Kiedy gimnastyka artystyczna (dla dzieci) zwolniona z VAT?

Przeczytaj także: Prywatna szkoła tańca a zwolnienie przedmiotowe z VAT

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą w zakresie pozaszkolnych form edukacji sportowej oraz zajęć sportowych i rekreacyjnych. Prowadzi ona prywatne zajęcia gimnastyczne dla dzieci na podstawowym poziomie nauki. Wnioskodawczyni posiada wykształcenie pedagogiczne i dodatkowo pracuje w szkole na etacie. Zatrudnia też dwóch pracowników z wykształceniem pedagogicznym. Swoją sprzedaż ewidencjonuje na kasie fiskalnej i korzysta ze zwolnienia podmiotowego z VAT.

Firma zainteresowanej nie jest objęta system oświaty, a świadczone usługi obejmują materiał dydaktyczny realizowany przez szkoły.

Wnioskodawczyni zadała pytanie, czy po przekroczeniu limitu zwolnienia podmiotowego będzie miała prawo do zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy o VAT? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W świetle art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Shmel - Fotolia.com

Nauka dzieci nie zawsze jest zwolniona z VAT

Ustawodawca zwolnił z VAT-u nauczycieli świadczących prywatnie usługi nauczania prywatnego na poziomie szkolnym czy przedszkolnym. Zwolnienie to obejmuje materiał dydaktyczny realizowany przez szkoły lub uczelnie wyższe. Nadto dotyczy ono tylko prywatnego nauczania, czyli takiego, gdzie beneficjentem jest uczeń bądź jego rodzice i to z nimi są zawarte stosowne umowy a nie z jednostkami oświatowymi.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie do art. 146aa ust. 1 pkt 1 powoływanej ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż - 6%: stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Na podstawie ust. 2 ww. artykułu, minister właściwy do spraw finansów publicznych ogłosi, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, koniec okresu obowiązywania stawek podatku, o których mowa w ust. 1, w terminie do dnia 31 października roku następującego po roku, dla którego zostały spełnione warunki określone w ust. 1.

Zarówno w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do niej przewidziano możliwość zastosowania obniżonych stawek podatku lub zwolnień od podatku.

W świetle art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy, zwalnia się od podatku usługi prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, podstawowym, ponadpodstawowym i wyższym, świadczone przez nauczycieli.

Powyższy przepis jest odzwierciedleniem regulacji art. 132 ust. 1 lit. j Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347, str. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym państwa członkowskie zwalniają nauczanie prywatne przez nauczycieli, obejmujące kształcenie powszechne lub wyższe.

Z regulacji art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że warunkiem zastosowania zwolnienia jest nie tylko spełnienie przesłanki o charakterze przedmiotowym, dotyczącej rodzaju świadczonych usług, tj. usług prywatnego nauczania na odpowiednim poziomie edukacji, ale także przesłanki podmiotowej, odnoszącej się do usługodawcy, który musi być nauczycielem. Niespełnienie chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje, że zwolnienie nie ma zastosowania. Zwolnione od podatku jest nauczanie prywatne przez nauczycieli, obejmujące kształcenie powszechne lub wyższe. Prywatne nauczanie obejmuje czynności wykonywane przez nauczycieli na ich własny rachunek i odpowiedzialność (tj. nauczyciel działa we własnym imieniu). Prywatny charakter nauczania nie zależy od istnienia bezpośredniej relacji umownej między uczącym a uczniem (bądź uczniami), może to być bowiem umowa zawarta przez nauczającego, np. z rodzicami uczniów. Przykładem takiej usługi jest udzielanie korepetycji. Bez znaczenia w tej sytuacji pozostaje, czy odbiorcą usługi jest indywidualny uczeń czy też jednocześnie większa liczba osób. W przypadku jednak, gdy nauczyciele świadczący usługi nauczania są zatrudnieni przez inny podmiot, to nie łączy ich bezpośrednia relacja umowna z uczniami, lecz z podmiotem zatrudniającym.

Przywołany wyżej przepis umożliwia nauczycielom zwolnienie od podatku świadczonych przez nich usług nauczania prywatnego na poziomie przedszkolnym, podstawowym, ponadpodstawowym i wyższym. Zwolnienie to odnosi się zatem do usług nauczania, które obejmuje materiał dydaktyczny realizowany przez szkoły lub uczelnie wyższe. Musi istnieć tu zatem zgodność realizowanego w ramach prywatnego nauczania materiału z materiałem przewidzianym w programie nauczania w wymienionych placówkach oświatowych.

Należy wskazać na wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 stycznia 2010 r. w sprawie C-473/08 Eulitz, w którym stwierdzono, że nauczyciele świadczący usługi w ramach kursów organizowanych przez podmiot trzeci nie mogą zostać uznani za osoby nauczające „prywatnie” w rozumieniu art. 13 część A ust. 1 lit. j VI Dyrektywy (obecnie art. 132 ust. 1 lit. j Dyrektywy 2006/112/WE). W wyroku tym wskazano także, że „Thomas Eulitz działał jako nauczyciel w ramach kursu szkoleniowego proponowanego przez podmiot trzeci – EIPOS. W świetle ustaleń sądu krajowego, podmiot ten – a nie Thomas Eulitz – pełnił obowiązki instytucji szkoleniowej, w ramach której ten ostatni nauczał oraz świadczył usługi szkoleniowe uczestnikom rzeczonych kursów” (pkt 52).

Zgodnie ze stanowiskiem TSUE, zajętym w wyroku C-445/05 z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie Werner Haderer, nauczanie prywatne obejmuje czynności wykonywane przez nauczycieli na ich własny rachunek i odpowiedzialność. Nie ma przy tym znaczenia okoliczność, czy usługa jest świadczona indywidualnemu uczniowi/słuchaczowi, czy też jednocześnie większej liczbie osób. W orzeczeniu tym Trybunał nadmienił, że pojęcie „edukacja szkolna i uniwersytecka” nie obejmuje jedynie nauczania, które kończy się egzaminem w celu uzyskania danych kwalifikacji lub które umożliwia uzyskanie określonego wykształcenia, lecz obejmuje także inną działalność, w ramach której prowadzi się nauczanie w celu poszerzania wiedzy i umiejętności uczniów lub studentów, pod warunkiem, że działalność ta nie będzie miała charakteru wyłącznie rekreacyjnego. Jednocześnie, zdaniem Trybunału, przyjęcie szczególnie ścisłej wykładni pojęcia „edukacji szkolnej i uniwersyteckiej” groziłoby powstaniem rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w państwach członkowskich, z tego powodu, że systemy nauczania w każdym państwie członkowskim są zorganizowane w różny sposób.

Trybunał w powyższym orzeczeniu wyznaczył szeroki zakres interpretacyjny pojęcia „edukacja szkolna i uniwersytecka” z uwagi na różny sposób organizacji systemu nauczania w państwach członkowskich. Polski ustawodawca zwolnił od podatku nauczanie prywatne przez nauczycieli, obejmujące kształcenie powszechne lub wyższe.

Polski ustawodawca skorzystał z możliwości zastosowania ograniczeń w korzystaniu ze zwolnień w korzystaniu z usług edukacyjnych, co znalazło swoje odzwierciedlenie w obowiązującym od 2011 r. brzmieniu art. 43 ust. 1 pkt 26 – 29 ustawy o podatku od towarów i usług.

Analiza przedstawionych we wniosku okoliczności, treści powołanych przepisów oraz orzecznictwa TSUE, prowadzi do stwierdzenia, że świadczone przez Wnioskodawcę, jako podmiot komercyjny usługi prywatnych zajęć gimnastycznych dla dzieci na podstawowym poziomie nauki, świadczone osobiście przez Wnioskodawcę jako wykwalifikowanego nauczyciela, o ile będą świadczone na podstawie zawartych umów z rodzicami dzieci, są zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy, gdyż spełniona zostanie przesłanka przedmiotowa i przesłanka podmiotowa zwolnienia (Wnioskodawca jest nauczycielem).

Natomiast zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy nie będą wskazane wyżej usługi w sytuacji, gdy ich zleceniodawcami będą m.in. przedszkola, czy szkoły podstawowe, gdyż Wnioskodawcy nie łączy bezpośrednia relacja umowna z uczniami (rodzicami). Z przedmiotowego zwolnienia nie korzystają również usługi zajęć gimnastycznych dla dzieci świadczone przez zatrudnionych przez Wnioskodawcę nauczycieli (zleceniobiorców), z uwagi na to, że nie łączy ich bezpośrednia relacja umowna z nabywcami usług, co oznacza, że nie są świadczone osobiście przez usługodawcę będącego nauczycielem, lecz przez jednostkę (firmę Wnioskodawcy) zatrudniającą nauczycieli.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów