Dotacja na otwarcie firmy w kosztach podatkowych?

Przeczytaj także: Wyposażenie firmy z dotacji w kosztach podatkowych?

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W 2019 r. wnioskodawca otrzymał jednorazowo z Funduszu Pracy środki na podjęcie działalności gospodarczej w kwocie 19,500 zł. Dotacja została zrealizowana w ramach EFS - Program Operacyjny. Udzielone dofinansowanie stanowi pomoc de minimis.

Dofinansowanie otrzymano na działalność w branży fryzjerskiej. Zainteresowany nie dokona rejestracji jako czynny podatnik VAT, zaś podatek dochodowy będzie rozliczał na zasadach ogólnych, zaprowadzając podatkową księgę przychodów i rozchodów. Otrzymana dotacja zostanie przeznaczona na zakup następujących składników majątku (wszystkie będą udokumentowane fakturami):
1. środki do makijażu (kosmetyki, półprodukty) o wartości 1.941,37 zł brutto,
2. akcesoria do makijażu (pędzle) o wartości 660 zł brutto,
3. produkty fryzjerskie (środki pielęgnacyjne, kosmetyki) o wartości 2.522,35 zł brutto,
4. akcesoria i maszyny fryzjerskie (sprzęty elektryczne) o wartości 4.572,97 zł brutto,
5. produkty do manicure (kosmetyki) o wartości 4.662,07 zł brutto,
6. akcesoria i maszyny do manicure (sprzęt) o wartości 2.136,24 zł brutto,
7. środki do dezynfekcji o wartości 160 zł brutto,
8. tablet IPAD o wartości 1.895 zł brutto,
9. maszyna do dezynfekcji (sterylizator) o wartości 200 zł brutto,
10. lampa kosmetyczno-fryzjerska o wartości 400 zł brutto,
11. kufer kosmetyczno-fryzjerski o wartości 350 zł brutto,

Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych otrzymana dotacja jest zwolniona z podatku. Zakupionych urządzeń wnioskodawca nie zaliczy do środków trwałych z uwagi na ich wartość. Zainteresowany zadał pytanie, czy zakupy te może jednak zaliczyć w ciężar kosztów uzyskania przychodu? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 3 cytowanej ustawy – jednym ze źródeł przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

W myśl art. 14 ust. 1 ww. ustawy, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 2 omawianej ustawy, przychodem z działalności gospodarczej są również dotacje, subwencje, dopłaty, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 13, i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków, z wyjątkiem gdy przychody te są związane z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których zgodnie z art. 22a-22o, dokonuje się odpisów amortyzacyjnych.

Mając na uwadze treść przytoczonej regulacji, należy stwierdzić, że ustawodawca różnicuje skutki podatkowe otrzymanych dotacji i innych nieodpłatnych świadczeń w zależności od celu, na jaki zostały one przeznaczone, tj.:
• dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na cele inne niż nabycie lub wytworzenie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych zaliczane są do przychodów z działalności gospodarczej,
• ww. świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków poniesionych przez podatnika na zakup/wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych lub nabycie wartości niematerialnych i prawnych, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych – nie stanowią przychodu z działalności gospodarczej.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 121 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są jednorazowe środki przyznane bezrobotnemu na podjęcie działalności, o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2019 r., poz. 1482 ze zm.).

Natomiast stosownie do art. 46 ust. 1 pkt 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, starosta z Funduszu Pracy może przyznać bezrobotnemu lub poszukującemu pracy, o którym mowa w art. 49 pkt 7, jednorazowo środki na podjęcie działalności gospodarczej, w tym na pokrycie kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa związanych z podjęciem tej działalności, w wysokości określonej w umowie, nie wyższej jednak niż 6-krotnej wysokości przeciętnego wynagrodzenia.

W myśl art. 103 ust. 1 ww. ustawy, Fundusz Pracy jest państwowym funduszem celowym. Stosownie natomiast do art. 106 ust. 1 tej ustawy, przychodami Funduszu Pracy są m.in. środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej na współfinansowanie projektów finansowanych z Funduszu Pracy.

Stosownie do treści art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 56 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków i kosztów bezpośrednio sfinansowanych z dochodów (przychodów), o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29b, 46, 47a, 47d, 116, 122, 129, 136 i 137.

Kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z oceny związku z prowadzoną działalnością winno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może się przyczynić do osiągnięcia przychodów z danego źródła. Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodów, winien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:
• pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• być właściwie udokumentowany.

Warunkiem zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów jest istnienie związku przyczynowo-skutkowego między poniesionymi wydatkami a przychodami z prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej oraz należyte udokumentowanie poniesionych wydatków.

Analiza treści zarówno art. 22 ust. 1, jak i art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że co do zasady nie ma przeszkód, aby podatnik zaliczył do kosztów uzyskania przychodów wydatki poniesione na zakup składników majątku, niezaliczonych do środków trwałych ani wartości niematerialnych i prawnych, a które zostały sfinansowane ze środków dotacji otrzymanej z urzędu pracy. Jak wskazano wyżej, warunkiem jest związek przyczynowo-skutkowy między poniesionymi wydatkami a przychodami z prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej. (…)

Zgodnie z § 3 pkt 1, 7 i 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2017 r., poz. 728 ze zm.) pod pojęciem:

1. towary – towary handlowe, materiały podstawowe i pomocnicze, półwyroby (półfabrykaty), wyroby gotowe, braki i odpady oraz materiały przyjęte od zamawiających do przerobu lub obróbki, z tym że:
a. towarami handlowymi są wyroby przeznaczone do sprzedaży w stanie nieprzerobionym; towarami handlowymi są również produkty uboczne uzyskiwane przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej,
b. materiałami (surowcami) podstawowymi są materiały, które w procesie produkcji lub przy świadczeniu usług stają się główną substancją gotowego wyrobu; do materiałów podstawowych zalicza się również materiały stanowiące część składową (montażową) wyrobu lub ściśle z wyrobem złączone (np. opakowania - puszki, butelki) oraz opakowania wysyłkowe wielokrotnego użytku (np. transportery, palety), jeżeli opakowania te nie są środkami trwałymi,
c. materiałami pomocniczymi są materiały niebędące materiałami podstawowymi, które są zużywane w związku z działalnością gospodarczą i bezpośrednio oddają wyrobowi swoje właściwości,
d. wyrobami gotowymi są wyroby własnej produkcji, których proces przerobu został całkowicie zakończony, wykonane usługi, prace naukowo-badawcze, prace projektowe, geodezyjno-kartograficzne, zakończone roboty, w tym także budowlane,
e. produkcją niezakończoną jest produkcja w toku oraz półwyroby (półfabrykaty), to jest niegotowe jeszcze produkty własnej produkcji, a także wykonywane roboty, usługi przed ich ukończeniem,
f. brakami są nieodpowiadające wymaganiom technicznym wyroby własnej produkcji, całkowicie wykończone bądź też doprowadzone do określonej fazy produkcji; brakami są również towary handlowe, które na skutek uszkodzenia lub zniszczenia w czasie transportu bądź magazynowania utraciły częściowo swą pierwotną wartość,
g. odpadami są materiały, które na skutek procesów technologicznych lub na skutek zniszczenia albo uszkodzenia utraciły całkowicie swą pierwotną wartość użytkową;

7. wyposażenie – rozumieć należy rzeczowe składniki majątku, związane z wykonywaną działalnością, niezaliczone zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym, do środków trwałych;
8. środki trwałe – rozumieć należy środki trwałe w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym.

Mając na uwadze powyższe regulacje i przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe, należy stwierdzić, że skoro środki otrzymane z Funduszu Pracy, o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy na podjęcie działalności gospodarczej zostały przeznaczone na zakup towarów i wyposażenia niestanowiących środków trwałych, to wydatki poniesione na ich nabycie mogą stanowić koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania, niezależnie od tego, że na ich zakup Wnioskodawca otrzymał dotację korzystającą ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 121 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, wydatki poniesione na zakup ww. towarów i wyposażenia wykorzystywanego na potrzeby prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej mogą stanowić koszty uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej. Jak wskazano wyżej, warunkiem zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodów jest istnienie związku przyczynowo-skutkowego między poniesionymi wydatkami, a przychodami z prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej oraz należyte udokumentowanie poniesionych wydatków.

Wnioskodawca powinien przy tym mieć na uwadze, że zgodnie z przepisem art. 23 ust. 1 pkt 49 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków poniesionych na zakup zużywających się stopniowo rzeczowych składników majątku przedsiębiorstwa, niezaliczanych zgodnie z odrębnymi przepisami do środków trwałych – w przypadku stwierdzenia, że składniki te nie są wykorzystywane dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, lecz służą celom osobistym podatnika, pracowników lub innych osób, albo bez uzasadnienia znajdują się poza siedzibą przedsiębiorstwa.

Zaznaczyć należy, że to na podatniku ciąży obowiązek należytego udokumentowania ww. wydatków w sposób właściwy dla rodzaju prowadzonych ksiąg podatkowych. Przy czym, posiadane dowody nie mogą się ograniczać do faktur (rachunków) stwierdzających wysokość poniesionych wydatków, lecz winny to być dowody umożliwiające w sposób bezsporny ustalenie związku przyczynowo-skutkowego poniesionych wydatków z przychodami z prowadzonej działalności gospodarczej, a ponadto potwierdzające racjonalność poniesionych wydatków. (….)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów