MF wyjaśnia: zasady stosowania mechanizmu podzielonej płatności

Przeczytaj także: Podzielona płatność przy transakcjach walutowych

6.1. Brak odpowiedzialności solidarnej i dodatkowego zobowiązania podatkowego

W przypadku zapłaty przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności za nabyte tzw. towary wrażliwe (wymienione w załączniku nr 13 do ustawy o VAT) podatnik (nabywca) nie będzie odpowiadał solidarnie z dostawcą za jego zaległości podatkowe, czyli nie będzie miał zastosowania w takim przypadku art. 105a ust. 1 ustawy o VAT.

Ponadto wobec podatnika, który stosuje mechanizm podzielonej płatności, nie stosuje się przepisów dotyczących sankcji podatkowych za rozliczenie podatku skutkujące zaniżeniem zobowiązania podatkowego lub zawyżeniem nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do zwrotu lub do rozliczenia w następnych okresach rozliczeniowych lub zwrotu podatku. Dotyczy to zarówno sankcji podatkowej w wysokości 20%, 30% jak i podwyższonej do wysokości 100%, czyli sankcji wynikających z art. 112b ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1 oraz art. 112c ustawy o VAT.

Powyższe wyłączenia stosuje się do wysokości kwoty odpowiadającej kwocie podatku wynikającej z otrzymanej faktury, zapłaconej w podzielonej płatności. Oznacza to, że wyłączenie dodatkowego zobowiązania oraz odpowiedzialności solidarnej dotyczy skutków wynikających z nabycia towaru lub usługi, dokumentowanego fakturą, z której należność została zapłacona w podzielonej płatności.
Podstawa prawna: art. 108c ust. 1 ustawy o VAT

6.2. Brak zastosowania 150% stawki odsetek za zwłokę

Do zaległości w podatku powstałej za okres rozliczeniowy, za który w złożonej deklaracji podatkowej podatnik wykazał kwotę podatku naliczonego, której co najmniej 95% wynika z faktur, które zostały zapłacone z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, nie będzie miał zastosowania przepis art. 56b Ordynacji podatkowej, który ustanawia podwyższoną do wysokości 150% stawkę odsetek za zwłokę w odniesieniu do zaległości w podatku VAT.

Podwyższone odsetki stosuje się jednak, jeżeli zaległość w podatku VAT przekroczyła dwukrotność kwoty podatku naliczonego wykazanej w złożonej deklaracji podatkowej.
Podstawa prawna: art. 108c ust. 2 i 4 ustawy o VAT

6.3. Obniżenie kwoty zobowiązania – tzw. skonto

Wprowadzono również możliwość obniżenia kwoty zobowiązania podatkowego w podatku VAT, jeżeli zapłata całości zobowiązania następuje jednorazowo w całości z rachunku VAT w terminie wcześniejszym niż termin zapłaty wynikający z ustawy o VAT. Wysokość kwoty obniżenia uzależniona jest m.in. od wysokości zobowiązania podlegającego wpłacie oraz daty wcześniejszej zapłaty i wyliczana jest według wzoru:

S = Ζ x r x (n/360)

w którym poszczególne symbole oznaczają:
S – kwotę, o którą obniża się kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku,
Z – kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku wynikającą z deklaracji podatkowej przed obniżeniem tego zobowiązania,
r – stopę referencyjną Narodowego Banku Polskiego obowiązującą na dwa dni robocze przed dniem zapłaty podatku,
n – liczbę dni od dnia, w którym obciążono rachunek bankowy albo rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, z wyłączeniem tego dnia, do dnia, w którym upływa termin zapłaty podatku, włącznie z tym dniem.

Kwotę, o którą obniża się kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku VAT zaokrągla się do pełnych złotych. Do zaokrąglenia stosuje się ogólne zasady wskazane w art. 63 § 1 Ordynacji podatkowej (końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych).

Zatem, w celu zastosowania skonta należy równocześnie spełnić trzy warunki:

1. jednorazowa zapłata całości zobowiązania;
2. w całości z rachunku VAT;
3. przed terminem zapłaty wynikającym z ustawy.

Podstawa prawna: art. 108d ustawy o VAT

6.4. Zwrot różnicy podatku w przyspieszonym terminie

Ustawa o VAT zawiera nowy rodzaj dokonania zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, czyli zwrot na rachunek VAT.

Zwrot ten będzie dokonywany w przyspieszonym terminie, tj. 25 dni, licząc od dnia złożenia deklaracji.

Powyższy zwrot będzie dokonywany wyłącznie na wniosek podatnika.

Jako wniosek uznaje się zaznaczenie w deklaracji VAT-7 lub VAT-7K pozycji 68 Podatnik
wnioskuje o zwrot podatku na rachunek VAT wykazany w poz. 58. Nie ma zatem konieczności składania wniosku, jako odrębnego dokumentu.

Zwrot różnicy podatku na rachunek VAT nie jest uzależniony od tego, czy faktury, z których wynika wykazany podatek naliczony, zostały zapłacone z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, czy też nie.

Oznacza to, że nawet w przypadku gdy podatnik w ogóle nie dokonywał płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności w danym okresie rozliczeniowym, to i tak będzie miał prawo do wystąpienia o zwrot różnicy podatku na rachunek VAT.
Podstawa prawna: art. 87 ust. 6a ustawy o VAT

Obowiązujące dotychczas zasady i terminy zwrotu wynikające z art. 87 ustawy o VAT nie uległy zmianie. Opisany powyżej zwrot na rachunek VAT jest dodatkową formą zwrotu. Zatem tylko i wyłącznie od woli podatnika będzie zależało, czy wystąpi o zwrot różnicy podatku na rachunek VAT i otrzyma go w terminie 25 dni, czy wybierze zwrot na rachunek rozliczeniowy dokonywany na dotychczasowych zasadach.

Przy czym należy zaznaczyć, że możliwy jest wybór wyłącznie jednego rodzaju zwrotu, tzn. podatnik nie może wystąpić w jednej deklaracji o zwrot części nadwyżki na rachunek VAT i jednocześnie o zwrot pozostałej części na rachunek rozliczeniowy.

Przykład
Podatnik w deklaracji VAT-7 za m-c sierpień 2018 r. wykazał nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym w wysokości 15.000 zł. Przy założeniu, że w sierpniu 2018 r. podatnik wykonał czynności opodatkowane podatkiem VAT nadwyżka ta może zostać rozdysponowana w następujący sposób:

1. zwrot na rachunek VAT (termin zwrotu 25 dni bez możliwości przedłużenia, brak dodatkowych warunków) albo
2. zwrot w terminie 25 dni (zwrot na rachunek bankowy lub rachunek w SKOK, konieczność spełnienia dodatkowych warunków określonych w art. 87 ust. 6 ustawy o VAT, możliwość przedłużenia terminu zwrotu), albo
3. zwrot w terminie 60 dni (zwrot na rachunek bankowy lub rachunek w SKOK, możliwość przedłużenia terminu zwrotu), albo
4. kwota do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy, albo
5. zwrot części ww. kwoty (do wyboru jeden ze zwrotów wymienionych w pkt 1-3), zaś pozostała kwota do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy.

Dotychczas dokonywane przez naczelnika urzędu skarbowego zwroty podatku mogły być przekazywane na rachunki bankowe w banku mającym siedzibę na terytorium kraju.

Natomiast w przypadku zwrotu różnicy podatku na rachunek VAT nie ma takiego ograniczenia. Oznacza to, że zwrot różnicy podatku może być dokonywany również na rachunki VAT prowadzone przez inne instytucje niż bank z siedzibą na terytorium kraju. Warunkiem jest, aby rachunek VAT prowadzony był w oparciu o przepisy polskiego prawa bankowego.

Zatem, zwrot różnicy podatku VAT dokonywany w trybie art. 87 ust. 6a ustawy o VAT będzie mógł być przekazywany również na rachunki VAT prowadzone przez instytucje kredytowe mające siedzibę poza RP, które prowadzą działalność na terytorium RP poprzez swoje oddziały.