Ulga rehabilitacyjna: współwłasność samochodu osobowego

Przeczytaj także: Darowizny na cele pożytku publicznego w PIT za 2018 r.

Ustawa o PIT wskazuje, że odliczeniu od dochodu podlegają m.in. wydatki na używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną albo dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16. roku życia - w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł. Używanie takie musi jednak dotyczyć celów rehabilitacyjne bądź być związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych

Odliczenie to jest ryczałtowe. Warto w tym miejscu też dodać, że obecnie ma ono dużo szersze zastosowanie, aniżeli jeszcze w PIT za 2016 rok. Wówczas to bowiem odliczenie przysługiwało wyłącznie na używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne.

Obecnie zatem z jednej strony szerszy jest krąg uprawnionych do skorzystania z odliczenia (prawo to przysługuje bowiem także w przypadku niepełnosprawności ze stopniem lekkim) z drugiej zaś sposób wykorzystywania samochodu. Wcześniej odliczenie było możliwe jedynie wówczas, gdy samochód służył do koniecznych przewozów na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne. Obecnie, mówiąc w pewnym uproszczeniu każdy, kto korzysta z ulgi rehabilitacyjnej i posiada samochód osobowy, może skorzystać z tej ulgi w stosunku do tego pojazdu.

Co można odliczyć w ramach ulgi

W ramach ulgi samochodowej odliczane są wydatki z tytułu używania samochodu do wskazanych wyżej celów. Są to m.in. wydatki na paliwo, naprawę samochodu, jego przegląd, ubezpieczenie itd., czyli wszystkie niezbędne wydatki do prawidłowego użytkowania samochodu.

Odliczenie jest jednak ograniczone kwotowo – nie może przekroczyć 2 280 zł, także niezależnie od liczby posiadanych pojazdów.

Dokumentowanie ulgi

Aby z ulgi skorzystać, niewątpliwie wymagane jest posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności oraz dokumentów potwierdzających fakt posiadania w danym roku samochodu osobowego przez korzystającego z odliczenia (np. dowodu rejestracyjnego). Nie trzeba natomiast legitymować się dowodami potwierdzającymi faktycznie poniesione wydatki. Nie ma zatem obowiązku gromadzenia tutaj faktur za paliwo, remonty czy nabyte części bądź płyny eksploatacyjne. Żadnych dokumentów potwierdzających prawo do ulgi nie dołącza się też do składanego zeznania. Te jednak należy przechowywać w domu i przedstawić fiskusowi w razie wezwania. Dowodem może tutaj być także oświadczenie podatnika korzystającego z ulgi o wysokości poniesionych wydatków na samochód w związku z niepełnosprawnością (swoją bądź osoby pozostającej na utrzymaniu).

Prawo jazdy nie jest wymagane

Wyżej wskazane warunki to jedyne, jakie występują w przypadku ulgi na samochód. Ustawodawca nie wymaga tutaj posiadania prawa jazdy przez osobę niepełnosprawną bądź podatnika mającego na utrzymaniu taką osobę, który z ulgi korzysta. Wystarczy być tutaj co najmniej współwłaścicielem samochodu. Kierować może nim kto inny. Oczywiście pojazd ten musi służyć osobie niepełnosprawnej.

Samochód u małżonków

Prawo do odliczenia ulgi na samochód przysługuje odrębnie każdemu małżonkowi. Każdy z nich ma też swój limit. Jeżeli zatem przykładowo oboje są niepełnosprawni, oboje mogą skorzystać z odliczenia i to nawet w stosunku do jednego samochodu i w łącznym zeznaniu podatkowym.

Rodzi się tutaj jednak pytanie co sytuacji, gdy w dowodzie rejestracyjnym widnieje tylko jeden z nich?

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 31.05.2012 r. nr ILPB2/415-200/12-4/AJ wskazał, że współmałżonek nie musi figurować w dowodzie rejestracyjnym samochodu jako współwłaściciel, aby odliczyć od dochodu w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatki na samochód. Warunkiem nabycia prawa do odliczenia powyższych wydatków jest m.in. to, aby samochód stanowił własność lub współwłasność osoby niepełnosprawnej, a ten jest spełniony także w przypadku samochodu nabytego do majątku wspólnego małżonków mimo figurowania w dowodzie jako właściciel tylko jednego z nich.

Dla jednej osoby jeden limit

Limit ulgi samochodowej jest przypisany do osoby (podatnika). Oznacza to, że nie ważne, ile osób niepełnosprawnych taki podatnik ma na utrzymaniu, nie odliczy więcej, aniżeli 2 280 zł. Z drugiej strony nie ma przeszkód, aby ulgę tę rozliczyło kilku współwłaścicieli jednego samochodu (każdy z nich ma tutaj odrębny limit).

Sprzedaż samochodu

Jeżeli podatnik będący osobą niepełnosprawną bądź mający na utrzymaniu taką osobą, posiadał samochód osobowy, który był wykorzystywany w związku z tą niepełnosprawnością bądź w celu ułatwienia wykonywania funkcji życiowych takiej osoby, przysługuje mu prawo do ulgi samochodowej. Powyższe nie zmienia się także w przypadku późniejszej sprzedaży samochodu, bądź posiadania go tylko przez część roku. Również wówczas prawo do ulgi zostaje zachowane. Przy ewentualnej kontroli należy jednakże przedstawić dokumenty potwierdzające fakt posiadania samochodu w badanym okresie (umowa kupna sprzedaży, kserokopia dowodu rejestracyjnego, zaświadczenie z wydziału komunikacji itd.).