Handel kryptowalutą: strata z 2018 r. nie zmniejszy podatku w kolejnych latach

Przeczytaj także: Bitcoinowa koparka nie jest kosztem podatkowym?

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W 2018 r. wnioskodawca kupował i sprzedawał waluty wirtualne. Dokonywał też wymiany waluty wirtualnej jednego rodzaju na walutę wirtualną drugiego rodzaju. Z tytułu tych transakcji odnotował stratę, którą wykazał w PIT-36 jako stratę ze źródła „prawa autorskie i inne prawa, o których mowa w art. 18 ustawy”.

Powyższe czynności zainteresowany zamierza wykonywać także w roku 2019 i latach następnych. Nie wyklucza też, że walutę wirtualną zakupioną w 2019 r. sprzeda dwa lata później, nie dokonując innych transakcji sprzedaży waluty wirtualnej pomiędzy transakcjami. Zainteresowany nie będzie przy tym kopał waluty, zaś handel nią będzie odbywał się za pośrednictwem giełd kryptowalutowych.

Wnioskodawca zadał pytanie, czy osiągnięta w 2018 r. strata z handlu wirtualną walutą stanowi dla niego koszt uzyskania przychodu, który będzie mógł zostać uwzględniony w roku 2019? Czy w przypadku sprzedaży w 2021 r. albo w latach następnych waluty wirtualnej nabytej w 2019 r., będzie mógł ten zakup uwzględnić w rachunku podatkowym? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. santiago silver - Fotolia.com

Od 2019 r. handel kryptowalutą zmienia źródło przychodu

Zdaniem fiskusa strata z handlu kryptowalutą poniesiona w 2018 r. nie zwiększy kosztów roku 2019. Strata może bowiem zostać rozliczana tylko w ramach tego samego źródła przychodów, a ustawodawca w 2019 r. dokonał jego zmiany (z praw majątkowych na kapitały pieniężne). Zakup kryptowaluty w 2019 r. będzie natomiast zaliczony do kosztów podatkowych w przypadku jej sprzedaży w latach następnych.

W art. 10 ust. 1 tej ustawy, zostały określone źródła przychodów. Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy, źródłem przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

Zgodnie z art. 5a pkt 33a ww. ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa walucie wirtualnej – oznacza to walutę wirtualną w rozumieniu art. 2 ust. 2 pkt 26 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

Pojęcie „waluta wirtualna” zostało zdefiniowane w art. 2 ust. 2 pkt 26 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2019 r., poz. 1115). Ilekroć w ustawie jest mowa o walucie wirtualnej rozumie się przez to cyfrowe odwzorowanie wartości, które nie jest:
a. prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez NBP, zagraniczne banki centralne lub inne organy administracji publicznej,
b. międzynarodową jednostką rozrachunkową ustanawianą przez organizację międzynarodową i akceptowaną przez poszczególne kraje należące do tej organizacji lub z nią współpracujące,
c. pieniądzem elektronicznym w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych,
d. instrumentem finansowym w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi,
e. wekslem lub czekiem
– oraz jest wymienialne w obrocie gospodarczym na prawne środki płatnicze i akceptowane jako środek wymiany, a także może być elektronicznie przechowywane lub przeniesione albo może być przedmiotem handlu elektronicznego.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej.

Zgodnie z art. 17 ust. 1f cyt. ustawy, przez odpłatne zbycie waluty wirtualnej rozumie się wymianę waluty wirtualnej na prawny środek płatniczy, towar, usługę lub prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna lub regulowanie innych zobowiązań walutą wirtualną.

Natomiast wymiana pomiędzy walutami wirtualnymi – niezależnie od miejsca dokonywania jest obojętna podatkowo.

Przepis art. 17 ust. 1g ww. ustawy stanowi, że ust. 1 pkt 11 stosuje się również do przychodów uzyskanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, z wyjątkiem działalności, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, zaliczanej do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Ww. art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu określa, że chodzi o podmioty prowadzące działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług w zakresie:
a. wymiany pomiędzy walutami wirtualnymi i środkami płatniczymi,
b. wymiany pomiędzy walutami wirtualnymi,
c. pośrednictwa w wymianie, o której mowa w lit. a lub b,
d. prowadzenia rachunków, o których mowa w ust. 2 pkt 17 lit. e.

Jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz nie prowadził oraz nie będzie prowadził działalności gospodarczej w zakresie obrotu wirtualnymi walutami.

Zatem, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w tej sytuacji, przychody z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej stanowią dla Niego przychody z kapitałów pieniężnych.

W odniesieniu do kosztów uzyskania przychodów należy stwierdzić, że zgodnie z art. 22 ust. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, koszty uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia waluty wirtualnej stanowią udokumentowane wydatki bezpośrednio poniesione na nabycie waluty wirtualnej oraz koszty związane ze zbyciem waluty wirtualnej, w tym udokumentowane wydatki poniesione na rzecz podmiotów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. W myśl art. 22 ust. 15 ww. ustawy, koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 14, są potrącane w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione, z zastrzeżeniem ust. 16. Stosownie do art. 22 ust. 16 cyt. ustawy, nadwyżka kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 14, nad przychodami z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej uzyskanymi w roku podatkowym powiększa koszty uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia waluty wirtualnej poniesione w następnym roku podatkowym.

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że koszty uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia waluty wirtualnej, tj. udokumentowane wydatki bezpośrednio poniesione na nabycie waluty wirtualnej oraz koszty związane ze zbyciem waluty wirtualnej, potrącane są w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione, z zastrzeżeniem ust. 16, który stanowi, że nadwyżka kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 14, nad przychodami z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej uzyskanymi w roku podatkowym powiększa koszty uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia waluty wirtualnej poniesione w następnym roku podatkowym.

Zgodnie z art. 23 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2193, z późn. zm.; dalej: ustawa nowelizująca) – koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 14 ustawy zmienianej w art. 1 oraz w art. 15 ust. 11 ustawy zmienianej w art. 2, poniesione i nieodliczone od przychodów przed dniem wejścia w życie ustawy, podatnik wykazuje odpowiednio w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy zmienianej w art. 1, składanym za 2019 r. albo w zeznaniu, o którym mowa w art. 27 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 2, składanym za pierwszy rok podatkowy rozpoczynający się po dniu 31 grudnia 2018 r.

Tak więc, mając na uwadze uregulowanie zawarte w art. 23 ustawy nowelizującej, wydatki na nabycie walut wirtualnych poniesione przez Wnioskodawcę przed dniem 1 stycznia 2019 r. w ramach transakcji zakupu waluty wirtualnej za środki pieniężne oraz zamiany waluty wirtualnej na inna walutę wirtualną, poniesione i nieodliczone od przychodów przed dniem 1 stycznia 2019 r. w myśl art. 23 ustawy nowelizującej, będą mogły jako koszty uzyskania przychodów związane z odpłatnym zbyciem walut wirtualnych być wykazane w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) składanym za 2019 rok.

Równocześnie wskazać należy, że stosownie do treści art. 9 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych o wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, podatnik może:
1. obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty, albo
2. obniżyć jednorazowo dochód uzyskany z tego źródła w jednym z najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu lat podatkowych o kwotę nieprzekraczającą 5 000 000 zł, nieodliczona kwota podlega rozliczeniu w pozostałych latach tego pięcioletniego okresu, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty.

Zgodnie jednak z treścią art. 9 ust. 3a pkt 2 ww. ustawy, przepis ust. 3 nie ma zastosowania do strat z odpłatnego zbycia walut wirtualnych.

Stratę poniesioną w 2018 r., według obowiązujących od dnia 1 stycznia 2019 r. przepisów, można rozliczyć tylko z dochodami z tego źródła, które przyniosło stratę, tj. z praw majątkowych. Skoro od dnia 1 stycznia 2019 r. przychody z odpłatnego zbycia walut wirtualnych zaliczone są do źródła przychodów kapitały pieniężne, tym samym nie ma możliwości rozliczenia straty ze źródła przychodów z praw majątkowych z dochodami ze źródła przychodów kapitały pieniężne.

W przedmiotowej sprawie, stratę poniesioną w 2018 r. można rozliczyć tylko w sytuacji gdyby Wnioskodawca uzyskiwał dochody ze źródła „prawa majątkowe”. Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego nie wynika jednak, że Wnioskodawca takie dochody uzyskuje.

Mając na uwadze powyższe przepisy prawa podatkowego, stwierdzić należy, że strata osiągnięta w 2018 r. przez Wnioskodawcę z handlu walutą wirtualną nie stanowi kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 23 ustawy nowelizującej, a w konsekwencji kwota tej straty nie może zostać uznana za koszty uzyskania przychodów w 2019 r. (…)

Odnosząc się do kwestii możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu w roku 2021 albo w jednym z lat następnych wydatków na nabycie sprzedawanej waluty wirtualnej poniesionych w 2019 r., stwierdzić należy, że zgodnie z art. 30b ust. 1b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodem z odpłatnego zbycia walut wirtualnych jest osiągnięta w roku podatkowym różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia walut wirtualnych a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 14-16.

Stosownie do art. 30b ust. 6 pkt 2 powołanej ustawy, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 1, wykazać dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia walut wirtualnych.

W myśl art. 30b ust. 6a cyt. ustawy, w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 1, podatnik wykazuje koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 14-16, także wtedy, gdy w roku podatkowym nie uzyskał przychodów z odpłatnego zbycia walut wirtualnych. (…)

Mając na uwadze przedstawiony opis zdarzenia przyszłego oraz powyższe uregulowania prawne stwierdzić należy, że w przypadku sprzedaży przez Wnioskodawcę w 2021 r. albo w jednym z lat następnych waluty wirtualnej zakupionej w 2019 r. – w sytuacji niewykonywania innych transakcji polegających na sprzedaży lub na nabyciu waluty wirtualnej od innych podmiotów będzie On mógł rozpoznać w 2021 r. albo w jednym z lat następnych koszty uzyskania przychodów w postaci wydatków na nabycie sprzedawanej waluty wirtualnej, poniesionych w 2019 r., na zasadzie wynikającej z art. 22 ust. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zw. z art. 22 ust. 14-15 tej ustawy. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów