Spółka cywilna obarczona podatkiem akcyzowym ale nie od nieruchomości

Przeczytaj także: Zakończenie budowy w podatku od nieruchomości

W związku z powyższym odpowiedź na pytanie o to, kto jest podatnikiem (spółka czy jej wspólnicy), wymaga analizy przepisów prawa podatkowego regulujących konkretny podatek.

I tak w przypadku podatku akcyzowego NSA w składzie 7 sędziów w podjętej uchwale z 14 grudnia 2015 r., sygn. akt GPS 1/15 stwierdził, że podatnikiem jest spółka cywilna. Nadanie podmiotowości prawnopodatkowej wyłącznie spółce poparte zostało twierdzeniem, że prawo podatkowe stanowi autonomiczną gałąź prawa, która umożliwia wyróżnienie organizacji wspólników jako kolektywu. Ponadto wskazano, że podmiotowość spółce cywilnej została przyznana już wcześniej w ustawie z dnia 29 września 1944 r. o rachunkowości. Zgodnie z art. 2 ust. 2 tej ustawy, spółka cywilna jest podmiotem osiągającym przychody ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych i może stosować zasady rachunkowości określone w tej ustawie.

Odmienne spojrzenie na kwestię podmiotowości prawnopodatkowej spółki cywilnej posiadało NSA w uchwale podjętej przez 7 sędziów z dnia 13 marca 2017 r., sygn. akt II FPS 5/16, gdzie stwierdzono, że w świetle art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych podatnikiem podatku od nieruchomości są wspólnicy spółki cywilnej, a nie spółka cywilna. W tym przypadku „majątek spółki” rozumiany jest jako majątek wspólny wspólników (zgodnie z regulacjami Kodeksu cywilnego), a nie majątek będący odrębnym tworem jak w przypadku spółek prawa handlowego. Obowiązek podatkowy w omawianym przypadku ciąży solidarnie na wszystkich wspólnikach spółki, ponieważ to wspólnicy są stronami stosunku zobowiązaniowego, gdyż spółka cywilna nie może we własnym imieniu nabywać praw, w tym własności nieruchomości, praw obligacyjnych oraz innych praw rzeczowych.

Powyższe przykłady orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego pokazują, że istnienie podmiotowości prawnopodatkowej spółki cywilnej zależy od rodzaju podatku, którym obciążona jest spółka. Prawo podatkowe w przeciwieństwie do prawa cywilnego wyodrębnia pewnego rodzaju strukturę organizacyjną, na której spoczywa obowiązek podatkowy. Podmiotowość spółki w ujęciu cywilnoprawnym nie wyróżnia takiej struktury i dlatego na potrzeby czynności prawnych będących instytucjami Kodeksu cywilnego to właśnie na wspólnikach spółki cywilnej ciąży obowiązek podatkowy.