Samochód osobowy w PIT a status podatnika VAT

Przeczytaj także: Nowe zasady rozliczania kosztów firmowych samochodów w 2019 r.

Na tle podatku od towarów i usług czynny podatnik VAT obecnie co do zasady może odliczyć połowę VAT od wydatków związanych z eksploatacją samochodów osobowych używanych w prowadzonej działalności gospodarczej, gdy dany pojazd służy zarówno działalności gospodarczej jak i innym celom (np. prywatnym przedsiębiorcy). Pełną wartość podatku można tutaj odliczyć pod warunkiem użytkowania pojazdu jedynie na potrzeby firmowe, co powinno być potwierdzone prowadzoną przez podatnika ewidencją przebiegu pojazdu (występują tutaj pewne wyjątki, niemniej nie będziemy się nad nimi rozwodzić).

Od stycznia 2019 r. VAT-owska ewidencja przebiegu pojazdu jest ważna także dla podatku dochodowego. Jeżeli bowiem nie będzie ona prowadzona, to i w tym podatku przyjmuje się, że firmowy samochód osobowy jest używany w sposób mieszany (czyli zarówno służbowo jak i prywatnie). Wówczas to wydatki na używanie samochodu osobowego (np. zakup paliwa, remonty itp.) mogą być zaliczane do kosztów podatkowych jedynie w wysokości 75% ich wartości (należy w tym limicie uwzględnić także nieodliczony VAT).

Jeżeli natomiast dla celów VAT ewidencja przebiegu pojazdu zostanie zaprowadzona i będzie potwierdzać jedynie służbowe wykorzystywanie samochodu, w podatku dochodowym wydatki eksploatacyjne będą trafiać do kosztów podatkowych w pełnej wysokości.

Podatnik zwolniony z VAT

Podatnicy korzystający ze zwolnienia z VAT (zarówno przedmiotowego jak i podmiotowego) nie odliczają podatku naliczonego. W świetle przepisów VAT-owskich nie są też zobowiązani do prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu (nic ona bowiem im nie da – skoro nie rozliczają oni tego podatku). Stąd zaczęły się też pojawiać wątpliwości, czy ewidencja ta jest im niezbędna, aby móc w pełni rozliczać koszty eksploatacji samochodów w pełnej wysokości (na takich samych zasadach jak podatnicy VAT czynni).

Sprawę taką rozpatrywał ostatnio Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 27 marca 2019 r., nr 0112-KDIL3-3.4011.77.2019.1.MC. W interpretacji tej zdaje się on faworyzować podatników zwolnionych z VAT. Dlaczego?

W interpretacji czytamy „(…) Z uzasadnienia do ustawy zmieniającej wynika, że wszelkie wydatki związane z korzystaniem z samochodu osobowego służącego podatnikowi także do innych celów niż działalność gospodarcza podlegać będą zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w wysokości 75% tych wydatków. Możliwość zaliczenia do kosztów 100% takich wydatków dotyczyć będzie tylko wykorzystywania samochodu osobowego wyłącznie w prowadzonej działalności gospodarczej, przy czym podatnik będzie musiał prowadzić ewidencję potwierdzającą wykorzystywanie samochodu osobowego wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika (wykorzystana będzie w tym zakresie ewidencja stosowana dla celów VAT).

Na podstawie bowiem art. 23 ust. 5f ww. ustawy: w przypadku nieprowadzenia przez podatnika ewidencji, o której mowa w art. 86a ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, uznaje się, że samochód osobowy jest wykorzystywany również do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą podatnika.

Stosownie natomiast do art. 23 ust. 5g ww. ustawy: przepisu ust. 5f nie stosuje się, jeżeli podatnik na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie jest obowiązany do prowadzenia takiej ewidencji, z wyjątkiem przypadku, gdy brak tego obowiązku wynika z art. 86a ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług. (…)

Z powyższych przepisów wynika, że podatnik nie musi prowadzić ewidencji przebiegu pojazdu, jeżeli na podstawie przepisów ustawy od towarów i usług nie jest zobowiązany do prowadzenia takiej ewidencji, np. w przypadku zwolnienia przedmiotowego z tego podatku, gdyż w takiej sytuacji podatnikowi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. (…)

W związku z tym, że Wnioskodawca używa samochodów osobowych wyłącznie do działalności gospodarczej, a przy tym jest zwolniony z podatku od towarów i usług – nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu i może 100% wydatków związanych z używaniem samochodów osobowych zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów.

Reasumując – koszty uzyskania przychodu związane z użytkowaniem samochodów osobowych w prowadzonej przez Wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej mogą być rozliczane w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w 100% bez prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu, tzw. kilometrówki. (…)”

Należy tutaj wyraźnie zaznaczyć, iż we wniosku o wydanie interpretacji podatnik wskazał, że samochody są wykorzystywane wyłącznie w działalności gospodarczej. Rozstrzygnięcie organu mogłoby być inne, gdyby podatnik wskazał użytek mieszany takich pojazdów (chociaż wówczas pojawiłoby się pytanie o kwestię dowodową, skoro ewidencja przebiegu nie jest wymagana, to w jaki inny sposób podatnik ma udowodnić użytek jedynie służbowy samochodu?). Niemniej wskazuje ono, że rzeczywiście przepisy obecnie stawiają w pozycji uprzywilejowanej podatników korzystających ze zwolnienia z podatku VAT w omawianej kwestii. Czy takie różnicowanie sytuacji podatników było zamierzone przez ustawodawcę? Zapewne nie, niemniej faktycznie ono występuje i najwłaściwsze wydaje się doregulowanie tej kwestii w przepisach podatkowych.