko polskie ale i zagraniczne składki zdrowotne

Tytułów ubezpieczeń objętych składką zdrowotną jest bardzo dużo. Wśród przykładów najpopularniejszych wymienić można umowę o pracę, umowę agencyjną, umowę zlecenie, własną działalność gospodarczą oraz współpracę przy jej prowadzeniu, renty, emerytury, zasiłki i tak dalej.

Część zarobionych (a w niektórych przypadkach nawet przy braku dochodów) wynagrodzeń z powyższych tytułów trzeba oddać właśnie na tę daninę. Ile? – wszystko zależy od tego, z jakim tytułem mamy do czynienia. Na ogół składkę na NFZ liczy się od faktycznie uzyskanego wynagrodzenia. Niekiedy jednak podstawa naliczenia składki jest ustalana ryczałtowo (w przypadku prowadzenia firmy).

Ustawodawca jednak o część zapłaconej składki zdrowotnej pozwala pomniejszyć należny fiskusowi podatek dochodowy.

Ustawa o PIT pozwala na odliczanie składek opłacanych samodzielnie jak i tych, które z wynagrodzenia należnego podatnikowi potrąca płatnik (np. zakład pracy, organ rentowy itd.) – ale tylko w danym roku podatkowym. Jest to pierwsze odliczenie od podatku przewidziane w przepisach.
Takie jego zaklasyfikowanie skutkuje tym, że odliczone składki zmniejszają zobowiązanie podatkowe w stosunku 1:1.

Składki na ubezpieczenie zdrowotne odlicza ten, kto finalnie ponosi ich ciężar, czy to osobiście (w przypadku przedsiębiorców) czy też za pośrednictwem płatnika (np. pracownicy, zleceniobiorcy, z wynagrodzeń których danina ta jest potrącana). Warto też wiedzieć, iż sytuacji, gdy przedsiębiorca opłaca składki na ubezpieczenie zdrowotne nie tylko za siebie, ale też za osoby współpracujące, to on jest uprawnionych do ich odliczenia.

Oprócz polskich składek zdrowotnych w PIT można odliczyć także składki zapłacone w roku podatkowym ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne podatnika lub osób z nim współpracujących zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego obowiązującymi w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej (tzw. "składki zagraniczne").

Ile można odliczyć? Jakie są ograniczenia?

9% podstawy naliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne – taką jej wartość trzeba zapłacić do ZUS (osobiście bądź za pośrednictwem płatnika). Od podatku odliczyć można natomiast maksymalnie 7,75% podstawy jej wymiaru. To pierwsze ograniczenie o którym należy pamiętać.

Drugie określa limit wyliczonego podatku dochodowego – odliczyć od niego nie można bowiem wartości większej niż on sam.

Trzecia przesłanka wskazuje zaś, że odliczeniu podlegają jedynie te składki, które zostały faktycznie w ciągu roku danego roku zapłacone. Nie ujmuje się tutaj składek należnych, które faktycznie zapłacone nie zostały.

Wartość samego odliczenia podatnicy opłacający składkę samodzielnie muszą określić sami. Jeżeli natomiast składkę potrąca płatnik, jej wysokość będzie wynikać z otrzymanej od tego płatnika informacji (PIT-11, PIT-11A) czy zeznania rocznego (PIT-40A)

Dla kogo odliczenie?

Z odliczenia mogą skorzystać zarówno podatnicy opodatkowani na zasadach ogólnych (podatek według skali podatkowej), podatnicy opodatkowani podatkiem liniowym, podatnicy opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, jak również podatnicy opłacający podatek dochodowy w formie karty podatkowej. Składki te można zatem ująć w zeznaniach: PIT-37,PIT-36, PIT-36L, PIT-28 czy deklaracji PIT-16A bądź PIT-19A.

Przy kilku PIT-ach należy jednak pamiętać, że uwzględnienie składek w jednym z nich uniemożliwia odliczenie tych samych składek na innym formularzu. Z drugiej strony nieodliczoną część składki w jednym PIT z powodzeniem można wykorzystać w innym zeznaniu podatkowym.

Warto wiedzieć

Podatnik prowadzący zarówno działalność rolniczą, jak i pozarolniczą działalność gospodarczą i opłacający składki zdrowotne do KRUS, których podstawą wymiaru była działalność rolnicza, nie może ich odliczyć od podatku z działalności gospodarczej. Działalność rolnicza nie podlega bowiem regulacjom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast podatnik prowadzący działy specjalne produkcji rolnej, który opłacał składki zdrowotne z tego tytułu do KRUS, ma prawo do odliczenia ich od podatku. Działy specjalne produkcji rolnej podlegają bowiem opodatkowaniu PIT-em.

Odliczeniu od podatku podlegają składki faktycznie uiszczone w danym roku podatkowym, a zatem również składki dotyczące minionych lat podatkowych, ale bieżąco opłacone, bądź zapłacone z wyprzedzeniem.

Jeżeli płatnik dokonuje wypłaty świadczenia z tytułu działalności wykonywanej osobiście opodatkowanego w sposób zryczałtowanych w wysokości 18% (a nie zaliczkę na zasadach ogólnych) i jednocześnie od tego świadczenia pobiera składkę zdrowotną, nie może jej uwzględnić przy obliczaniu zryczałtowanego podatku.

Składka ta jednak może być odliczona przez podatnika w jego zeznaniu rocznym pod warunkiem, że:

• podatnik wykaże w zeznaniu inny podatek, od którego możliwe jest odliczenie pobranej przez płatnika składki zdrowotnej (np. uzyskuje dodatkowo dochody (przychody) z najmu, działalności gospodarczej, umowy cywilnoprawnej, umowy o pracę czy emerytury/renty);
• podatnik, mimo braku innych dochodów, skorzysta z możliwości rozliczenia się wspólnie z małżonkiem wykazującym dochody opodatkowane skalą podatkową (tutaj bowiem najpierw jest liczony podatek na imię obojga małżonków, a dopiero w następnym kroku odejmowane są od niego odliczenia, w tym składki na ubezpieczenie zdrowotne).

Zwrot zapłaconych składek

Może się zdarzyć, że zapłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne zostaną podatnikowi zwrócone. Wówczas jeżeli te nie zostały wcześniej odliczone od podatku – nie wpłyną na wysokość zobowiązania podatkowego w roku ich zwrotu. Jeżeli natomiast zwrócone składki podatnik uprzednio odliczył od podatku, w rozliczeniu za rok podatkowy, w którym miał miejsce ich zwrot, należy je doliczyć do podatku w wysokości kwoty wcześniej odliczonej.