Fundacje prywatne potrzebne także w Polsce

Przeczytaj także: Fundacja prywatna lekiem na zarządzanie majątkiem i niższe podatki?

Wsparcie dla firm rodzinnych

Często wskazuje się, że firmy rodzinne mogą i powinny być jednym z podstawowych filarów rozwoju gospodarczego. To one, oparte wyłącznie na rodzimym kapitale, pozwalają w większym stopniu niż międzynarodowe koncerny budować polską przewagę konkurencyjną i przyczyniać się do zrównoważonego rozwoju. Dzięki działalności prowadzonej wyłącznie w kraju, pozostają tutaj najistotniejsze funkcje i aktywa związane z całym zakresem działalności przedsiębiorstwa. To znaczna różnica w porównaniu z międzynarodowymi korporacjami lokującymi w Polsce jedynie centra produkcyjne, opierające swoją działalność na know-how wypracowanym za granicą.

Polskie władze stale podkreślają znaczenie lokalnego biznesu, jednak wciąż nie stworzyły dla niego przyjaznych warunków rozwoju. Polskie firmy nie są stawiane w uprzywilejowanej sytuacji, a co gorsza przepisy prawa wciąż utrudniają przetrwanie tego biznesu. Barierą zwykle staje się sukcesja, która jest nieodłącznym elementem funkcjonowania tego typu przedsiębiorstw. Podejmowane przez ustawodawcę działania w tym zakresie są ważne i potrzebne (zwłaszcza ustawa o zarządzie sukcesyjnym), jednak wciąż niewystarczające. Nadal brakuje wielu mechanizmów sprawdzonych na świecie, które mogłyby znacznie ułatwić dalszy rozwój przedsiębiorstw w Polsce. Jednym z nich są fundacje prywatne.

Czym są fundacje prywatne?

W Polsce prawo przewiduje możliwość tworzenia jedynie fundacji publicznych. Tymczasem rozwój przedsiębiorczości potrzebuje fundacji prywatnych, skupiających się przede wszystkim na rozwijaniu i ochronie biznesu fundatora. Takie fundacje pozwalają na zachowanie jednolitego charakteru działalności oraz utrzymanie decyzyjności w sprawach dotyczących przedsiębiorstwa w jednych rękach, także po śmierci lub wycofaniu się z prowadzenia biznesu osoby dotychczas za to odpowiedzialnej.

Niezależnie od tego, co jest jej powierzane, fundacja prywatna pozwala na ochronę majątku zgodnie z wolą fundatora. Jest ona osobą prawną, która może być zupełnie niezależna od osób, na których rzecz została zawiązana. Jako odrębny podmiot, posiada swoje organy odpowiedzialne za prowadzenie jej spraw – zwłaszcza za zarządzanie przekazanym jej majątkiem. Dokładne jej funkcjonowanie uzależnione jest od woli fundatora – to on może zdecydować o zasadach zarządzania oraz o dostępie do majątku przez beneficjentów. Dzięki temu możliwe jest zachowanie i przeznaczenie majątku zgodnie z wolą założyciela fundacji.

Skutki braku regulacji w Polsce

Brak odpowiednich możliwości zabezpieczenia majątku w oparciu o polskie rozwiązania prawne zmusza wielu przedsiębiorców do zwracania się w stronę zagranicznych fundacji prywatnych, czasem także zagranicznych trustów. Takie działanie nie musi być kosztowne i trudne do przeprowadzenia. Często jednak przekazanie za granicę majątku wypracowanego przez wiele lat lub wręcz wiele pokoleń, jest rozwiązaniem, na które trudno się zdecydować. Jednak nie to jest największym problemem – transfer majątku to często także wiele problemów natury podatkowej.

Brak stosownych regulacji o fundacjach prywatnych w Polsce wcale nie służy budżetowi państwa. Fundacja prywatna jako osoba prawna także byłaby podatnikiem podatku CIT. W przypadku fundacji publicznych przewidziane są zwolnienia pozwalające na uniknięcie konieczności zapłaty podatku, jednak w przypadku fundacji prywatnych nikt na nie nie liczy – byłyby one opodatkowane jak każdy inny podmiot. Jednocześnie środki wypłacane beneficjentom także podlegałyby opodatkowaniu. Tym samym opodatkowanie związane z funkcjonowaniem fundacji w całości następowałoby w Polsce. Tymczasem wniesienie majątku do fundacji zagranicznej oznacza podatek do zapłaty w państwie jurysdykcji, czyli poza krajem.

Czas na zmiany

Ustawa o zarządzie sukcesyjnym pokazuje, że polski ustawodawca zdaje sobie sprawę z problemów związanych z sukcesją. Należy jednak pójść jeszcze dalej. Przyjęcie regulacji dotyczących fundacji prywatnych może rozwiązać wiele problemów związanych z dziedziczeniem i przekazywaniem majątku. Takie rozwiązanie w wielu przypadkach pozwoliłoby na zatrzymanie majątku w Polsce, dalsze jego opodatkowanie w kraju, ale przede wszystkim właściwe zabezpieczenie interesu rodzin dysponujących dużym kapitałem. Tym samym stworzenie warunków dla powstawania fundacji prywatnych wydaje się koniecznością – zwłaszcza w kontekście kolejnych zmian w podatkach dochodowych.