Nowy mały ZUS od 2019 r.

Przeczytaj także: Mały ZUS plus w 2021 roku

Nowe preferencyjne składki ZUS to propozycja dla mniejszych firm o stosunkowo niewielkich obrotach. Aby przedsiębiorca mógł skorzystać w danym roku z tzw. „małej działalności gospodarczej”, musi spełniać następujące warunki:

• musi prowadzić działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG lub innych przepisów szczególnych
• jego przychód z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w poprzednim roku podatkowym nie może przekraczać 30-krotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w poprzednim roku
• musi dokonać odpowiedniego zgłoszenia tytułu do ubezpieczeń w ZUS.

Dla przykładu załóżmy że w 2018 r. Pan Piotr prowadził działalność gospodarczą przez 295 dni.
Jego limit przychodu wyniesie zatem: 30 x 2100 zł / 365 dni x 295 dni = 50 917,81 zł
Zaokrągleń groszy dokonuje się tutaj w górę, jeżeli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 gr lub w dół, jeżeli jest niższa (stosowane sązwykłe zasady zaokrągleń).

Wyłączenia

Prawa do małego ZUS nie mają podatnicy, którzy:

• prowadzili w poprzednim roku działalność gospodarczą (czyli podlegali ubezpieczeniu w ZUS z tytułu prowadzenia firmy) krócej niż 60 dni
• rozliczali podatek w formie karty podatkowej i korzystali ze zwolnienia podmiotowego z podatku VAT (w przypadku tych podatników bowiem podstawę naliczenia składek ustala się na podstawie sprzedaży zadeklarowanej do podatku VAT
• podlegali ubezpieczeniom społecznym lub tylko zdrowotnemu także z tytułu innej działalności (np. jako wspólnik spółki jawnej)
• spełniają warunki do opłacania preferencyjnych składek ZUS (czyli tzw. ulgi na start czy składek od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% wynagrodzenia minimalnego)
• wykonują dla byłego bądź obecnego pracodawcy te same czynności, co wynikające z łączącego ich stosunku pracy w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym.

Jak długo korzystać?

Niższe składki na ubezpieczenie społeczna można opłacać przez maksymalnie 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia firmy
Przedsiębiorca może zatem opłacać składki ZUS w niższej wysokości od swojego przychodu przez okres 3 lat, po czym traci prawo do korzystania z tego przywileju i zobligowany jest - przez okres kolejnych dwóch lat - do opłacania składek w normalnej wysokości.
Ponowne przejście na składki dla małej działalności gospodarczej jest możliwe dopiero po upływie tych 2 kolejnych lat

Ustalenie podstawy wymiaru składek

W przypadku małej działalności gospodarczej każdy przedsiębiorca odrębnie ustala wysokość podstawy naliczania składek, którą będzie średni miesięczny przychód przedsiębiorcy uzyskany w poprzednim roku, pomnożony przez ustalony współczynnik. Wyliczenia dokonuje się w trzech krokach:

1. należy ustalić przeciętny miesięczny przychód z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym przy pomocy wzoru:
   (roczny przychód z firmy z roku ubiegłego / liczba dni prowadzenia firmy) x 30
   
   Tak otrzymany wynik należy zaokrąglić do pełnych groszy w górę , jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 gr lub w dół, jeśli jest niższa.
2. przeciętny miesięczny przychód wyliczony w pkt 1 należy pomnożyć przez współczynnik, który Prezes ZUS ogłosi w Monitorze Polskim.
   
   Tak otrzymany wynik należy zaokrąglić do pełnych groszy w górę , jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 gr lub w dół, jeśli jest niższa.
   
   Współczynnik będzie ustalany zgodnie ze wzorem:
   (Prognozowane przeciętne wynagrodzenie na dany rok / Minimalne wynagrodzenie obowiązujące w styczniu danego roku) x 0,24
3. należy sprawdzić, czy otrzymana wartość mieści się w widełkach pomiędzy 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę a 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Przykład
Załóżmy, że roczny przychód Pana Marka w 2018 r. wyniósł 45.000 zł. Prowadził on działalność gospodarczą przez cały rok bez żadnych przerw.

W takim przypadku przeciętny miesięczny przychód Pana Marka wyniesie:
45.000 / 365 x 30 = 3.698,63 zł

Na potrzeby obliczenia współczynnika na rok 2019 musimy znać: prognozowane wynagrodzenie na rok 2019 (to wynosi 4.765 zł) oraz minimalne wynagrodzenie za pracę obowiązujące w styczniu 2019 r. (czyli 2.250 zł). Ustawowy współczynnik wyniesie zatem:
4.765 / 2.250 x 0,24 = 0,5083

Podstawa wymiaru składek dla Pana Marka na rok 2019 wynosi w związku z tym:
3.698,63 x 0,5083 = 1.880,01 zł.
Dla porządku przypomnijmy, że tzw. duże ZUS-y dla przedsiębiorców w 2019 r. są naliczane od podstawy wymiaru składek w wysokości 2.859 zł

Rejestracja do małego ZUS-u 2019

Przedsiębiorca zamierzający skorzystać z nowego małego ZUSu powinien wyrejestrować się z dotychczasowego ubezpieczenia (formularz ZUS ZWUA) i zarejestrować się (formularz ZUS ZUA lub ZUS ZZA, gdy przedsiębiorca podlega wyłączeniu ubezpieczeniu zdrowotnemu) z nowym kodem przewidzianym dla nowego rozwiązania.
Kody dla „małego ZUS" to:

• 05 90 – w przypadku przedsiębiorców nie mających ustalonego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy
• 05 92 – w przypadku przedsiębiorców mających ustalone prawo do renty.

Dokumenty zgłoszeniowe należy przekazać w terminie 7 dni liczonych od:

• 1 stycznia (a więc do 8 stycznia) 2019 r. – w przypadku przedsiębiorców kontynuujących prowadzenie działalności gospodarczej bądź którzy z końcem grudnia 2018 zakończyli okres ulgi preferencyjnych składek ZUS liczonych od podstawy wynoszącej 30% wynagrodzenia minimalnego,
• pierwszego dnia prowadzenia działalności gospodarczej lub wznowienia działalności gospodarczej,
• pierwszego dnia, w którym przedsiębiorca spełnia warunki do korzystania z nowego małego ZUSu, czyli np. po upływie ulgi preferencyjnych składek ZUS liczonych od podstawy wynoszącej 30% wynagrodzenia minimalnego w trakcie roku.

Dodatkowe obowiązki dokumentacyjne

Przedsiębiorcy zamierzający korzystać z nowego rozwiązania, oprócz obowiązków związanych z podleganiem ubezpieczeniom, które dotyczą także innych płatników składek, będą mieć dodatkowe obowiązki w postaci:

• przekazania w deklaracji rozliczeniowej bądź w imiennym raporcie miesięcznym informacji o rocznym przychodzie z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej oraz o najniższej podstawie wymiaru składek,
• przedstawienia na żądanie urzędników dokumentów potwierdzających wysokość rocznego przychodu z tytułu wykonywania działalności gospodarczej za poprzedni rok kalendarzowy w terminie 14 dni kalendarzowych od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem ustalenia przez ZUS za wszystkie miesiące danego roku kalendarzowego podstawy wymiaru składek na zasadach ogólnych.

Opłacając składki wyłącznie za siebie (bądź osoby współpracujące) przedsiębiorca nie będzie natomiast musiał składać comiesięcznych deklaracji rozliczeniowych z wyjątkiem pierwszej deklaracji za cały miesiąc w danym roku

Nowe małe ZUSy są preferencją, z której przedsiębiorca może, ale nie musi skorzystać.