Opodatkowanie VAT marża gdy kilka faktur zakupu samochodu

Przeczytaj także: VAT marża: sprzedaż samochodu będącego środkiem trwałym

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

,
Wnioskodawca handluje samochodami używanymi, do których sprzedaży stosuje opodatkowanie VAT marża. Zarejestrował on swoją firmę na portalu aukcyjnym, którego właścicielem jest X z siedzibą w B. Na portalu tym licytuje samochody składając oferty kupna, które następnie sprzedaje. Samochody zostają nabyte od podatnika podatku od wartości dodanej, a dostawa jest opodatkowana na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 120 ust. 4 ustawy o VAT.

Wnioskodawca otrzymuje drogą elektroniczną potwierdzenie wygrania aukcji oraz potwierdzenie/umowę sprzedaży ze wskazaniem: numeru zamówienia, danych pojazdu, kwoty do zapłaty, numeru rachunku bankowego, a także w stopce dokumentu informacji o zastosowaniu dla sprzedaży procedury marży dla towarów używanych. Należną kwotę wpłaca na rachunek bankowy centrali X z siedzibą w B. Po dokonaniu zapłaty otrzymuje on trzy faktury, na których widnieją inne dane nabywcy. Wszystkie te dokumenty mają tę samą datę, te same dane samochodu, ten sam numer zamówienia, a suma wartości faktur jest równo dokonanej zapłacie.

Wszystkie trzy faktury dokumentują nabycie tego samego samochodu, z tym że:
1. faktura wystawiona przez oddział B z siedzibą w H. opiewa na sprzedaż samego samochodu, a kod stawki VAT podany jest jak dla sprzedaży towarów używanych w procedurze marży;
2. faktura wystawiona przez spółkę-córkę A. z siedzibą w B. opiewa na opłatę aukcyjną, a kod stawki VAT podany jest jak dla standardowego opodatkowania tej transakcji;
3. faktura wystawiona przez centralę C. z siedzibą w B. opiewa na przygotowanie dokumentacji dot. samochodu, a kod stawki VAT podany jest jak dla standardowego opodatkowania tej transakcji. Zgodnie z regulaminem sprzedaży samochodów używanych na portalu aukcyjnym, wszystkie 4 wymienione spółki (1. C., 2. X, 3. B, 4. A.) są, cytując, „podmiotami grupy korporacyjnej XXX. Ponadto, regulamin portalu aukcyjnego stwierdza, co następuje: „Właścicielem i sprzedawcą pojazdów oferowanych za pośrednictwem platformy handlowej jest B., (…).

Wszystkie podmioty są ze sobą powiązane w następujący sposób.
1. A. z siedzibą w B. – odpowiednik polskiej spółki komandytowej, gdzie komandytariuszem jest spółka X.
2. X. z siedzibą w B. – jedynym udziałowcem jest spółka-matka C. z siedzibą w B.
3. Wszystkie trzy spółki: C., X., A. zarejestrowane są pod tym samym adresem XXX.
4. B. z siedzibą w H. – jedynym udziałowcem jest spółka-matka B. z siedzibą w B.

Opłata za samochód, obsługę dokumentów oraz aukcję była wpłacana na konto spółki głównej C. Natomiast wnioskodawca otrzymał trzy faktury od trzech podmiotów, na których były podane ich numery podatku od wartości dodanej. Wnioskodawca nie ma fizycznej możliwości aby sprawdzić, który z podmiotów faktycznie wykonał usługę przygotowania dokumentów oraz obsługi aukcji, niemniej stoi na stanowisku, że wykonał je ten sam podmiot. Wynika to z faktu, że Wnioskodawca wykonał tylko jeden przelew na rzecz spółki C., a na wszystkich trzech fakturach jest ta sama data, ten sam numer VIN zakupionego samochodu, ten sam numer zamówienia, ten sam bank, numer konta bankowego, SWIFT i IBAN. Ponadto suma wartości wszystkich trzech dokumentów równa jest zapłacie. Wnioskodawca wyjaśnił też, że jego zdaniem wskazane spółki są pozbawione niezależności, mimo odrębnych form prawnych. Świadczy o tym również używanie identycznego papieru firmowego przez wszystkie podmioty, zawierające takie samo LOGO firmy tj. X.

Wnioskodawca zadał pytanie, w jaki sposób winien ustalić cenę nabycia samochodu na potrzeby obliczenia podstawy o podatkowania marży przy sprzedaży samochodu? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, z póź. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Stosownie do dyspozycji art. 120 ust. 4 ustawy, w przypadku podatnika dokonującego dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika w ramach prowadzonej działalności, w celu odprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.

Przez kwotę sprzedaży – w myśl art. 120 ust. 1 pkt 5 ustawy – rozumie się całkowitą kwotę, którą podatnik otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów od nabywcy lub osoby trzeciej, wliczając w to otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty bezpośrednio związane z tą dostawą, podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze oraz koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, którymi podatnik obciąża nabywcę, z wyłączeniem kwot, o których mowa w art. 29a ust. 7.

Natomiast przez kwotę nabycia rozumie się wszystkie składniki wynagrodzenia, o których mowa w pkt 5, które dostawca towarów otrzymał lub ma otrzymać od podatnika (art. 120 ust. 1 pkt 6 ustawy).

Dla potrzeb stosowania szczególnej procedury ustawodawca w art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy określił jakie towary są towarami używanymi. Zgodnie z tym przepisem przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż określone w pkt 1-3 oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie 5szlachetne (CN 7102, 7103, 7106, 7108, 7110, 7112), (PKWiU 24.41.10.0, 24.41.20.0, ex 24.41.30.0, ex 32.12.11.0, ex 32.12.12.0 i 38.11.58.0).

Zatem towarami używanymi są te dobra ruchome, które wcześniej zostały choć raz użyte, lecz nadają się do wielokrotnego wykorzystania (nie ulegają zużyciu po jednokrotnym użytku).

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług przewidują zatem stosowanie szczególnej procedury opodatkowania do dostawy m. in. towarów używanych, polegającej na opodatkowaniu marży. Jest to wyjątek od ogólnej reguły opodatkowania obrotu, czyli kwoty stanowiącej zapłatę z tytułu sprzedaży, pomniejszonej o kwotę należnego podatku. Ta szczególna procedura dotyczy jednak tylko dostawy towarów używanych, które podatnik nabył od określonej kategorii podmiotów. Należy podkreślić, że do stosowania szczególnej procedury opodatkowania marżą uprawnieni są podatnicy, którzy dokonują dostawy towarów nabytych w okolicznościach wymienionych w art. 120 ust. 10 ustawy.

Stosownie do art. 120 ust. 10 ustawy, przepisy ust. 4 i 5 dotyczą dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków, które podatnik nabył od:
1. osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem, o którym mowa w art. 15, lub niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej;
2. podatników, o których mowa w art. 15, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;
3. podatników, jeśli dostawa tych towarów była opodatkowana zgodnie z ust. 4 i 5;
4. podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113;
5. podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w ust. 4 i 5, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.

Należy zauważyć, że ustawodawca formułując w art. 120 ustawy szczególne procedury w zakresie dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, określając w ust. 4 tego artykułu podstawę opodatkowania, posłużył się sformułowaniem „kwota nabycia”, przez którą należy rozumieć wynagrodzenie, które pierwotny sprzedawca towaru używanego otrzymał od podatnika (nabywcy). Tak rozumiana kwota nabycia obejmuje wszystkie koszty związane z transakcją, jeżeli nabywca towaru (kupujący) ponosi ciężar tych opłat płacąc za nie dostawcy. Zatem do kwoty nabycia, o której mowa wyżej, nie mogą zostać zaliczone koszty, które nie zostały zapłacone i nie są należne dostawcy towaru.

Zagadnienia powoływania i funkcjonowania oddziału regulują przepisy ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2017 r., poz. 2168, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ww. ustawy, przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.

Pojęcie „oddział” zdefiniowane zostało w art. 5 pkt 4 ww. ustawy jako wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywana przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności.

Zatem oddział posiada jedynie samodzielność organizacyjną (jest wydzielony ze struktur jednostki macierzystej), natomiast nie dysponuje możliwością prowadzenia działalności gospodarczej we własnym imieniu i na własny rachunek, a prowadzona działalność stanowi jedynie część działalności gospodarczej jednostki macierzystej.

Pogląd ten jest zgodny z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z dnia 23 marca 2006 r. w sprawie Ministero dellʼEconomia e delle Finanze i Agenzia delle Entrate przeciwko FCE Bank plc. w sprawie C-210/04 (Zb. Orz. z 2006 r., s. I-02803) TSUE wskazał, że stały zakład mający siedzibę w innym państwie członkowskim, niebędący pod względem prawnym odrębnym od spółki, do której należy, nie może być uznany za podatnika ze względu na obciążenie go kosztami z tytułu świadczenia tych usług. W związku z powyższym Trybunał stwierdził, że oddział spółki będącej nierezydentem pozbawiony jest niezależności i stanowi jedynie część składową spółki. Zatem zarówno spółkę jak i jej oddział należy uznać za jednego i tego samego podatnika w rozumieniu art. 4 ust. 1 Szóstej Dyrektywy.

Z powyższego wynika m. in. że „centrala” oraz jej zagraniczny oddział stanowią dwie jednostki organizacyjne tego samego podmiotu. Działalność gospodarczą prowadzi osoba prawna i ona jest podatnikiem. „Centrala” oraz oddział zlokalizowany w innym państwie tworzą – z podatkowego punktu widzenia – jednorodny podmiot.

Analiza przedstawionego opisu sprawy w kontekście powołanych przepisów prawa podatkowego pozwala stwierdzić, że o ile rzeczywiście – jak wynika z treści wniosku i jego uzupełnienia – Wnioskodawca otrzymał faktury (dokumentujące nabycie samochodu, opłatę aukcyjną i opłatę za obsługę dokumentów) wystawione przez centralę sprzedawcy jak i przez jego oddziały, a więc od tego samego podmiotu należy uznać, że przy określeniu kwoty nabycia przedmiotowego samochodu w celu zastosowania procedury VAT-marża przy jego planowanej odprzedaży Wnioskodawca powinien uwzględnić oprócz kwoty nabycia samochodu również opłaty: za aukcję oraz za obsługę dokumentacji związanej z ww. pojazdem. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów