Odwrotne obciążenie: spóźniona faktura nie wpływa na rozliczenie VAT?

Przeczytaj także: Spóźniona faktura z odwróconym VAT nie wpływa na odliczenie podatku

Załóżmy dla przykładu, że podatnik otrzymał fakturę dokumentującą zakup towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT, z adnotacją „odwrotne obciążenie” w lipcu 2019 r. Samego zakupu dokonał jednak w maju – i w tym też miesiącu faktura ta została wystawiona. Jedynie dotarła do kupującego z opóźnieniem. Czy podatnik może ją uwzględnić w rejestrach VAT na bieżąco?

Zmiana podmiotu obowiązanego do rozliczenia VAT

W przypadku nabycia towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT (przez czynnego podatnika VAT, gdy dostawcą również jest czynny podatnik VAT zaś sama dostawa nie korzysta ze zwolnienia od podatku) zmienia się podmiot obowiązany do wykazania z tytułu tej transakcji podatku należnego – jest nim bowiem nie sprzedawca, a nabywca. W takiej sytuacji sprzedawca wystawia fakturę bez VAT z adnotacją, że ten ma rozliczyć nabywca.

Nabywca u siebie rozlicza zatem taki zakup dwukrotnie, a więc po stronie podatku należnego i po stronie podatku naliczonego. Co do zasady odliczenie VAT naliczonego możliwe jest w rozliczeniu za ten okres (miesiąc/kwartał), w którym u sprzedawcy powstał obowiązek podatkowy (art. 86 ust. 10 ustawy o VAT).

Art. 86 ust. 10b pkt 3 ustawy o VAT mówi natomiast, że w odniesieniu do transakcji, dla której zgodnie z ar.t 17 ust. 1 pkt 7 podatnikiem jest ich nabywca, prawo do odliczenia podatku naliczonego powstaje pod warunkiem, że podatnik uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu tych transakcji w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek, nie później niż w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów lub usług powstał obowiązek podatkowy.

W przypadku uwzględnienia przez podatnika kwoty podatku należnego w deklaracji VAT w terminie późniejszym (tj. po upływie ww. 3 miesięcy), podatnik może odpowiednio zwiększyć kwotę podatku naliczonego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w odniesieniu do którego nie upłynął jeszcze termin do złożenia deklaracji podatkowej.

Nadto, jeżeli podatnik dochowa powyższego terminu rozliczenia VAT należnego, a nie dokona odliczenia VAT naliczonego w terminie powstania obowiązku podatkowego, podatek ten może odliczyć w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych (por. art. 86 ust. 11 ustawy o VAT).

Jak zatem można tutaj zauważyć, wszystko zależy od rozliczenia podatku należnego. Ten zawsze należy wykazać w tej deklaracji, w której powstał obowiązek podatkowy. W naszym przypadku zatem VAT należny podatnik musi rozliczyć w deklaracji za maj 2019 r. – nawet pomimo późniejszego otrzymania faktury. VAT naliczony może rozliczyć w tej samej deklaracji bądź w jednym z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych. Nie jest natomiast możliwe rozliczenie podatku należnego na bieżąco np. w deklaracji za lipiec.
Jeżeli natomiast zwłoka w rozliczeniu VAT przekroczy wskazany wyżej okres trzech miesięcy, to VAT należny obowiązkowo trzeba będzie nadal rozliczyć w deklaracji za maj 2019 r., a VAT naliczony na bieżąco – w deklaracji, której termin złożenia jeszcze nie upłynie.