Kask i odzież motocyklowa w kosztach uzyskania przychodu

Przeczytaj także: Zakup motocykla i odzieży motocyklowej w kosztach firmy

Motocykl w firmie

Gdy motocykl służy prowadzeniu działalności gospodarczej, tak jak inne środki transportu, może zostać zaliczony do środków trwałych oraz zostać zamortyzowany, a gdy jego wartość nie jest zbyt wysoka – zakup od razu można rozliczyć w kosztach działalności.

Należy jednak pamiętać, że na tle podatku dochodowego motocykl jest traktowany jako samochód osobowy (por. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 11 sierpnia 2016 r., nr ILPB1/4511-1-594/16-2/SŚ). Co to oznacza w praktyce? Co do zasady nie można go zamortyzować jednorazowo (chyba że jego wartość początkowa nie przekracza 10.000 zł). Nadto wydatki eksploatacyjne trafią do kosztów podatkowych jedynie w części – tj. 75% ich wysokości (bądź 20%, jeżeli pojazd nie zostanie zaliczony w poczet majątku firmowego).

Kask i odzież na cenzurowanym

Fiskus nie widzi przeciwwskazań, aby podatnik w kosztach rozliczał czy to zakup motocykla czy też wydatki na jego bieżącą eksploatację, o ile pojazd ten służy prowadzeniu działalności gospodarczej. Sytuacja się diametralnie zmienia gdy idzie o sam ubiór motocyklisty.

Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 16 lutego 2017 r., nr 1462-IPPB1.4511.1127.2016.2.KS1 uznał, że odpisy amortyzacyjne dokonane od wartości początkowej zakupionych przez podatnika motocykli lub motorowerów będą mogły stanowić koszt uzyskania przychodu, podobnie jak i wydatki związane z eksploatacją ww. pojazdów tj. koszty zakupu paliwa, usług serwisowych, części zamiennych itp., o ile będą poniesione w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu oraz wykazany zostanie przez przedsiębiorcę związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła.

Inaczej jest w przypadku ubioru samego motocyklisty (kask, odzież ochronna / ochraniacze). Takie zakupy nie mają bowiem bezpośredniego ani pośredniego związku z osiągnięciem przychodów bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. W rezultacie nie można ich zaliczyć do kosztów podatkowych.

Uzyskiwanie przychodów w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie jest uzależnione od rodzaju kasku, odzieży ochronnej i/lub ochraniaczy – noszonych w trakcie jazdy, a ma związek z bezpieczną jazdą motocyklem/motorowerem w trakcie pracy. Bezpośrednim celem jaki jest związany z zakupem kasku i odzieży ochronnej i/lub ochraniaczy służących do jazdy na motocyklu jest ochrona zdrowia - zaś takie wydatki należą do wydatków o charakterze osobistym, które związane są z funkcjonowaniem danej jednostki w życiu społecznym, a ich poniesienie uwarunkowane jest innymi względami, aniżeli uzyskiwanie przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (tak też Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 8 czerwca 2012 r., nr IPTPB1/415-160/12-4/AG).

Sposób na koszty – usunąć cechy osobiste

W przytoczonej wyże interpretacji fiskus podkreślił, że z tytułu zakupu ubioru motocyklisty podatnik kosztów nie rozpozna, gdyż ma ona cechy odzieży osobistej. Sytuacja uległaby zmianie, gdyby ubiór taki w sposób trwały został opatrzony cechami charakterystycznymi dla firmy (logo, nazwa itd.).

Podejście to potwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 24 listopada 2017 r., nr 0115-KDIT3.4011.250.2017.1.WM, w której to wyjaśnił on, iż takie wydatki będą mogły stanowić koszty uzyskania przychodów tylko i wyłącznie w sytuacji, jeśli nie mają one charakteru osobistego, bowiem wydatki osobiste nie mają na celu uzyskania przychodu z działalności gospodarczej, czy też zachowania lub zabezpieczenia tego źródła przychodu. W konsekwencji wydatki ponoszone w celach prywatnych (osobistych) nie mogą stanowić kosztu uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Jeżeli elementy ubioru motocyklisty w sposób trwały zostaną oznaczone w widocznym miejscu chociażby logo firmy, zawierającym jej nazwę, to takie wyposażenie traci charakter osobisty. W rezultacie, jeżeli takie wyposażenie nie będzie wykorzystywane w celach prywatnych, to wydatek na jego zakup (czyli kas, odzież ochronna, motocyklowa, budy motocyklowe) opatrzone w sposób trwały i widoczny cechami charakterystycznymi firmy, będzie mógł być zaliczony do podatkowych kosztów uzyskania przychodu.

Urzędnicy i tak będą sprawdzać

Mimo że w powyższej interpretacji organ podatkowy zgodził się na zaliczenie zakupu ubioru motocyklisty do kosztów, to z drugiej strony podkreślił obowiązek dokumentowania takiego zakupu.

(…) na podatniku ciąży również obowiązek należytego udokumentowania ww. wydatków. Przy czym, posiadane dowody nie mogą się ograniczać do faktur (rachunków) stwierdzających wysokość poniesionych wydatków, lecz winny to być dowody umożliwiające w sposób bezsporny ustalenie związku przyczynowo-skutkowego poniesionych wydatków z przychodami z prowadzonej działalności gospodarczej, a ponadto potwierdzającymi racjonalność poniesionych wydatków i brak cech okazałości oraz wystawności. (...) - czytamy w interpretacji

Co na to WSA?

Pogląd fiskusa, który z jednej strony pozwala na rozliczanie w kosztach samego zakupu motocykla czy jego bieżącej eksploatacji, a z drugiej zabrania zaliczać do takich kosztów wydatków na ubiór motocyklisty, jest natomiast niezrozumiały dla WSA w Szczecinie, który w wyroku z dnia 20 kwietnia 2011 r., sygn. akt I SA/Sz 60/11 rozpatrywał taką sprawę (orzeczenie prawomocne).

WSA podkreślił, że jeżdżenie motocyklem w obecnych czasach wymaga używania specjalnej odzieży wyposażonej w wzmocnienia, która stanowi ochronę przed niższymi temperaturami oraz przed skutkami ewentualnych wypadków drogowych. Ponadto wskazał, że zasady bezpieczeństwa wymagają, aby motocyklista był ubrany w odzież specjalnie przystosowaną do jazdy motocyklem.

Wprawdzie z przepisów bhp nie można wskazać takiego, który nakazywałby wprost pracodawcy dostarczania pracownikowi korzystającemu z motocykla odzieży ochronnej, to jednak ogólne regulacje prawa pracy nakazują pracodawcy dostarczanie pracownikowi nieodpłatnie środków ochrony indywidualnej. A, przecież odzież ochronna na motocykl spełnia te same cele, jakie pełni hełm ochronny, rękawice, buty, czy ubranie robocze na budowie, które pracodawca zobligowany jest dostarczyć pracownikowi. Pracodawca zobowiązany jest dostarczać pracownikowi środki ochrony indywidualnej nawet wówczas, gdy żaden przepis o tym nie stanowi wprost, ale w sytuacjach, w których doświadczenie życiowe wskazuje na potrzebę korzystania z takich środków (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 1959 r. , sygn. akt III CR 907/58, publ. w PiZS 1961/1/60). Nie inaczej należy oceniać funkcję, jaką pełni odzież motocyklowa, gdy motocykl wykorzystuje w działalności gospodarczej sam przedsiębiorca.

Z korzyścią dla podatników wypowiedział się też WSA w Gorzowie Wielkopolskim w wyroku z dnia 13 czerwca 2018 r., sygn. akt I SA/Go 143/18 (orzeczenie nie jest prawomocne). Sąd rozpatrywał wprawdzie zakup motocykla oraz odzieży w kontekście podatku VAT, niemniej jego wnioski zdają się wpisywać także w podatek dochodowy.

WSA podkreślił, że z jednej strony obowiązek używania kasku ochronnego w czasie jazdy motocyklem wynika z art. 40 ust. 1 ustawy prawo o ruchu drogowym, z drugiej zaś zarówno kask jak i odzież motocyklowa są ubiorem specjalistycznym, wzmocnionym, stanowiącym ochronę przed skutkami ewentualnych wypadków drogowych, czy przed niższymi temperaturami. Nadto zasady bezpieczeństwa wymagają, aby motocyklista był ubrany w odzież specjalnie przystosowaną do jazdy motocyklem, mimo braku przepisu, który nakazywałby wprost jej używanie podczas jazdy., to w konsekwencji należy przyjąć, że wydatki na nabycie zarówno kasku, jak i specjalistycznej (ochronnej) odzieży motocyklowej łączą się ściśle z użytkowaniem motocykla jako środka transportu, o którym stanowi art. 86a ust. 2 pkt 3 u.p.t.u., gdy podatnik ów motocykl wykorzystuje w opodatkowanej VAT działalności gospodarczej, tym bardziej, że odzież ta różni się istotnie od odzieży standardowej.