eGospodarka.pl › Podatki › Porady podatkowe › Darowizny na działalność charytatywną kościoła w PIT za 2018 r.

Darowizny na działalność charytatywną kościoła w PIT za 2018 r.

2019-03-19 13:11

Odliczenie w PIT darowizn na działalność kościoła © serq - Fotolia.com

Ustawodawca pozwala na uwzględnienie w rachunku podatkowym materialnych wydatków wspierających kościół w zakresie prowadzonej przez niego działalności charytatywnej. Odliczyć w takim przypadku można od dochodu całą przekazaną kwotę. Niestety do prawidłowego rozliczenia nie wystarczy posiadać tylko potwierdzenia przelewu pieniędzy.

Przeczytaj także: Ulga rehabilitacyjna: współwłasność samochodu osobowego

Ta ulga na kościół nie wynika bezpośrednio z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zawierają ją ustawy regulujące stosunek Państwa do poszczególnych kościołów, wśród których można wymienić m.in. ustawę z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154 z późn. zm.) – to na jej podstawie ulga zostanie omówiona

Zgodnie z art. 55 ust. 7 przytoczonej ustawy darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą są wyłączone z podstawy opodatkowania darczyńców podatkiem dochodowym i podatkiem wyrównawczym, jeżeli kościelna osoba prawna przedstawi darczyńcy pokwitowanie odbioru oraz - w okresie dwóch lat od dnia przekazania darowizny - sprawozdanie o przeznaczeniu jej na tę działalność. W odniesieniu do darowizn na inne cele mają zastosowanie ogólne przepisy podatkowe.

W odróżnieniu od innych ulg w zakresie dokonanych darowizn, ulga na kościół nie jest w żaden sposób limitowana. W związku z tym nawet przekazanie połowy czy jeszcze większej części swoich rocznych dochodów na charytatywno-opiekuńczą działalność kościoła będzie mogło zostać tutaj w całości odliczone (przypomnijmy, przy innych darowiznach ich wartość nie może przekroczyć 6% dochodu/przychodu). Należy jednak pamiętać, że darowizna jest odliczeniem od dochodu. Nie obniża ona zatem podatku w stosunku 1:1 (oszczędność jest iloczynem wartości darowizny oraz stosowanej stawki podatku). Ponadto odliczeniu podlegają jedynie darowizny przekazane w trakcie danego roku podatkowego - nie przechodzi ono na lata następne.

Odliczenie w PIT darowizn na działalność kościoła

Kliknij, aby powiekszyć

fot. serq - Fotolia.com

Odliczenie w PIT darowizn na działalność kościoła

Wsparcie działalności charytatywno-opiekuńczej kościoła (nie tylko katolickiego) pozwala na obniżenie podatku dochodowego względem fiskusa. Przekazana darowizna pomniejsza bowiem dochód (a w przypadku ryczałtowców przychód), od którego liczony jest podatek. Ulgę tę należy bardzo starannie udokumentować. Wymagane jest tutaj m.in. sprawozdanie beneficjenta darowizny o sposobie jej wykorzystania.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 18.02.2003 r. sygn. akt SA/Bd 194/03 wskazał, że darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą kościoła mogą być odliczane od podstawy opodatkowania w pełnej wysokości a nie w limicie, o jakim mowa w art. 26 ust. 1 pkt. 9 lit b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 14 marca 2005 r., sygn. akt: FPS 5/04, podjętej w składzie 20 sędziów orzekł, że „(…) regulacje ustaw kościelnych mają charakter szczególny w stosunku do unormowań dotyczących podatku dochodowego, zawartych w przepisach u.p.d.o.f. (…) z uwagi na zawarte we wskazanych wyżej przepisach ustaw kościelnych wyraźne wyłączenie zastosowania ogólnych przepisów u.p.d.o.f. do darowizn na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą nie ma zastosowania 10% limit odliczenia, o którym mowa w art. 26 ust. 1 tej ustawy.(...)”

Niestety dla pełnego rozliczenia ulgi nie wystarczy samo przekazanie darowizny. Niezwykle istotny jest tutaj cel, na jaki darowizna jest przekazana oraz odpowiedni sposób jej udokumentowania.

Cel: działalność charytatywno-opiekuńcza kościoła

Zarówno ustawa podatkowa jak i ustawa o stosunku Państwa do kościoła nie definiują pojęcia działalności charytatywno-opiekuńczej kościoła. W tej ostatniej podane zostały jednak przykłady czynności zaliczanych do takiej działalności.

Działalność charytatywno-opiekuńcza Kościoła obejmuje w szczególności:

prowadzenie zakładów dla sierot, starców, osób upośledzonych fizycznie lub umysłowo oraz innych kategorii osób potrzebujących opieki;
prowadzenie szpitali i innych zakładów leczniczych oraz aptek;
organizowanie pomocy w zakresie ochrony macierzyństwa;
organizowanie pomocy sierotom, osobom dotkniętym klęskami żywiołowymi i epidemiami, ofiarom wojennym, znajdującym się w trudnym położeniu materialnym lub zdrowotnym rodzinom i osobom, w tym pozbawionym wolności;
prowadzenie żłobków, ochronek, burs i schronisk;
udzielanie pomocy w zapewnianiu wypoczynku dzieciom i młodzieży znajdującym się w potrzebie;
krzewienie idei pomocy bliźnim i postaw społecznych temu sprzyjających;
przekazywanie za granicę pomocy ofiarom klęsk żywiołowych i osobom znajdującym się w szczególnej potrzebie.

- Art. 39 przytoczonej ustawy o stosunku Państwa do kościoła

Katalog czynności jest stosunkowo szeroki i co ważniejsze - otwarty. Mieszczą się tutaj w związku z tym także inne czynności, wyżej nie wymienione ale o zbliżonym charakterze.

Dokumentowanie ulgi

Ustawodawca, na potrzeby skorzystania z odliczenia wymaga od podatników posiadania dokumentów potwierdzających prawo do niej. Niestety nie wystarczy posiadać tutaj dowodu potwierdzającego przekazanie darowizny (czy to pieniężnej czy rzeczowej). Fiskus może się upomnieć o dodatkową dokumentację, którą sporządza kościelna osoba prawna.

W stosunku do przepisów podatkowych stosujemy tutaj ogólne warunki dokumentowania odliczeń.W związku z tym darczyńca zamierzający skorzystać z odliczenia, w zeznaniu rocznym musi podać wartość odliczanej darowizny oraz dane pozwalające na identyfikację obdarowanego (jego nazwę).

Drugim wymogiem jest posiadanie dowodu potwierdzającego dokonanie darowizny. I tak w przypadku darowizny środków pieniężnych musi to być obowiązkowo potwierdzenie wpłaty pieniędzy na rachunek bankowy obdarowanego. Dowody wpłaty w kasie takiej organizacji nie są honorowane przy określaniu prawa do ulgi.

Z kolei przy darowiznach niepieniężnych, darczyńca musi posiadać dowód, z którego będą wynikać dane identyfikujące darczyńcę i obdarowanego, wartość przekazanej darowizny jak też oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu.

Ustawa podatkowa mówi tutaj o dokumencie a nie dokumentach. W związku z czym wskazane wyżej informacje winny wynikać z jednego dokumentu potwierdzającego przekazanie darowizny. Może nim być przykładowo umowa darowizny.

Dokumenty wynikające z odrębnych ustaw

Ustawa o stosunku Państwa do kościoła wtrąca tutaj swoje trzy grosze, które z całą pewnością ostatecznie zaważą na prawie do ulgi. Otóż kościelna osoba prawna, która otrzymała darowiznę na działalność charytatywno-opiekuńczą, winna przedstawić darczyńcy pokwitowanie odbioru darowizny (którym może być wskazana wyżej umowa darowizny) oraz w okresie dwóch lat od jej przekazania sprawozdanie o przeznaczeniu darowizny na działalność charytatywno-opiekuńczą.

Sprawozdanie od kościoła
Ustawa o stosunku Państwa do kościoła wspomina jedynie o obowiązku sporządzenia i przekazania darczyńcy sprawozdania z odpowiedniego wykorzystania darowizny pomijając całkowicie kwestię tego, co takie sprawozdanie powinno zawierać. Również ustawa podatkowa tego nie wyjaśnia.

Wskazówek możemy jednak szukać w orzecznictwie sądowym. Zdaniem sądu sprawozdanie takie powinno przyjąć formę dokumentu. Nie może przy tym być zbyt ogólne.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 29 października 2003 r., sygn. akt SA/Bd 2181/03 uznał, że ogólne wskazanie celu, na jaki przeznaczono darowiznę, poprzez podatnie – cele charytatywno-opiekuńcze – nie spełnia wymogów ustawy, gdyż nie stanowi sprawozdania.
Sprawozdanie to bowiem dokument, który powinien zawierać oprócz daty i podpisu osoby go sporządzającej także opis zdarzeń z taką dokładnością, aby organ podatkowy mógł dokonać kontroli opisanych w nim faktów.
Ogólne wskazanie celu, na jaki przeznaczono darowiznę, przez podanie - "na cele charytatywno-opiekuńcze" nie spełnia wymogów ustawy, gdyż nie stanowi sprawozdania, jeśli w oświadczeniach brak jest jakichkolwiek danych na temat takiej działalności.
Nadto im sprawozdanie takie będzie bardziej dokładne i weryfikowalne, tym lepiej.

Sprawozdanie winno zawierać informacje o faktycznym wykorzystaniu darowizny w określonym celu. Podatnik nie musi go posiadać na moment składania zeznania podatkowego i dokonywania odliczenia. To musi się u niego znaleźć w ciągu dwóch lat od przekazania darowizny.

Brak sprawozdania = korekta rozliczenia

Jeżeli z jakichś względów sprawozdanie nie trafi do darczyńcy, ten powinien skorygować dokonane wcześniej odliczenie. W efekcie zwiększeniu ulegnie u niego podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym jak i wartość należnego podatku, który trzeba będzie dopłacić wraz z odsetkami za zwłokę. Korekty odliczenia należy bowiem dokonać w tym roku, w którym ono wystąpiło, czyli wstecznie a nie na bieżąco. Tym samym konsekwencje podatkowe w pełni spadną tutaj na darczyńcę (który skorzystał z odliczenia), mimo że to nie on sprawozdanie takie sporządza i może go nie otrzymać z nie swojej winy.

Naczelnego Sądu Administracyjnego w przytoczonym wyżej wyroku sygn. akt SA/Bd 2181/03 wskazał, że skoro skarżący zamierzali odliczyć od dochodu darowizny na tę działalność, to na nich spoczywał ciężar przedstawienia sprawozdania o przeznaczeniu darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą.
Organy podatkowe są przy tym uprawnione do oceny przedstawionego dowodu (sprawozdania) ze względu na konieczność wykazania przez podatnika, iż przekazana darowizna została przeznaczona na cel stanowiący podstawę do jej odliczenia od dochodu.

Gdzie wykazać odliczenie?

Wartość odliczenia, wraz z danymi obdarowanego, wykazywana jest w załączniku PIT/O. Formularz ten można dołączać jedynie do formularzy PIT-28, PIT-36 i PIT-37 (pomimo tego, że zgodnie art. 55 ust. 7 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej prawo do skorzystania z odliczenia powinien mieć każdy podatnik rozliczający podatek dochodowy).

Na moment dokonania odliczenia w zeznaniu podatkowym podatnik musi posiadać dokumenty wymagane przez ustawę o podatku dochodowym, czyli przelew bankowy potwierdzający przekazanie środków pieniężnych bądź inny dokument w przypadku darowizn innych aniżeli pieniężne. Następnie w ciągu dwóch lat od dokonania darowizny (czyli już po wykazaniu ulgi w zeznaniu podatkowym) musi dodatkowo posiadać sprawozdanie z jej wykorzystania, które może zweryfikować organ podatkowy.

Odliczeniu podlegają darowizny na cele charytatywno-opiekuńcze dokonane także na rzecz innych kościołów, nie tylko katolickiego (który tutaj został użyty jako przykładowy, do omówienia odliczenia). Odliczyć można darowizny na cele charytatywno - opiekuńcze przekazane na rzecz: