Samochody osobowe w podatku dochodowym 2019: nowe wyjaśnienia fiskusa

Przeczytaj także: Leasing operacyjny samochodu nadal korzystniejszy niż zakup?

Z dniem 1 stycznia 2019 r. ustawodawca wyłączył z kosztów uzyskania przychodów opłaty wynikające z umowy leasingu (czy najmu, dzierżawy bądź innej umowy o podobnym charakterze), a dotyczące samochodów osobowych, w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150.000 zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy (z wyjątkiem ubezpieczenia samochodu). Należy też pamiętać, że ograniczenie stosuje się również do podatku VAT, który nie podlega odliczeniu. Z drugiej strony organy podatkowe podkreślają, że poza limitem jest część odsetkowa raty.

Art. 8 ustawy z dnia 23 października 2018 r., wprowadzającej nowe zasady rozliczania samochodów (i ich leasingu) w podatku dochodowym dodaje jednocześnie, że do ww. umów:

• zawartych przed dniem 1 stycznia 2019 r. stosuje się przepisy dotychczasowe (a więcej nie stosuje się limitu kosztów w wysokości 150.000 zł),
• zmienionych lub odnowionych po dniu 31 grudnia 2018 r. stosuje się nowe regulacje (a więc tutaj nowy limit należy już uwzględniać).

Okazuje się jednak, że niekiedy fiskus nakazuje stosować nowe ograniczenia także do starych umów. Tak też uznał on w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 24.04.2019 r. nr 0111-KDIB1-3.4010.50.2019.1.MO.

Spółka wnioskująca o wydanie interpretacji wyjaśniła, że pozyskuje na własne potrzeby samochody osobowe od krajowych dostawców na podstawie zawieranych umów ramowych (w latach 2015-2016). Umowy te mają charakter nadrzędny w stosunku do zamówień i indywidualnych umów używania samochodów. W 2018 roku przeprowadziła ona w dwóch turach negocjacje z dostawcami, na podstawie których podpisała zamówienia na dostawę nowych samochodów. W sumie będzie to 557 samochodów dostarczonych spółce w latach 2019-2020.

W momencie dostarczenia samochodów spółka będzie podpisywać z dostawcami indywidualne umowy użytkowania samochodu. Pojazdy nie zostaną ujęte w ewidencji środków trwałych zainteresowanej. Stosunki prawne dotyczące użytkowania samochodów będą stanowiły leasing operacyjny.

Spółka powzięła wątpliwości, które przepisy powinna stosować w stosunku do samochodów dostarczonych jej po 2018 roku?

W wydanej interpretacji organ wskazał, że umowa leasingu powinna obligatoryjnie zawierać ściśle określone informacje, tj:

• oznaczenie rzeczy oddawanej w leasingu;
• oznaczenie zbywcy, od którego finansujący zobowiązuje się nabyć rzecz;
• określenie warunków umowy nabycia rzeczy przez finansującego od zbywcy, w szczególności ceny lub wynagrodzenia za nabycie rzeczy;
• wskazanie, czy finansujący oddaje korzystającemu rzecz do używania, czy też do używania i pobierania pożytków, oraz ewentualnie wskazanie takich pożytków, jeżeli korzystający ma być uprawniony do pobierania jedynie niektórych pożytków rzeczy;
• wysokość wynagrodzenia pieniężnego należnego finansującemu od korzystającego oraz terminy poszczególnych rat;
• oznaczenie czasu trwania leasingu; umowa nie może zostać zawarta na czas nieokreślony.

Dyrektor KIS uznał, że w rozpatrywanej sprawie o skutecznym zawarciu umowy leasingu można mówić dopiero w momencie podpisania umowy użytkowania samochodów. Dopiero wtedy zostają bowiem ostatecznie potwierdzone wszystkie warunki określone w zamówieniach oraz wskazany zostaje okres trwania konkretnego leasingu. Stąd gdy takie umowy zostaną podpisane po 31 grudnia 2018 r., to pomimo obowiązujących wcześniej umów ramowych, do rozliczenia kosztów podatkowych od takich umów będą miały zastosowanie znowelizowane przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (a więc konieczne będzie stosowanie limitu 150.000 zł).

Nawet minimalny użytek prywatny ogranicza koszty

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 29.04.2019 r. nr 0111-KDIB2-1.4010.51.2019.1.EN wypowiedział się natomiast co do sposobu rozliczania w kosztach eksploatacji firmowych samochodów osobowych. We wniosku spółka wyjaśniła, że użytkuje na potrzeby działalności gospodarczej takie samochody, dla których zaprowadzona jest ewidencja przebiegu pojazdu wymagana przepisami VAT-owskimi. Samochody te zostały również zgłoszone fiskusowi na formularzach VAT-26. Może przy tym się zdarzyć, że ze sporządzonej ewidencji przebiegu samochodu osobowego będzie wynikać niewielka część przejechanych w ciągu miesiąca kilometrów, których nie da się przyporządkować do konkretnego zadania służbowego. Sytuacje takie będą jednakże naprawdę sporadyczne (raz bądź kilka razy w roku).

Gdy zdarzenie takie będzie miało miejsce, spółka chciałaby wyłączyć taką niewielką – wynikającą z proporcji takich jazd w stosunku do całego przebiegu miesięcznego – część kosztów eksploatacji samochodu z kosztów podatkowych. Co na to fiskus?

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie miał tutaj wątpliwości: samochody spółki używane są nie tylko na potrzeby działalności gospodarczej, ale także na inne cele. W rezultacie z kosztów podatkowych należy wyłączyć 25% wydatków ponoszonych na ich używanie.

„(…) z literalnego brzmienia art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o CIT jednoznacznie wynika, że jeżeli samochody osobowe są wykorzystywane zarówno dla celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą i celów prowadzonej działalności gospodarczej nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów w pełnej wysokości. W złożonym wniosku Wnioskodawca wskazał, że niewielka część przejechanych w ciągu miesiąca kilometrów nie będzie mogła być przyporządkowana do konkretnego zadania służbowego (co również będzie wynikać z ewidencji stosowanej dla celów podatku od towarów i usług, o której mowa w art. 86a ust. 1 ustawy o CIT). W konsekwencji stwierdzić należy, że Spółka będzie obowiązana wyłączyć z kosztów podatkowych 25% wydatków używania ww. samochodów osobowych w myśl art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o CIT. Nie ma bowiem wątpliwości, że ww. samochody osobowe będą używane na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz na inne cele. W świetle powyższego nie można się zgodzić ze stanowiskiem Wnioskodawcy, że będzie miał on prawo do zaliczenia w koszty uzyskania przychodów wynikającą z prowadzonej ewidencji przebiegu część kosztów eksploatacji danego samochodu osobowego odpowiadającą proporcji jazd służbowych do całości miesięcznego przebiegu bowiem z powołanych wyżej przepisów nie wynika aby taki sposób rozliczenia kosztów eksploatacji samochodów osobowych używanych dla celów mieszanych został przewidziany w ustawie o CIT. Ustawodawca wskazał w art. 16 ust. 5f ustawy o CIT, że dla potwierdzenia, iż samochód używany jest do celów związanych z działalnością gospodarczą podatnik winien co do zasady prowadzić ewidencję przebiegu na potrzeby VAT. Jednak w przepisach ustawy CIT nie wskazano, iż na podstawie ww. ewidencji można proporcjonalnie rozliczać koszty eksploatacji samochodów osobowych używanych dla celów mieszanych. Zatem, zastosowanie zaproponowanej przez Wnioskodawcę proporcji faktycznego wykorzystania danego samochodu w jazdach służbowych do całości przebiegu samochodu osobowego w danym miesiącu, w celu ustalenia części kosztów używania zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów, nie znajduje potwierdzenia w treści ww. przepisu art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o CIT.(…)” - czytamy w interpretacji.