Danina solidarnościowa: nowy podatek dla najbogatszych

Przeczytaj także: Danina solidarnościowa w 2019 r.

Przychodami tworzonego Funduszu, którego dysponentem będzie minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego mają być:

1. obowiązkowe składki na Fundusz,
2. danina solidarnościowa, która zostanie wprowadzona do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
3. dotacje z budżetu państwa
4. środki pochodzące z budżetu UE
5. odsetki od środków Funduszu zgromadzonych na rachunkach bankowych
6. odsetki od wolnych środków
7. inne przychody.

W pierwszej kolejności zatem Fundusz zasilą pieniądze, które wpłacą pracodawcy oraz bogatsi podatnicy. Poniżej prezentujemy mechanizm zapłaty nowej daniny, która trafi do ustawy o PIT.

Nowa danina solidarnościowa

„Osoby fizyczne, które w roku podatkowym uzyskały dochody w wysokości przekraczającej kwotę 1.000.000 zł, są obowiązane do zapłaty daniny solidarnościowej za rok podatkowy w wysokości 4% od nadwyżki ponad tę kwotę. Za dochody, o których mowa w ust. 1, uważa się sumę dochodów uzyskanych w roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c ustawy, pomniejszoną o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a ustawy.” - taka regulacja ma trafić do nowego art. 30h ust. 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nowa danina solidarnościowa obciąży wyłącznie osoby fizyczne. Opodatkowaniu nią będą podlegać wskazane wyżej dochody określone w:

1. art. 27, czyli dochody opodatkowane skalą podatkową (np. dochody z pracy, działalności gospodarczej, rent, emerytur, działalności wykonywanej osobiście, praw autorskich)
2. art. 30b, czyli dochody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych, z tytułu zbycia udziałów, akcji itd.
3. art. 30c, czyli dochody z działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowane podatkiem liniowym.

Na potrzeby nowej daniny należy zsumować wszystkie wymienione wyżej dochody i gdy suma ta przekroczy 1 mln zł, od nadwyżki podatnik zapłaci podatek, który zgodnie z projektem wynosi 4% tego dochodu. Wprowadzenie daniny solidarnościowej nie wprowadza przy tym zmian w opodatkowaniu tych dochodów obecnym PIT-em.

Warto też dodać, że danina ma objąć zarówno polskich rezydentów jak i nierezydentów podatkowych (czyli podatników zagranicznych, podlegających w Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu; u nich podatek ma być liczony od nadwyżki dochodów ponad 1 mln zł opodatkowanych, tj. uzyskanych w Polsce).

Ustalenie dochodu dla daniny solidarnościowej

W wartości dochodu, który będzie brany pod uwagę przy liczeniu nowego podatku, nie mieszczą się dochody wolne od podatku czy dochody, w stosunku do których zaniechano poboru podatku. Niestety projekt ustawy nie określa, jak zachować się w przypadku dochodów uzyskanych za granicą, do których stosuje się poszczególne metody unikania podwójnego opodatkowania. Jeżeli powyższe nie zostanie wprost uregulowane w ustawie, należy oczekiwać licznych sporów interpretacyjnych na tym tle.

Dochód a podstawa opodatkowania

Pojęcie dochodu jest różne od pojęcia podstawy opodatkowania. Tym pierwszym jest przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania. Podstawą opodatkowania jest natomiast dochód pomniejszony o ulgi.
Projektowane zmiany w ustawie wskazują, że dla potrzeb nowej daniny dochód (czyli przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania) będzie podlegał pomniejszeniu jedynie o kwotę składek na ubezpieczenie społeczne. Inne ulgi i odliczenia (np. wpłaty na IKZE, darowizny, ulga rehabilitacyjna) nie zmniejszą tutaj wartości dochodu. Nie zmniejszy go też ulga na działalność badawczo-rozwojową.

Zapłata podatku

Termin zapłaty daniny solidarnościowej będzie analogiczny do tego przewidzianego dla PIT (ten za rok 2019 będzie przypadał od 1 stycznia do 30 kwietnia 2020 r.). Nowa danina nie będzie wymagać wpłacania zaliczek w trakcie roku. Właściwym do uiszczenia daniny będzie ten sam urząd skarbowy, co w przypadku PIT-a. Na chwilę obecną nie znamy wzoru deklaracji, tą jednak we wskazanym wyżej terminie trzeba będzie fiskusowi złożyć.

Zapłaty daniny dokona sam podatnik. Jej wartości nie będzie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu (nawet gdy wpłacającym będzie przedsiębiorca i danina ta zostanie naliczona od dochodu z prowadzonej firmy).

Zgodnie z projektem nowy podatek ma obowiązywać od początku 2019 r.