Rozliczenie podatku od zaległej emerytury
2018-07-20 13:43
PIT od emerytury rozliczamy w roku jej otrzymania © vivoo - Fotolia.com
Wypłacone w dniu 3 stycznia 2018 r. na mocy wyroku sądowego świadczenie emerytalne z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za okres od dnia 10 stycznia 2016 r. do dnia 31 stycznia 2018 r. stanowi przychód w 2018 r. - uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 09.07.2018 r. nr 0113-KDIPT2-2.4011.247.2018.2.ACZ.
Przeczytaj także: Polski podatek od emerytury z Austrii
Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?
Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił wnioskodawcy wypłaty emerytury z uwagi na nieudowodnienie piętnastu lat wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Od decyzji ZUS wnioskodawca złożył skargę do sądu, a ten nakazał wypłacić zaległe świadczenie. W efekcie sąd nakazał przyznać emeryturę zainteresowanemu od 10 stycznia 2016 r. W wydanej decyzji z dnia 19 grudnia 2017 r. nie określono terminu wypłaty emerytury. Zaległe świadczenie wpłynęło na konto wnioskodawcy (w kwocie 50 744,58 zł) w dniu 3 stycznia 2018 r. (za okres od 10.01.2016-31.01.2018). Emerytura za luty 2018 r. została wnioskodawcy przekazana 31 stycznia 2018 r. a za marzec – 28 lutego 2018 r., co może oznaczać, że ze względu na wolny od sesji bankowych pierwszy dzień Nowego Roku, środki zostały przekazane (postawione do dyspozycji) jeszcze w 2017 r.
Wnioskodawca zadał w związku z powyższym pytanie, w zeznaniu podatkowym za który rok winien rozliczyć wypłaconą zaległą emeryturę? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:
„(…) Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodu są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.
fot. vivoo - Fotolia.com
PIT od emerytury rozliczamy w roku jej otrzymania
Przychód z tytułu emerytury podatnik winien rozpatrywać stricte kasowo, czyli tak jak ją otrzymał. Dlatego też gdy zaległa emerytura wpłynęła na konto podatnika na samym początku stycznia 2018 r., to przychód tego roku ona stanowi. Nie ma dla niego znaczenia to, czy organ rentowy dokonał zlecenia przelewu emerytury jeszcze w 2017 r. czy już w roku 2018.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
W myśl art. 12 ust. 7 ww. ustawy, przez emeryturę lub rentę rozumie się łączną kwotę świadczeń emerytalnych i rentowych, w tym kwoty emerytur kapitałowych wypłacanych na podstawie ustawy o emeryturach kapitałowych, wraz ze wzrostami i dodatkami, z wyłączeniem dodatków rodzinnych i pielęgnacyjnych oraz dodatków dla sierot zupełnych do rent rodzinnych.
W myśl art. 34 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, organy rentowe są obowiązane jako płatnicy pobierać zaliczki miesięczne od wypłacanych bezpośrednio przez te organy emerytur i rent, świadczeń przedemerytalnych i zasiłków przedemerytalnych, nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych, zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, rent strukturalnych oraz rent socjalnych.
Zgodnie z art. 34 ust. 2 ww. ustawy, zaliczki, o których mowa w ust. 1, za miesiące od stycznia do grudnia, ustala się w sposób określony w art. 32 ust. 1-1e, odejmując kwotę obliczoną zgodnie z art. 32 ust. 3 miesięcznie. Przepis art. 27 ust. 1b pkt 2 stosuje się odpowiednio.
Stosownie do art. 34 ust. 4a ww. ustawy, zaliczkę obliczoną w sposób określony w ust. 2 zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej w tym miesiącu przez organ rentowy ze środków podatnika.
Jak stanowi art. 34 ust. 7 ww. ustawy, organy rentowe są obowiązane, w terminie do końca lutego, po upływie roku podatkowego, sporządzić i przekazać roczne obliczenie podatku, według ustalonego wzoru, podatnikom uzyskującym dochód z emerytur i rent, rent strukturalnych, rent socjalnych, świadczeń przedemerytalnych, zasiłków przedemerytalnych i nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika naczelnik urzędu skarbowego wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych naczelnik urzędu skarbowego wykonuje swoje zadania; obowiązek ten nie dotyczy podatników:
1. w stosunku do których ustał obowiązek poboru zaliczek;
2. którym zaliczki były ustalane w sposób określony w art. 32 ust. 1a-1c, chyba że podatnik przed końcem roku podatkowego złoży oświadczenie o rezygnacji z zamiaru opodatkowania w sposób określony w art. 6 ust. 2 lub ust. 4;
3. w stosunku do których, na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej, zwolniono organ rentowy w całości lub w części z obowiązku poboru zaliczek na podatek dochodowy;
4. którym nie pobierano zaliczek na podatek dochodowy stosownie do postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Zgodnie z art. 34 ust. 8 ww. ustawy, w przypadku gdy organ rentowy nie jest obowiązany do dokonania rocznego obliczenia podatku, o którym mowa w ust. 7, sporządza w terminie do końca lutego, po upływie roku podatkowego, imienną informację o wysokości uzyskanego dochodu, według ustalonego wzoru, i w tym samym terminie przekazuje podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania. Informację, o której mowa w zdaniu pierwszym, organ rentowy sporządza również w przypadku, gdy dokonuje wypłaty świadczeń określonych w art. 21 ust. 1 pkt 2, 75 i 100.
Stosownie do art. 34 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli podatnik poza dochodami uzyskanymi od organu rentowego:
1. nie uzyskał w roku podatkowym innych dochodów, z wyjątkiem określonych w art. 30-30c oraz art. 30e,
2. nie korzysta z odliczeń, z zastrzeżeniem ust. 10-10b,
3. nie korzysta z możliwości łącznego opodatkowania jego dochodów z dochodami małżonka bądź nie korzysta z możliwości opodatkowania, o którym mowa w art. 6 ust. 4,
4. nie uzyskał dochodów powodujących obliczenie należnego podatku w sposób określony w art. 27 ust. 8,
5. (uchylony),
6. nie ma obowiązku doliczenia kwot uprzednio odliczonych, z zastrzeżeniem ust. 11,
– podatek wynikający z rozliczenia rocznego obniżony o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej w roku podatkowym przez organ rentowy ze środków podatnika, jest podatkiem należnym od podatnika za dany rok, chyba że naczelnik urzędu skarbowego wyda decyzję określającą wysokość zobowiązania podatkowego w innej wysokości.
Zgodnie natomiast z art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 1aa, 7 i 8.(…)
Z powołanych wyżej regulacji prawnych wynika, że na mocy art. 11 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 1 i art. 12 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami są m.in. otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze z tytułu emerytury.
Należy zauważyć, że językowa wykładnia przytoczonego art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jednoznacznie wskazuje, że momentem przesądzającym o powstaniu przychodu jest moment jego uzyskania, tj. chwila kiedy podatnik otrzymał (lub postawiono do jego dyspozycji) wartości pieniężne, albo otrzymał świadczenia w naturze bądź inne nieodpłatne świadczenie. Do tego typu świadczeń nie mają bowiem zastosowania przewidziane w ustawie o podatku dochodowym przepisy szczególne. Przez pojęcie „otrzymane” – zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego – należy rozumieć takie pieniądze i wartości pieniężne, które zostały podatnikowi dane. Natomiast „postawionymi do dyspozycji” są takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik – wykazując określoną aktywność– ma możliwość włączyć do swojego władztwa. Innymi słowy, podatnik ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy, a nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone środki do dyspozycji (vide: Komentarz do art. 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, [w:] A. Bartosiewicz, R. Kubacki, PIT. Komentarz, Lex, 2013, wyd. III, pkt 6).
Z definicji pojęcia przychodu jako świadczenia otrzymanego czy też w niektórych przypadkach postawionego do dyspozycji wnosić można również o momencie jego uzyskania. Określenie momentu uzyskania przychodu ma bardzo istotne znaczenie, przede wszystkim z tego powodu, że podatek dochodowy od osób fizycznych rozliczany jest w danym czasie. Konieczne jest zatem określenie momentu uzyskania przychodu, by przyporządkować przychód do danego okresu rozliczeniowego – roku podatkowego, a w niektórych przypadkach również – miesiąca (w przypadku zaliczkowego rozliczania podatku).
O powstaniu przychodu można zatem mówić nie tylko w sytuacji, w której podatnik faktycznie otrzyma określoną ilość środków pieniężnych, ale też wtedy gdy zostaną mu one udostępnione w ten sposób, że będzie mógł nimi rozporządzać.
Mając na uwadze powyższe, nie można zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, że postawienie środków pieniężnych do dyspozycji Wnioskodawcy miało miejsce od dnia 19 grudnia 2017 r., ponieważ w dniu, w którym wydano decyzję o obliczeniu wysokości emerytury, kwota zaległej emerytury stała się należna i wymagalna. Należy bowiem zauważyć, że sama decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19 grudnia 2017 r. o przyznaniu Wnioskodawcy m.in. należnej emerytury za okres od dnia 10 stycznia 2016 r. do dnia 31 stycznia 2018 r., stanowiąca wykonanie prawomocnego wyroku Sądu, nie stanowi „postawienia do dyspozycji” ani przekazania Wnioskodawcy pieniędzy z tytułu należnej Wnioskodawcy emerytury. Wydanie przedmiotowej decyzji jest tylko podstawą do roszczenia wypłaty należnej emerytury, co nie jest tożsame z samą wypłatą pieniędzy lub postawieniem ich do dyspozycji. Ponadto, w decyzji organu rentowego z dnia 19 grudnia 2017 r. wskazano, że przekaże on na rachunek w banku kwotę 50 744 zł 58 gr, czyli kwotę stanowiącą należną Wnioskodawcy emeryturę za okres od dnia 10 stycznia 2016 r. do dnia 31 stycznia 2018 r. Zatem, dopóki nie nastąpiło przekazanie kwoty należnej emerytury na konto Wnioskodawcy, nie można było mówić o postawieniu do dyspozycji Wnioskodawcy jakichkolwiek środków finansowych.
Odnosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy należy stwierdzić, że przychód z emerytury za okres od dnia 10 stycznia 2016 r. do dnia 31 stycznia 2018 r. jest przychodem roku, w którym nastąpiło przekazanie kwoty należnej emerytury na konto Wnioskodawcy, zatem w przedmiotowej sprawie – przychodem 2018 r.
Okoliczność, że dochody z tytułu emerytury były należne za lata wcześniejsze począwszy od 2016 r., a Wnioskodawca musiał domagać się ich przyznania na drodze sądowej przez co – jak wskazuje Wnioskodawca we własnym stanowisku – jest On narażony na skumulowanie podstawy opodatkowania i zawyżenie należnego podatku, poprzez prawdopodobieństwo rozliczania w drugim progu podatkowym, nie ma wpływu, w świetle art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, na moment opodatkowania.
Okoliczność, że wypłata należnej emerytury może spowodować obciążenie większym podatkiem Wnioskodawcy aniżeli w przypadku, gdyby emerytura była wypłacana przez ZUS od początku w należnych terminach i należnej wysokości, nie jest wynikiem niewłaściwej interpretacji art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychody z emerytury, nawet zaległej są przychodami roku, w którym je wypłacono.
Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w wyroku WSA w Gliwicach z dnia 23 marca 2016 r., sygn. akt I SA/Gl 1341/15, który dotyczy momentu powstania przychodu z tytułu wypłaty zaległego wynagrodzenia. W ww. wyroku Sąd dokonując wykładni art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odniósł się do wyroku WSA w Gliwicach z dnia 5 maja 2009 r., sygn. akt I SA/Gl 814/08, w którym wskazano, że „pojęcie przychodu jest pojęciem osadzonym w czasie. Dotyczy bowiem określonego odcinka czasu. Ustawodawca przyjmuje w podatku dochodowym od osób fizycznych rok kalendarzowy jako podstawowy okres rozliczeniowy. Rok kalendarzowy jest bowiem rokiem podatkowym. W związku z tym pojęcie przychodu nakazuje odnosić również do świadczeń otrzymanych w roku kalendarzowym. Periodyzacja dotyczy zarówno otrzymywanych i stawianych do dyspozycji pieniędzy i wartości pieniężnych, jak i otrzymywanych świadczeń w naturze i innych świadczeń nieodpłatnych (ich wartości). Z brzmienia cytowanych przepisów wynika więc, iż momentem przesądzającym powstanie przychodu jest moment jego uzyskania (...). Wobec tego okoliczność, iż podatnikowi przysługiwała przedmiotowa należność (prawo do wynagrodzenia) już wcześniej (...) nie oznacza jeszcze powstania przychodu, gdyż dochód z tego tytułu powstał z chwilą faktycznego otrzymania lub pozostawienia do dyspozycji podatnika pieniędzy, stanowiących wynagrodzenie ze stosunku pracy. Zasadność tego poglądu potwierdza orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego. W wyroku z dnia 12 grudnia 1997 r., sygn. akt I SA/Wr 1757/96, LEX nr 31245 Sąd ten stwierdził, że wypłacone w 1996 r. za lata 1992-1994 zaległe wynagrodzenie stanowi przychód roku 1996.
(...) Co do zasady zatem momentem powstania przychodu z całą pewnością nie jest chwila powstania roszczenia o wypłatę określonej kwoty”.
Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że wypłacone Wnioskodawcy w dniu 3 stycznia 2018 r. na mocy wyroku sądowego świadczenie emerytalne z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za okres od dnia 10 stycznia 2016 r. do dnia 31 stycznia 2018 r. stanowi dla Wnioskodawcy przychód w 2018 r., który w przypadku jeśli Wnioskodawca nie spełni którejkolwiek z przesłanek wynikających z art. 34 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, będzie zobowiązany wykazać zgodnie z art. 11 ust. 1 i art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zeznaniu podatkowym za 2018 r., łącznie z innymi przychodami, które osiągnie w tym właśnie roku.(…)”
Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów
Przeczytaj także:
![Zwrot świadczenia emerytalnego z Danii w podatku PIT]( "Zwrot świadczenia emerytalnego z Danii w podatku PIT [© piter2121 - Fotolia.com]")
Zwrot świadczenia emerytalnego z Danii w podatku PIT
Zwrot świadczenia emerytalnego z Danii w podatku PIT
oprac. : Ministerstwo Finansów
Przeczytaj także
Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ
Komentarze (1)
-
Emerytka od 2016 / 2020-07-29 16:06:05
Wyrok sądu, który mówi, że podatek od zaległej emerytury powinien być obliczany tak, jakby cały zaległy dochód był usyskany w momencie przelewu pieniędzy, daje możliwości nadużyć finansowych przez instytucje.
Sądy nie powinny wydawać wyroków, które ułatwiają dokonywania przestępstw.
Sąd nie wziął pod uwagę, że winę za powstałą sytuację ponosi instytucja, która popełniła błąd. Ta sama instytucja jest beneficjentem naliczania podatku w momencie przelewu. Stwarza to bodziec, by instytucja popełniała błędy i uzyskiwała z tego tytułu dodatkowy dochód.
W mojej sytuacji, straciłam tysiące złotych, ponieważ mój wniosek emerytalny był rozpatrywany przez 13 miesięcy. Wszstkie dokumenty złożyłam w terminie jak najwcześniejszym, i nie było z mojej strony żadnych błędów.
W efekcie emeryturę za część 2016 roku, 2017 rok i początek 2018 roku otrzymałam w 2018 roku. Spowodowało to naliczenie wyższego podatku, niż gdyby odbywało by się to w prawidłowym terminie, czyli na bierząco, rok po roku. Przede wszystkim, nie uwzględniono sum wolnych za rok 2017 i 2016.
Myślę, że mój przypadek nie jest odosobniony. Może dotyczyć setek tysięcy emerytów. Nigdy się nie dowiemy ilu, bo nie mając podstaw prawnych nie upominają się o obniżenie nieprawidłowo pobranego podatku. Dla urzędu to może być ogromne źródło dochodu. Ja straciłam tysiące w zawyżonym podatku. Jeśli takich przypadków byłoby setki tysięcy, to dochody urzędu z tytułu opóźnienia załatwiania spraw idą w setki milionów.
Wyrok sądowy stwarza więc dla urzędów wyraźny bodziec w kierunku spowalniania załatwiania spraw i uzyskiwania z tego tytułu dodatkowego, nie zaplanowanego dochodu. Nie zaplanowane dochody, to okazja dla osób trzecich, by uszczknąć z tego coś dla siebie.
Sądy nie powinny brać udziału w tego typu działaniach! [ odpowiedz ] [ cytuj ]
!["Miasto 15-minutowe". Nowe pojęcie, stara idea [© wirestock na Freepik]](https://s3.egospodarka.pl/grafika2/miasto-15-minutowe/Miasto-15-minutowe-Nowe-pojecie-stara-idea-263097-50x33crop.jpg "\"Miasto 15-minutowe\". Nowe pojęcie, stara idea [© wirestock na Freepik]")
"Miasto 15-minutowe". Nowe pojęcie, stara idea
