Umorzenie/zwrot odsetek od kredytu bez podatku dochodowego?

Przeczytaj także: Nagrody otrzymane w związku ze sprzedażą premiową w podatku dochodowym

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca – bank, w celu zwiększenia sprzedaży oferowanych produktów i usług organizuje akcję promocyjną polegającą na zwrocie zapłaconych odsetek po pełnej spłacie kredytu przez osobę prywatną i spełnieniu wymogów regulaminu promocji. Wartość zwracanych odsetek nie przekracza 2.000 zł.

Warunki skorzystania z oferowanej promocji określone są w regulaminie akcji promocyjnych i dostępne są dla wszystkich potencjalnych klientów będących osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej. Przyznanie nagrody nie będzie miało charakteru konkursowego i nie będzie związane z elementem rywalizacji, losowości czy wynikiem przypadku.

Zadano pytanie, czy tak przekazane nagrody są zwolnione z podatku dochodowego – jako sprzedaż premiowa? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1387 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Andrey Popov - Fotolia.com

Sprzedaż premiowa w produktach bankowych

Ustawa o PIT zwalnia od podatku m.in. nagrody związane ze sprzedażą premiową towarów i usług, jeżeli jednorazowa wartość wygranej/nagrody nie przekracza 2.000 zł i nie dotyczy prowadzonej działalności gospodarczej. Fiskus uznał, że w przypadku banków powyższym może być np. zwrot części odsetek za spłacony kredyt, przy spełnieniu przez klienta wymogów zawartych w regulaminie.

Stosownie do postanowień art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, do źródeł przychodów zalicza się inne źródła.

Natomiast w myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.(…)

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że wartość nagród wydawanych osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej, w postaci zwrotu zapłaconych odsetek od udzielonego kredytu należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie wskazać należy, że z przepisu art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż od dochodów (przychodów) z tytułu wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową, uzyskanych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego - pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10% wygranej lub nagrody.

Natomiast zgodnie z art. 41 ust. 4 ww. ustawy płatnicy, o których mowa w ust. 1 (tj. osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej), są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-5a, 13-16 oraz art. 30a ust. 1 pkt 1-11 oraz 11b-12, z zastrzeżeniem ust. 4d, 5, 10, 12 i 21.

Natomiast zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolna od podatku dochodowego jest wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług - jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 2000 zł; zwolnienie od podatku nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług nie dotyczy nagród otrzymanych przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowiących przychód z tej działalności.

Dla zastosowania powyższego zwolnienia niezbędne jest zatem, aby:
• nagroda otrzymana przez klienta była związana ze sprzedażą premiową towarów lub usług,
• jednorazowa wartość nagrody nie przekroczyła kwoty 2000 zł,
• nagroda nie została otrzymana przez klienta w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą.

Pomimo, że ustawodawca posłużył się w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych wyrażeniem „sprzedaż premiowa”, to jednak nie zdefiniował tego pojęcia w ustawie, wskazał jedynie, że sprzedaż premiowa dotyczy zarówno towarów, jak i usług. Sprzedaż premiowa nie została również uregulowana w ustawie Kodeks cywilny, jako jeden ze szczególnych rodzajów sprzedaży.

W związku z powyższym, dla potrzeb zastosowania przepisu art. 21 ust. 1 pkt 68 cytowanej ustawy konieczne jest ustalenie definicji sprzedaży premiowej w oparciu o dostępne reguły wykładni.

Stosując wykładnię językową wyrażenia „sprzedaż premiowa” zauważyć należy, że składa się ono z dwóch elementów, wymagających zdefiniowania, mianowicie terminu „sprzedaż” oraz „premiowa”.

Z definicji słownikowej internetowego wielkiego słownika języka polskiego (http://www.wsjp.pl) wynika, że sprzedaż to „oddawanie towarów lub usług za określoną sumę pieniędzy.”

Pojęcie umowy sprzedaży zostało zdefiniowane w art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145). Ww. przepis stanowi, że przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się zapłacić sprzedawcy cenę. Sprzedaż jest zatem umową dwustronnie zobowiązującą, a skutkiem jej zawarcia jest zobowiązanie się sprzedawcy do przeniesienia własności rzeczy lub prawa na kupującego oraz zobowiązanie się kupującego do zapłacenia sprzedawcy umówionej ceny. Świadczenie jednej strony jest więc odpowiednikiem świadczenia drugiej strony. W takim ujęciu umowa sprzedaży ma charakter umowy wzajemnej. Świadczenia stron mają charakter ekwiwalentny, jednakże w znaczeniu subiektywnym. Z istoty swej umowa ma charakter odpłatny. Odpowiednikiem świadczenia sprzedawcy jest umówiona cena, a więc ustalona przez strony i wyrażona w pieniądzu wartość rzeczy lub prawa.

Natomiast za premię uznać należy nagrodę za coś, dodatkowe wynagrodzenie za wykonanie czegoś – internetowy Słownik języka polskiego (www.sjp.pwn.pl). Innymi słowy pojęcie to służy dla określenia świadczenia, które otrzymuje ktoś, kto zachował się w sposób określony przez przyznającego premię. Przymiotnik „premiowy” należy zatem rozumieć jako odnoszący się do powyżej zdefiniowanej premii.

Należy także zwrócić uwagę na przepis art. 353 § 1 ustawy Kodeks cywilny, który stanowi, że zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Natomiast zgodnie z art. 353 § 2 Kodeksu cywilnego, świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu. Zatem strony umowy sprzedaży mogą wzbogacić treść łączącego je stosunku w granicach swobody kontraktowania, tzn. mogą wprowadzić do niego określone postanowienia, których treść lub cel nie sprzeciwiają się właściwości (naturze) sprzedaży, ustawie lub zasadom współżycia społecznego. Do tego rodzaju postanowień należy zobowiązanie sprzedawcy do spełnienia dodatkowego świadczenia (nagrody) w przypadku określonego zakupu. Postanowienia takie stanowią elementy dodatkowe, zastrzeżone w treści umowy przez strony.

Wskazać przy tym należy, że rozumienie pojęcia „sprzedaży premiowej” zostało wypracowane w judykaturze. W orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowany jest pogląd, według którego sprzedaż premiowa to sprzedaż towarów i usług związana z otrzymaniem nagrody przez nabywcę. Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 25 czerwca 2007 r., sygn. akt II FPS 5/06 stwierdził, że pojęcie „sprzedaż premiowa” składa się z dwóch wyrazów i oznacza sprzedaż, z którą związane jest przyznawanie nagród. „Sprzedaż” jest pojęciem cywilistycznym i oznacza odstąpienie czegoś przez sprzedawcę na własność kupującego za określoną cenę, natomiast określenie „premia” oznacza nagrodę za coś, dodatkowe wynagrodzenie za wykonanie czegoś, często mającą zachęcić do czegoś osobę nagrodzoną. Ponadto w uchwale tej Sąd wskazał, że sprzedaż premiowa to sprzedaż konsumencka, jednostkowa, incydentalna, niezwiązana z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą.

Zatem w przedstawionym stanie faktycznym akcja promocyjna organizowana przez Wnioskodawcę spełnia wskazane powyżej cechy sprzedaży premiowej. Podstawowym warunkiem przyznania uczestnikowi – osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej - nagrody w postaci zwrotu kredytobiorcy zapłaconych odsetek jest dokonanie przez niego całkowitej spłaty kredytu oraz spełnienie warunków dodatkowych wynikających z regulaminu promocji. Wobec powyższego nagrody przyznawane klientom Banku w postaci zwrotu odsetek zapłaconych od kredytu należy zakwalifikować do nagród związanych ze sprzedażą premiową, Przyznanie uczestnikom ww. nagród jest bowiem ściśle powiązane ze sprzedażą usługi, w tym przypadku kredytu bankowego.

Mając na uwadze powyższe należy zatem uznać, że nagrody - w postaci zwrotu zapłaconych odsetek od kredytu, których wartość nie przekroczy kwoty 2000 zł – przekazywane przez Wnioskodawcę osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej - są związane ze sprzedażą premiową usług, tym samym objęte są zwolnieniem przedmiotowym wynikającym z art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wobec powyższego od ww. nagród Wnioskodawca nie ma obowiązku poboru 10% zryczałtowanego podatku dochodowego, o którym mowa w 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji nie ciążą na nim obowiązki płatnika wynikające z art. 41 ust. 4 ww. ustawy.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów