Podatek liniowy: nawet zawieszona firma wyłącza preferencyjne opodatkowanie

Przeczytaj także: Rozliczenie roczne gdy etat, podatek liniowy i małoletnie dziecko

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Od 27 lipca 2016 r. wnioskodawca ma zawieszoną działalność, dla której wybrał opodatkowanie podatkiem liniowym. Firmę zlikwidował w styczniu 2019 r. Za rok 2017 złożył PIT-37 jako rodzic samotnie wychowujący dziecko. Organ podatkowy wezwał go do skorygowania PIT-a podnosząc, że taki sposób rozliczenia nie był możliwy. Wnioskodawca zadał w związku z tym pytanie, czy faktycznie, pomimo zawieszenia działalności gospodarczej przez cały rok, nie może rozliczyć się razem z dzieckiem? Czy prawo to nie będzie mu przysługiwać także w roku 2018? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2018 r. od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
1. małoletnie,
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25. roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej
- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Robson90 - Fotolia.com

Firma na liniowym nawet bez przychodów pozbawia wspólnego PIT

Podatnik, który dla prowadzonej firmy wybrał podatek liniowy, nie może rozliczyć się z dochodów opodatkowanych skalą razem z małżonkiem czy jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Fiskus potwierdza, że preferencje takie nie są dopuszczalne nawet wówczas, gdy przez cały rok firma była zawieszona i nie przyniosła żadnych przychodów.

Z kolei w myśl art. 6 ust. 4 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 października 2018 r. od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
1. małoletnie,
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej
- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Stosownie zaś do art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych (art. 6 ust. 9 ww. ustawy).

Ponadto, art. 6 ust. 10 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2018 r. stanowi, że sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1.

Zauważyć należy, że art. 6 ust. 10 został uchylony przez art. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 23 października 2018 r. (Dz. U. z 2018 r., poz. 2159) zmieniającej ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych z dniem 1 stycznia 2019 r. i stosownie do art. 16 ustawy zmieniającej powyższa zmiana ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2018 r.

Zgodnie z art. 9a ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2018 r. podatnicy mogą wybrać sposób opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c. W tym przypadku są obowiązani do złożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego do dnia 20 stycznia roku podatkowego pisemnego oświadczenia o wyborze tego sposobu opodatkowania. Jeżeli podatnik rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego, pisemne oświadczenie składa właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Oświadczenie o wyborze opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c podatnicy mogą złożyć na podstawie przepisów ustawy o CEIDG.

Wybór sposobu opodatkowania dokonany w oświadczeniu, o którym mowa w ust. 2, dotyczy również lat następnych, chyba że podatnik, w terminie do dnia 20 stycznia roku podatkowego, zawiadomi w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z tego sposobu opodatkowania lub złoży w tym terminie pisemny wniosek lub oświadczenie o zastosowanie form opodatkowania określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym. Zawiadomienie o rezygnacji ze sposobu opodatkowania, o którym mowa w ust. 2, podatnik może złożyć na podstawie przepisów ustawy o CEIDG (art. 9a ust. 4 cytowanej ustawy w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2018 r.).

W myśl art. 30c ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2018 r. podatek dochodowy od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej uzyskanych przez podatników, o których mowa w art. 9a ust. 2 lub 7, z zastrzeżeniem art. 29, 30 i 30d, wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia wszystkich warunków określonych w stosownych przepisach.

Podkreślić przy tym należy, że – zgodnie ze stanowiskiem utrwalonym zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie prawa – wszelkie preferencje podatkowe stanowią wyłom od zasady powszechności opodatkowania oraz mają charakter przywileju, z którego podatnik ma prawo, a nie obowiązek korzystania. Muszą one być zatem interpretowane bez dokonywania wykładni rozszerzającej, a także zawężającej danego przepisu prawa podatkowego. Nadto przy wszelkiej interpretacji przepisów prawa podatkowego i próbach odkodowania zawartych w nich norm prawnych należy posługiwać się przede wszystkim wykładnią językową. (…)

Biorąc pod uwagę wskazane przepisy, stwierdzić należy, że negatywną przesłanką skorzystania przez Wnioskodawcę z możliwości obliczenia podatku w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko jest zastosowanie do Wnioskodawcy (Jego dochodów) przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie art. 30c.

Z treści przytoczonego wcześniej art. 6 ust. 8 cyt. ustawy jednoznacznie wynika, że osoba, która samotnie wychowuje dziecko, ale do rozliczania swoich dochodów z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej wybrała opodatkowanie według zasad określonych w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – z preferencyjnych zasad opodatkowania, przewidzianych w art. 6 ust. 4 ustawy, skorzystać nie może. Nie ma przy tym znaczenia, że działalność gospodarcza została zawieszona oraz nie przyniosła Wnioskodawcy żadnych dochodów opodatkowanych według zapisu art. 30c cyt. ustawy. Należy w tym miejscu wyjaśnić, że zawieszenie prowadzonej działalności gospodarczej nie jest równoznaczne z jej likwidacją. Zawieszenie prowadzenia działalności gospodarczej oznacza, że „bieżące” przychody z tej działalności gospodarczej nie są osiągane (są równe 0), jednak nie zmienia to faktu, że do osoby przedsiębiorcy nadal mają zastosowanie przepisy art. 30c cyt. ustawy, co w konsekwencji doprowadza do braku możliwości obliczenia podatku w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko. Powołany przepis art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – wyłączający prawo do opodatkowania na zasadach preferencyjnych – zawiera bowiem sformułowanie „do osoby samotnie wychowującej (…) mają zastosowanie przepisy art. 30c”.

Zatem fakt, że dana osoba, która dla swej działalności gospodarczej wybrała opodatkowanie podatkiem liniowym uzyskuje dochody opodatkowanie na tzw. zasadach ogólnych, tj. według skali określonej w art. 27 ustawy, np. z umowy o pracę, jest bez znaczenia. Wolą ustawodawcy – co jasno wynika z treści art. 6 ust. 8 cyt. ustawy – było wyłączenie z preferencyjnego sposobu opodatkowania dochodów osób, które wybrały do opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej (czy z działów specjalnych produkcji rolnej) tzw. podatek liniowy.

Stanowisko tutejszego organu w sprawie znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie sądowym.

Jak wynika bowiem z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 28 września 2015 r. sygn. akt I SA/Łd 805/15,: „w okresie zawieszenia działalności gospodarczej skarżąca nie mogła uzyskać „bieżącego” dochodu, ale mogła uzyskać dochód (przychód) związany z wcześniejszym okresem prowadzenia tej działalności. Skarżąca mogła (potencjalnie) osiągać przychody (dochody) z prowadzenia tej działalności gospodarczej przed okresem zawieszenia, w tym np.: zbywając własne środki trwałe lub wyposażenie, dochód z odsetek od lokat bankowych, miała prawo przyjmować należności lub obowiązek regulować wcześniejsze zobowiązania”. Ponadto, w wyroku z dnia 28 lutego 2018 r. sygn. akt II FSK 193/16 Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że cyt.: „(…) w sytuacji gdy podatnik prowadząc działalność gospodarczą dokonał na podstawie art. 9a ust. 2 u.p.d.o.f. wyboru sposobu opodatkowania na zasadach określonych w art. 30c i wyboru swojego w stosownym trybie nie zmienił (jak również nie zaprzestał prowadzenia tej działalności), to okoliczność, iż danym roku podatkowym faktycznie nie uzyskał z tego tytułu żadnych przychodów (i nie poniósł żadnych kosztów) nie powoduje, że w stosunku do niego nie znajdą zastosowania ograniczenia w zakresie możliwości wspólnego opodatkowania, wynikające z art. 6 ust. 8 u.p.d.o.f. Na gruncie przepisów u.p.d.o.f. zasadą jest odrębne opodatkowanie dochodów uzyskiwanych przez poszczególnych podatników - osoby fizyczne. Jednym wyjątków od tej zasadny jest przewidziana w art. 6 ust. 4 tej ustawy możliwość opodatkowania w danym roku podatkowym dochodów osób samotnie wychowujących dzieci, uzależniona wszak od konieczności spełnienia określonych warunków. I tak, m.in. skorzystanie z takiej możliwości jest z woli ustawodawcy wyłączone w przypadku, gdy do osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c (...), co wynika z art. 6 ust. 8 u.p.d.o.f”.

Podkreślenia również wymaga, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera odrębnych uregulowań dotyczących przedmiotu działalności gospodarczej prowadzonej przez podatnika i zastosowania lub nie przepisu art. 30c w stosunku do tego podatnika w okresie zawieszenia działalności gospodarczej. Tak wiec niezależnie od przedmiotu działalności w okresie zwieszenia do każdego podatnika, który wybrał ten sposób opodatkowania, znajdą zastosowanie przepisy art. 30c ustawy.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny i zdarzenie przyszłe oraz powołane powyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że Wnioskodawcy nie przysługuje prawo rozliczenia uzyskanych dochodów w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dziecko za rok 2017 i 2018 z uwagi na zaistnienie negatywnej przesłanki wykluczającej jej zastosowanie wskazanej w art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. podleganie przepisom art. 30c cytowanej ustawy. Bez znaczenia pozostaje okoliczność, że Wnioskodawca, w związku z zawieszoną działalnością gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym nie osiągnął z tego tytułu żadnych przychodów. Skoro Wnioskodawca w 2017 i 2018 r nie zgłosił likwidacji prowadzonej działalności gospodarczej i nie dokonał wyboru innej formy opodatkowania stanowi to podstawę do przyjęcia, że. miały do niego zastosowanie przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów