Wydanie towarów nierotujących i gratisowych w podatkowych kosztach spółki

Przeczytaj także: Zniszczenie towaru także jest kosztem podatkowym

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Spółka z o.o. prowadziła działalność w zakresie hurtowej sprzedaży towarów. Towary nabywała zasadniczo w celu ich dalszej odsprzedaży. Zdarzały się jednak sytuacje, w których z jej magazynu były wydawane:
1. towary przeterminowane, nierotujące, uszkodzone – które mogły być wydawane pracownikom, klientom lub zostać fizycznie zniszczone;
2. towary z tzw. „starą szatą graficzną” - przedstawicielowi producenta w zamian za towar z nową szatą graficzną. Spółka rozpoznaje koszt w wartości wydanych towarów ze starą szatą graficzną oraz przychód w wartości otrzymanych towarów z nową szatą graficzną;
3. towary na potrzeby akcji promocyjnych. Akcje promocyjne są kierowane zarówno do finalnych nabywców towarów jak i do podmiotów zaangażowanych w proces dystrybucji towarów spółki, np. dystrybutorów, hurtowników, sprzedawców detalicznych;
4. towary do przekazania obecnym i potencjalnym kontrahentom jako towar gratisowy podczas zbierania zamówień od klientów, dostawy towarów, targów czy też innych wydarzeń promocyjnych.

Opisane wydania towarów dokumentowane są wewnętrznymi dowodami księgowymi, które zawierają informacje o ilości wydanego towaru, jednostkowej cenie zakupu (jest to cena, w jakiej towar jest przyjmowany na magazyn) i adnotację zawierającą informację o zdarzeniu, które powoduje wydanie towarów. W zależności od przypadku adnotacja taka może np. zawierać treść „Promocja”, „Likwidacja”, „Ubytki”.

Spółka zadała pytanie, czy koszt zakupu powyższych towarów stanowi dla niej podatkowy koszt uzyskania przychodu? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1036 z późn. zm., dalej: „updop”), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu ze źródła przychodu lub realną szansą powstania przychodu podatkowego, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła jego uzyskiwania.

Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, musi spełnić następujące warunki:
• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu enumeratywnie wymienionych w stosownych przepisach updop, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodu odnosi ewidentne korzyści albowiem o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodu.

Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, iż jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Zatem to podatnik zobowiązany jest wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność.

Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy. Koszty uzyskania przychodów, w zależności od stopnia ich powiązania z przychodami, dzielą się na bezpośrednio związane z przychodami (określone w art. 15 ust 4-4c updop) oraz inne niż bezpośrednio związane z przychodami (art. 15 ust. 4d-4e updop). (…)

Ze względu na szczególny rodzaj powiązania jaki zachodzi pomiędzy towarem a uzyskanym z jego zbycia przychodem, w przedmiotowej sprawie na szczególną uwagę zasługuje art. 15 ust. 4 updop. Przepis ten stanowi, że koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c.

Mając na względzie przytoczone uwarunkowania prawne, należy stwierdzić, że wydatki poniesione przez Spółkę na zakup towarów, które podlegają wydaniu z magazynu w przypadkach opisanych w pkt 1, 3 i 4 przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, będzie można uznać za koszty uzyskania przychodów Spółki. Spełnione bowiem zostaną przesłanki wynikające z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – przedmiotowe wydatki pozostają w związku przyczynowo – skutkowym z przychodami Spółki. Ponadto, wydatki te nie będą mieściły się w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Natomiast stanowisko Wnioskodawcy w zakresie sytuacji opisanej w pkt 2 przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, należy uznać za nieprawidłowe. Jak wskazał Wnioskodawca, wymiana towarów wynikająca ze zmiany szaty graficznej dokonywana jest z inicjatywy dostawcy towaru. Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka będzie rozpoznawać koszt w wartości wydawanych towarów ze starą szatą graficzną oraz przychód w związku z otrzymaniem towarów z nową szatą graficzną. W ocenie tut. Organu stanowisko takie jest nieprawidłowe. Wymiana towaru o jakiej mowa w opisie zdarzenia przyszłego będzie dla Wnioskodawcy neutralna podatkowo tzn. nie będzie skutkować ani rozpoznaniem przychodu ani zaliczeniem do kosztów jego uzyskania. Jak wynika z opisu sprawy (sytuacja opisana we wniosku i oznaczona nr 2) nie wiąże się z utratą towaru, czy – ogólnie rzecz ujmując, z jego wyzbyciem się przez Wnioskodawcę. Następuje jedynie wymiana jednego produktu na taki sam tylko w „zaktualizowanej” szacie graficznej. Taka wymiana nie powoduje żadnej zmiany w aktywach i pasywach Spółki. Będzie to zatem sytuacja neutralna dla rachunku podatkowego. Rozpoznanie kosztu nastąpi w takim przypadku dopiero w momencie sprzedaży „zaktualizowanego” produktu (towaru), a więc w momencie uzyskania przychodu podatkowego (art. 15 ust. 4 updop). (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów