Różnice kursowe gdy wypłata dywidendy w EURO

Przeczytaj także: Wypłata dywidendy pomiędzy spółkami w podatku dochodowym

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Walne Zgromadzenie Wspólników spółki z o.o. podjęło decyzję o http://www.podatki.egospodarka.pl/134227,Podzial-majatku-likwidacyjnego-spolki-z-o-o-z-podatkiem-dochodowym,1,70,1.html podzieleniu wyniku finansowego > i wypłacie dywidendy. Wspólnikami wnioskodawcy są inne spółki posiadające siedzibę poza terytorium RP.

Kwota zysku do podziału w uchwale została wyrażona w PLN, zaś wspólnicy spółki, w ramach odrębnego porozumienia, uzgodnili kurs przeliczeniowy do wypłaty kwoty dywidendy w PLN na walutę EURO. Do przeliczenia przyjęto średni kurs NBP z dnia poprzedzającego dzień wypłaty dywidendy. Dywidenda została wypłacona ze środków zgromadzonych na rachunku walutowym EURO.

Zadano pytanie, czy przeliczenie dywidendy wyrażonej w złotówka na euro skutkować będzie powstaniem podatkowych różnic kursowych? Czy różnice te wystąpią w związku z uregulowaniem zobowiązania z tytułu dywidendy przeliczone na EURO - z konta walutowego? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) Stosownie do art. 9b ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2343 ze zm., dalej: „updop”), podatnicy ustalają różnice kursowe na podstawie:
1. art. 15a, albo
2. przepisów o rachunkowości, pod warunkiem że w okresie, o którym mowa w ust. 3, sporządzane przez podatników sprawozdania finansowe będą badane przez firmy audytorskie.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Maciej - Fotolia.com

Czy przy dywidendzie mogą wystąpić różnice kursowe?

Dywidenda nie jest kosztem podatkowym, w związku z czym różnice kursowe powstałe z tytułu jej wypłaty nie mają wpływu na dochód do opodatkowania. Różnice kursowe podatkowe mogą powstać w przypadku wypłaty takiej dywidendy z konta walutowego, ale jako różnica od własnych środków pieniężnych.

Zgodnie z art. 15a ust. 1 updop, różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe w kwocie wynikającej z różnicy między wartościami określonymi w ust. 2 i 3.

Zgodnie z art. 15a ust. 2 updop dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:
1. przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;
2. poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;
3. otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest niższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni, z zastrzeżeniem pkt 4 i 5;
4. kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni;
5. kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.

Z kolei zgodnie z art. 15a ust. 2 updop ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:
1. przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;
2. poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;
3. otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest wyższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni, z zastrzeżeniem pkt 4 i 5;
4. kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni;
5. kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.

Powołane powyżej przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wyraźnie określają sytuacje, kiedy powstają różnice kursowe mające wpływ na wysokość podstawy opodatkowania, a mianowicie:
• gdy wartość przychodu należnego w walucie obcej w dniu jego powstania dla celów podatkowych jest inna niż jego wartość w dniu faktycznego otrzymania;
• gdy wartość kosztu podatkowego w walucie obcej w dniu jego zarachowania jest inna niż jego wartość w dniu zapłaty;
• wartość środków (wartości pieniężnych) w walucie obcej w dniu ich nabycia (wpływu na rachunek bankowy) jest inna niż ich wartość w dniu ich wypływu z tego rachunku;
• wartość kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego (jej) udzielenia jest inna niż jego (jej) wartość w dniu zwrotu;
• wartość kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego (jej) otrzymania jest inna niż jego (jej) wartość w dniu spłaty.

Treść powołanych powyżej przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dotyczących podatkowych różnic kursowych wskazuje, m.in. że aby różnice kursowe były przychodem bądź kosztem uzyskania przychodów muszą być związane np. z kosztem poniesionym.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 updop kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

Generalną zasadą uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu, jest istnienie pomiędzy nim a spodziewanym przychodem związku przyczynowo-skutkowego tego typu, że jego poniesienie ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów, zachowanie bądź zabezpieczenie źródła przychodów.

Wypłata dywidendy, jest podziałem zysku z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej i w żaden sposób nie stanowi wydatku umożliwiającego powstanie przychodu, jak też nie jest związana z utrzymaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodu Spółki. Jest jedynie realizacją prawa wspólnika do udziału w zyskach Spółki wynikającego z art. 191 Kodeksu spółek handlowych.

W związku z czym, stwierdzić należy, że dywidenda nie jest kosztem podatkowym, a w konsekwencji różnice kursowe powstałe w związku z jej wypłatą nie mają wpływu na dochód do opodatkowania.

Przy obliczaniu różnic kursowych, o których mowa w ust. 2 i 3, uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień (art. 15a ust. 4 updop).

Zgodnie z art. 15a ust. 5 updop, jeżeli faktycznie zastosowany kurs waluty, o którym mowa w ust. 2 i 3, jest wyższy lub niższy odpowiednio o więcej niż powiększona lub pomniejszona o 5% wartość kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień faktycznie zastosowanego kursu waluty, organ podatkowy może wezwać strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających zastosowanie kursu waluty. W razie niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają zastosowanie faktycznego kursu waluty, organ podatkowy określi ten kurs opierając się na kursach walut ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski.

Ponadto, przez średni kurs ogłaszany przez Narodowy Bank Polski, o którym mowa w ust. 2 i 3, rozumie się kurs z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu lub poniesienia kosztu. (art. 15 ust. 6 updop).

Za koszt poniesiony, o którym mowa w ust. 2 i 3, uważa się koszt wynikający z otrzymanej faktury (rachunku) albo innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), a za dzień zapłaty, o którym mowa w ust. 2 i 3 - dzień uregulowania zobowiązań w jakiejkolwiek formie, w tym w wyniku potrącenia wierzytelności (art. 15 ust. 7 updop).

Podatnicy wyznaczają kolejność wyceny środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej, o której mowa w ust. 2 pkt 3 i ust. 3 pkt 3, według przyjętej metody stosowanej w rachunkowości, której nie mogą zmieniać w trakcie roku podatkowego (art. 15 ust. 8 updop).

Zdefiniowane w art. 15a ust. 2 pkt 3 i art. 15a ust. 3 pkt 3 updop różnice kursowe – w uproszczeniu określane jako „różnice kursowe od tzw. własnych środków pieniężnych” – nie są wielkościami statystycznymi, lecz mają charakter realny, ściśle związany z samą operacją wyzbycia się waluty. Przy ustalaniu różnic kursowych od własnych środków pieniężnych nie ma decydującego znaczenia za co podatnik płaci, istotny jest tu sam fakt wypływu waluty z rachunku walutowego.

W przedstawionej przez Spółkę sytuacji, mogą powstać różnice kursowe od własnych środków pieniężnych wyrażonych w walutach obcych. Różnice te są rozpoznawalne, jeżeli wystąpi różnica pomiędzy wartością środków pieniężnych w dacie wpływu waluty obcej na konto a wartością tych środków w dniu ich wypływu (art. 15a ust. 2 pkt 3, art. 15a ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Reasumując, stwierdzić należy, że wypłata dywidendy nie rodzi skutków w postaci podatkowych różnic kursowych. Różnice te zostaną rozpoznane od własnych środków w walutach obcych w sytuacji, gdy wystąpi różnica wartości tych środków w dacie wpływu na konto Spółki i ich wypływu. Mając to na uwadze, wypłata dla Udziałowca dywidendy w walucie obcej może skutkować powstaniem różnic kursowych, o których mowa w art. 15a ust. 2 pkt 3 oraz art. 15a ust. 3 pkt 3 updop, stanowiących odpowiednio przychody podatkowe (jako dodatnie różnice kursowe) albo koszty uzyskania przychodów (jako ujemne różnice kursowe) Spółki. (...)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów