Fundusz solidarnościowy czyli nowa danina od pracodawców i przedsiębiorców

Przeczytaj także: Danina solidarnościowa w 2019 r.

W artykule Danina solidarnościowa: nowy podatek dla najbogatszych opisaliśmy nowy podatek, z którym w przyszłym roku będą musieli liczyć się zarabiający ponad 1 mln zł. Danina ta ma wynosić 4% dochodu ponad 1 mln zł i zasili tworzony Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. To jednak nie jedyne źródło jego finansowania. Po raz kolejny postanowiono sięgnąć do kieszeni pracodawców i przedsiębiorców, zobowiązując ich do opłacania nowej składki i to w bliżej nieokreślonej wysokości.

Projekt ustawy o Solidarnościowym Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych z 12.07.2018 r. zakłada nową kategorię opłat w postaci składki na Fundusz, którą będą obowiązani opłacać m.in. pracodawcy oraz inne jednostki organizacyjne za osoby pozostające w stosunku pracy lub stosunku służbowym, wykonujące pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz za osoby z nimi współpracujące. Nadto składka obejmie też osoby wykonujące pracę w okresie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierające stypendia sportowe, otrzymujące świadczenia socjalne przysługujące na urlopie górniczym, świadczenie górnicze lub górniczy zasiłek socjalny bądź pobierające wynagrodzenie przysługujące w okresie świadczenia górniczego, stypendium na przekwalifikowanie lub wynikające z kontraktu szkoleniowego.


Płacone składki będą dla wpłacających kosztem uzyskania przychodu na takich samych zasadach jak składki na ubezpieczenie społeczne. Kosztem nie będą natomiast składki przekazane na Fundusz od nagród i premii wypłaconych z dochodu, po opodatkowaniu podatkiem dochodowym (analogicznie jak składki ZUS).

Składkę będą odprowadzać nie tylko pracodawcy (czy zleceniodawcy), ale także rolnicze spółdzielnie produkcje, spółdzielnie kółek rolniczych, spółdzielnie usług rolniczych - za swoich członków oraz inne osoby podlegające ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu (np. przedsiębiorcy).

Jednocześnie projekt ustawy zawiera zamknięty katalog osób wyłączonych spod obowiązku uiszczania składek na Fundusz. Znaleźli się tutaj m.in.: duchowni, pobierający stały zasiłek z pomocy społecznej, specjalny zasiłek opiekuńczy lub dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka, zasiłek dla opiekuna, ubezpieczeni w KRUS, zatrudnieni na podstawie umowy uaktywniającej, przebywający na urlopie wychowawczym i pobierający z tego tytułu zasiłek.

Nadto projekt ustawy wskazuje dodatkowe wyłączenia z zakresu opłacania składek na Fundusz. I tak pracodawca przykładowo nie zapłaci składki za zatrudnionego pracownika powracającego z urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego lub wychowawczego w okresie 36 miesięcy od pierwszego miesiąca po powrocie z takiego urlopu. Przez 12 miesięcy nie trzeba też będzie płacić składki za zatrudnionych bezrobotnych (którzy widnieli w Urzędzie Pracy przez co najmniej 30 dni), którzy ukończyli 50. rok życia. Składka nie obejmie też pracowników, którzy ukończyli: 55 lat w przypadku kobiet i 60 lat w przypadku mężczyzn.

Ile wyniesie składka?

Niestety projekt ustawy nie pozwala oszacować, jak wielkim ciężarem będzie dla pracodawców i przedsiębiorców nowa składka. Nie określa on bowiem wysokości stawki służącej do obliczenia składki na Fundusz.

O przybliżenie wysokości stawki pokuszono się jedynie w stosunku do roku 2019 (art. 24 projektu).
W uzasadnieniu do projektu czytamy: „(…) płatnik składek będzie opłacał łącznie składki na Fundusz Pracy i Fundusz w wysokości 2,45%, z której to wpłaty zostanie wyodrębniona składka na Fundusz w wysokości 0,15%, i w konsekwencji składka na Fundusz Pracy będzie wynosiła 2,30%.

Rozwiązanie to zakłada, że składki należne od stycznia do grudnia 2019 r. (tj. w okresie przejściowym), płatnicy składek obliczaliby łącznie w wysokości sumy stop procentowych składek na Fundusz Pracy i Fundusz i wykazywaliby je w deklaracjach rozliczeniowych w łącznej kwocie. W związku z powyższym w okresie przejściowym płatnicy składek przekazywaliby do Zakładu składkę w wysokości 2,45%, która byłaby sumą składek na Fundusz Pracy i Fundusz.

Natomiast zadaniem Zakładu po otrzymaniu i wyodrębnieniu kwoty środków na Fundusz Pracy i Fundusz byłoby dokonywanie ich podziału, zgodnie z proporcją 93,87% kwoty na Fundusz Pracy i 6,13% kwoty na Fundusz. Podzielone środki przekazane będą przez Zakład na wskazane przez dysponentów w Funduszu i Funduszu Pracy rachunki bankowe w terminach określonych ustawą.(…)”

Dlaczego przyjęto takie rozwiązanie przejściowe? Zmiany w systemie informatycznym ZUS wymagałyby bowiem ok. 12 miesięcznego vacatio legis ustawy, a projektodawcy chcą, aby nowa danina obowiązywała już od początku 2019 r.

Kary i sankcje

Składka na Fundusz będzie opłacana za okres trwania obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych w trybie i na zasadach przewidzianych dla składek na ubezpieczenia społeczne. Ich poboru będzie dokonywał ZUS.