Które formy regulowania zobowiązań wyłączają koszty podatkowe?

Przeczytaj także: Płatności gotówkowe: czy fiskus zmienia zdanie?

I tak organ podatkowe nie kwestionują w kosztach faktur dotyczących transakcji, których wartość przekracza 15.000 zł, uregulowanych na zasadzie kompensaty wzajemnych należności i zobowiązań. Podobnie jest z zapłatą kartą płatniczą, inkasie czy akredytywie. Pisaliśmy o tym m.in. w artykułach: Inkaso, akredytywa, kompensata nie pozbawiają kosztów podatkowych czy Zapłata kartą płatniczą nie pozbawi kosztów uzyskania przychodu.

Pobraniu mówimy „nie”

Niestety fiskus sceptycznie odnosi się do zapłaty za transakcję za pobraniem – kurierowi. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 27.02.2017 r. nr 1061-IPTPB1.4511.1071.2016.1.AP wskazał, że „(…) Specyfika przesyłania towaru za pobraniem polega zatem na tym, że kurier dostarczając przesyłkę pobiera od odbiorcy określoną kwotę. Z kwoty tej w tym samym dniu rozlicza się w kasie firmy kurierskiej, a następnie firma kurierska przelewa należność na konto bankowe nadawcy towaru. W praktyce kurier nie wystawia żadnego dokumentu poświadczającego pobranie gotówki, przy czym przyjmuje się, że nie ma on możliwości wydać przesyłki bez uzyskania zapłaty za nią. Wskazane jest w takiej sytuacji zamieszczać na fakturze zapis, że płatność za zamówione towary odbywa się za pobraniem.

(…) jeżeli nabywca przekaże firmie transportowej zapłatę w gotówce, a ta następnie przeleje pobrane pieniądze na właściwy rachunek bankowy sprzedawcy, należy uznać, że płatność taka nie została dokonana za pośrednictwem rachunku płatniczego, a w efekcie nie można zaliczać do kosztów uzyskania przychodu faktur, których wartość przekracza limit 15 000 zł.(…)”.

Podejście organu, choć zgodne z literalną wykładnią przepisów, wydaje się być mocno kontrowersyjne, gdy analizujemy cel wprowadzenia regulacji ograniczających płatności gotówkowe. Otóż miały one wyłączyć z obrotu prawnego transakcje, które w rzeczywistości nie miały miejsca (czyli m.in. tzw. pustych faktur), wątpliwe. W sytuacji, gdy pieniądze trafiają najpierw do kuriera - w chwili dostarczenia przesyłki nabywcy, a następnie do sprzedawcy - nie ma wątpliwości, że transakcja taka miała miejsce (jest prawdziwa).

Przekaz określony w art. 921¹ Kodeksu cywilnego

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 24.04.2019 r. nr 0111-KDIB1-2.4010.84.2019.1.DP rozważał zaliczanie do kosztów transakcji regulowanych za pomocą przekazu.

W interpretacji organ podkreślił, że funkcja przekazu polega na ułatwieniu spełnienia świadczeń wynikających ze stosunków zobowiązaniowych i uproszczeniu obrotu. Jest to inna niż gotówka forma zaspokojenia i wygaśnięcia zobowiązania. W rezultacie taka forma wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania określonego świadczenia nie pozbawia kosztów podatkowych w przypadku transakcji przekraczających 15.000 zł.

Nie dla bezpośredniej wypłaty dla kontrahenta

W przytoczonej interpretacji organ odniósł się też do uregulowania zobowiązania poprzez bezpośrednią realizację wypłaty przez kontrahenta z rachunku bankowego nabywcy w kasie banku na podstawie odpowiedniego upoważnienia udzielonego przez nabywcę czy za pomocą przekazu pocztowego bądź innej podobnej usługi.

Tutaj fiskus jednoznacznie stwierdził, że taki sposób uregulowania zobowiązań nie spełnia wymaganych przesłanek ustawowych. Podkreślił, że w przypadku finansowego zaspokojenia wierzyciela konieczne jest, aby cała transakcja, czyli zarówno wpłata jak i wypłata, odbyła się za pośrednictwem rachunku bankowego. Oba opisane wyżej sposoby tych warunków nie spełniają. W rezultacie taki sposób uregulowania zobowiązania wyklucza transakcje powyżej 15.000 zł z kosztów podatkowych.