Działalność nierejestrowa na świadczenie usług dla firmy małżonka

Przeczytaj także: Działalność nierejestrowa: przychód w PIT i obrót w VAT

Jedna z użytkowniczek naszego forum wskazała, że pracuje w firmie męża na umowę zlecenie z miesięcznym wynagrodzeniem nieprzekraczającym 1.000 zł brutto (dodatkowo pracując na pełen etat w innej firmie). Z uwagi na obostrzenia podatkowe jednakże wynagrodzenie to nie jest kosztem firmy męża. Małżonkowie chcieliby skorzystać z nowej możliwości, jaką daje im tzw. działalność nierejestrowa. Żona zatem nadal świadczyłaby usługi dla firmy męża, ale już nie w ramach działalności wykonywanej osobiście a działalności nierejestrowej, z której to miesięczne przychody nie przekraczałyby 1.050 zł). Czy takie rozwiązanie pozwoli uwzględnić w kosztach jej wynagrodzenie.

Pensja przedsiębiorcy i członków jego rodziny

Praca przedsiębiorcy włożona w rozwój i istnienie jego firmy jest nieoceniona. Tak też uznał ustawodawca stwierdzając, że nie ma sensu jej wyceniać na tle kosztowym (firmy). Pozbawił zatem prawa do zaliczania kosztów tej pracy od kosztów podatkowych. W wyłączeniu znalazło się jednak szersze grono takich wynagrodzeń.

Nie ważne zatem, na jaką wartość przedsiębiorca wyceni swoją pracę w firmie – kwoty tej nie zaliczy to kosztów podatkowych. Tak samo jest w przypadku wynagrodzenia małżonka pracującego w tej firmie i to bez względu na to, że od tego wynagrodzenia zapłacono podatek tak jak od wynagrodzeń innych pracowników.

Działalność nierejestrowa

Z dniem 30 kwietnia 2018 r. do polskiego systemu prawnego trafiła instytucja działalności nierejestrowej. Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646), nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Dodatkowym warunkiem korzystania z tego przywileju jest brak wykonywania działalności gospodarczej w okresie ostatnich 60 miesięcy.

Osoba prowadząca działalność nierejestrową nie musi formalnie otwierać firmy i co ważniejsze – opłacać z tego tytułu składek do ZUS. Podatek dochodowy rozlicza się tutaj w ramach innych źródeł przychodów. Druga strona transakcji, czyli np. przedsiębiorca zlecający wykonanie określonych prac, nie występuje tutaj w roli płatnika, czyli nie ustala ani nie odprowadza zaliczki na podatek czy składek do ZUS. Zachowuje się tak samo, jakby usługi wykonał na jego rzecz inny przedsiębiorca.

Z jednej strony zatem osoba prowadząca działalność nierejestrową zachowuje się jak przedsiębiorca i na swoje usługi może wystawiać np. rachunki i samodzielnie rozlicza podatki, z drugiej zaś nie musi opłacać składek, a uzyskanych przychodów nie zalicza do przychodów z działalności gospodarczej lecz do innych źródeł, co skutkuje ograniczeniem w wyborze formy ich opodatkowania.

Rodzi się zatem pytanie, czy art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy stosować, gdy jeden z małżonków prowadzi firmę, a drugi świadczy na jego rzecz usługi w ramach działalności nierejestrowej? Wydaje się że nie. Świadczenie usług w ramach działalności nierejestrowej zdaniem autora nie stanowi bowiem pracy własnej małżonka, podobnie jak w przypadku świadczenia takich usług w ramach działalności gospodarczej.