Nowy 'limit" środków trwałych a inwestycja w obcym środku trwałym

Przeczytaj także: Rozliczenie w PIT i CIT ulepszenia środka trwałego w 2018 r.

Amortyzacji podlegają składniki majątku (stanowiące własność lub współwłasność podatnika, zdatne i kompletne do użytku) zaliczane do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (wymienione w ustawach podatkowych), które w założeniach mają służyć firmie (czy też zostać oddane w najem, dzierżawę, leasing) przez okres dłuższy niż rok.

Amortyzacja polega natomiast na rozłożeniu w czasie procesu zaliczania do kosztów podatkowych wydatków na nabycie czy wytworzenie takich składników majątku. Nie trafiają one zatem do kosztów podatkowych od razu, a przez dłuższy okres czasu (na ogół od 2 do nawet 40 lat czy jeszcze dłużej).

Od reguły tej przewidziano jednak wyjątek. Otóż składniki majątku o odpowiednio niskiej wartości, mimo że spełniają definicję środków trwałych/wartości niematerialnych i prawnych, mogą od razu zostać rozliczone w kosztach podatkowych (w miesiącu oddania ich do używania bądź miesiącu następnym). Do końca 2017 r. limit ich wartości (początkowej) wynosił 3.500 zł. Od 2018 r. został on podniesiony prawie trzykrotnie – do 10.000 zł.

W związku z tym kupując (czy wytwarzając) obecnie (tj. w 2018 r.) komputer, samochód, maszynę produkcyjną, program komputerowy czy inne – a zaliczane do środków trwałych bądź wartości niematerialnych i prawnych, których ustalona wartość początkowa nie przekracza 10.000 zł, można od razu „wrzucić” w koszty całą jego wartość początkową bez rozpisywania amortyzacji. W przypadku składników majątku z lat poprzednich niestety limit ten był znacząco niższy, co wiązało się z koniecznością naliczania odpisów amortyzacyjnych (nie każdy mógł sobie pozwolić na amortyzację jednorazową).

Dla przykładu komputer o wartości 6.000 zł nabyty (i oddany do użytku firmy) w grudniu 2017 r. obowiązkowo trzeba było amortyzować (z ewentualnym skorzystaniem z preferencyjnych metod amortyzacji). Natomiast ten sam komputer nabyty i oddany do użytku firmy w styczniu 2018 r. może od razu zostać rozliczony w kosztach.

Tak samo sytuacja wygląda w przypadku ulepszeń już posiadanych środków trwałych. Otóż gdy wartość takiego ulepszenia (w trakcie całego roku) przekroczy określony limit, musi zostać doliczona do wartości początkowej środka trwałego, od której naliczane są odpisy amortyzacyjne. Gdy ulepszenie będzie mieściło się w limicie – wydatki z nim związane trafią od razu do kosztów podatkowych. Jak nietrudno się domyślić, w latach 2017 i wcześniejszych limit ten wynosił 3.500 zł, a od 2018 r. został podniesiony do 10.000 zł. Sęk jednak w tym, że nowy wyższy limit stosuje się jedynie do tych (ulepszonych) środków trwałych, które zostały nabyte/wytworzone po 31.12.2017 r.

Inwestycje w obcych środkach trwałych

Przepisy ustaw podatkowych nie zawierają definicji inwestycji w obcym środku trwałym. W praktyce ukształtował się natomiast pogląd, zgodnie z którym za inwestycję w obcym środku trwałym uznaje się nakłady podatnika mające na celu ulepszenie środka trwałego niestanowiącego jego własności.

W art. 22g ust. 17 ustawy o PIT oraz art. 16g ust. 13 ustawy o CIT wskazano zaś, że środki trwałe (w tym także obce środki trwałe) uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekroczyła: do końca 2017 r. 3.500 zł, a od 2018 r. 10.000 zł, gdy wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środka trwałego do używania. Wartość tę mierzy się w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji.

Taka interpretacja inwestycji w obcych środkach trwałych prowadzi jednakże w świetle nowego limitu wartościowego do kolejnych wątpliwości. Mianowicie jak postąpić w przypadku inwestycji w obcych środkach trwałych dokonanych po 31.12.2017 r., ale dotyczących składników majątku przyjętych do używania przed 01.01.2018 r.? Czy tutaj stosować stary limit w wysokości 3.500 zł (tak jak w przypadku ulepszeń własnych środków trwałych), czy nowy w wysokości 10.000 zł?

Zdaniem autora winien to być nowy, wyższy limit. Dlaczego?

Otóż ustawa z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne zwiększyła próg kwotowy, do którego podatnicy mogą dokonywać tzw. jednorazowej amortyzacji, czyli próg, do którego wydatki mogą być zaliczane bezpośrednio w koszty uzyskania przychodów.

Zgodnie z przepisem przejściowym tej ustawy (art. 11), "przepisy art. 22d ust. 1, art. 22e ust. 1 i 2, art. 22f ust. 3, art. 22g ust. 17 i art. 22k ust. 9 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, oraz art. 16d ust. 1, art. 16e ust. 1 i 2, art. 16f ust. 3, art. 16g ust. 13 i art. 16k ust. 9 ustawy zmienianej w art. 2, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się do składników majątku przyjętych do używania po dniu 31 grudnia 2017 r.

W odróżnieniu natomiast od ulepszenia własnych środków trwałych, inwestycje w obcym środku trwałym traktuje się (mówiąc w pewnym uproszczeniu) jako odrębne środki trwałe (odrębne składniki majątku). W ich przypadku taka inwestycja w obcym środku trwałym będzie odrębną pozycją w ewidencji środków trwałych, zostanie dla niej określona wartość początkowa metoda oraz stawka amortyzacji. W związku z tym w przypadku przyjęcia do używania po dniu 31 grudnia 2017 r. inwestycji w obcym środku trwałym (czyli de facto odrębnego środka trwałego), należy do niej stosować nowy, wyższy limit (10.000 zł).