Łączenie metod ustalania różnic kursowych w PIT

Przeczytaj także: Różnice kursowe „per saldo” w księgach rachunkowych i podatku CIT?

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca (osoba fizyczna) będzie komandytariuszem w spółce komandytowej, która to zaprowadzi księgi rachunkowe zgodnie z ustawą o rachunkowości.

Działalność spółki może skutkować powstawaniem różnic kursowych. W związku z tym spółka i wnioskodawca zawiadomią właściwy urząd skarbowy o wyborze bilansowej metody ustalania różnic kursowych przez spółkę, którą to będzie ona stosować przez co najmniej trzy lata podatkowe.

Niezależnie od powyższego wnioskodawca może tez prowadzić działalność gospodarczą na własne nazwisko (która nie dotyczy uzyskiwanych przychodów z udziału w zysku spółki). W związku z powyższym wnioskodawca zadał pytanie, czy po złożeniu zawiadomienia o wyborze metody bilansowej rozliczania różnic kursowych przychody oraz koszty ich uzyskania rozpoznawane przez wnioskodawcę w związku z udziałem w zysku spółki powinny uwzględniać różnice kursowe ustalone przez spółkę na podstawie przepisów o rachunkowości? Czy w zakresie działalności indywidualnej wnioskodawca ma prawo ustalać różnice kursowe metodą podatkową? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy i odstąpił od jego uzasadnienia prawnego. Stanowisko to było następujące:

„(...) Zdaniem Wnioskodawcy, po dokonaniu przez Spółkę i Wnioskodawcę zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla rozliczeń podatkowych Wnioskodawcy o wyborze metody ustalania różnic kursowych na podstawie przepisów o rachunkowości w zakresie działalności gospodarczej prowadzonej przez Spółkę, przychody podatkowe oraz koszty uzyskania przychodów rozpoznawane przez Wnioskodawcę w związku z udziałem w zysku Spółki powinny uwzględniać różnice kursowe ustalone przez Spółkę na podstawie przepisów o rachunkowości.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. rogerphoto - Fotolia.com

Dwie metody ustalania różnic kursowych

Spółka osobowa prowadząca księgi rachunkowe, która powiadomiła fiskusa o wyborze ustalania różnic kursowych metodą bilansową ma prawo do tej metody - o ile spełnia ustawowe wymagania. Powyższe nie przeszkadza, aby wspólnik tej spółki, do przychodów i kosztów z działalności prowadzonej na własne nazwisko stosował metodę podatkową rozliczania różnic kursowych.

Źródłem przychodów na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych jest m.in. pozarolnicza działalność gospodarcza (art. 10 ust. 1 pkt 3 Ustawy o PIT).

Zgodnie z art. 5b ust. 2 Ustawy o PIT, jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spółka niemająca osobowości prawnej, przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, określone na podstawie art. 8 ust. 1 Ustawy o PIT, uznaje się za przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy o PIT, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, określa się u podatnika proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku. Wskazana zasada znajduje odpowiednie zastosowanie do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat, a także do ulg podatkowych związanych z prowadzoną działalnością w formie spółki niebędącej osobą prawną (art. 8 ust. 2 Ustawy o PIT).

W konsekwencji, kwoty zaliczane przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną do przychodów bądź kosztów uzyskania przychodów powinny, zdaniem Wnioskodawcy, uwzględniać różnice kursowe, które powstały w związku z działalnością tej spółki.

Ustawa o PIT przewiduje dwie metody ustalania różnic kursowych (art. 14b ust. 1 i 2 Ustawy o PIT): na podstawie art. 24c Ustawy o PIT (tzw. metoda podatkowa) oraz na podstawie przepisów o rachunkowości (tzw. metoda rachunkowa).

Zasadą jest rozliczanie różnic kursowych metodą podatkową. Jednakże Ustawa o PIT dopuszcza ustalanie różnic kursowych metodą rachunkową przy łącznym spełnieniu poniższych warunków:
• prowadzenia ksiąg rachunkowych;
• stosowania rachunkowej metody ustalania różnic kursowych przez okres nie krótszy niż trzy lata podatkowe, licząc od początku roku podatkowego, w którym została przyjęta ta metoda;
• badania sprawozdań finansowych w okresie stosowania rachunkowej metody ustalania różnic kursowych przez firmy audytorskie;
• zawiadomienia w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wyborze rachunkowej metody ustalania różnic kursowych.

Mając więc na uwadze, iż:
• Spółka nie jest podatnikiem podatków dochodowych, lecz przychody i koszty osiągnięte przez Spółkę alokowane będą dla celów podatkowych poszczególnym wspólnikom,
• Spółka prowadzi księgi rachunkowe,
• Spółka zamierza stosować rachunkową metodę ustalania różnic kursowych przez okres nie krótszy niż trzy lata podatkowe, licząc od początku roku podatkowego, w którym została przyjęta ta metoda,
• w okresie stosowania rachunkowej metody ustalania różnic kursowych sprawozdania finansowe Spółki będą badane przez podmioty uprawnione do ich badania (firmy audytorskie),

w ocenie Wnioskodawcy, po dokonaniu przez Spółkę i Wnioskodawcę zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla rozliczeń podatkowych Wnioskodawcy o wyborze rachunkowej metody ustalania różnic kursowych w zakresie działalności gospodarczej prowadzonej przez Spółkę, przychody oraz koszty uzyskania przychodów rozpoznawane przez Wnioskodawcę dla celów podatkowych w związku z udziałem w zysku Spółki powinny uwzględniać różnice kursowe ustalone przez Spółkę na podstawie przepisów o rachunkowości.

Stanowisko Wnioskodawcy potwierdzają m.in. następujące interpretacje podatkowe:
• interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 5 lutego 2015 r. (sygn. IPPB1/415-1289/14-2/ES);
• interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w dniu 6 lipca 2013 r. (sygn. IBPBI/1/415-243/13/KB), w której Dyrektor uznał za w pełni prawidłowe stanowisko podatnika, zgodnie z którym:

„Mając więc na uwadze, iż:
• Spółka (spółka komandytowa - przypis Wnioskodawcy) nie jest podatnikiem podatków dochodowych, lecz przychody i koszty osiągnięte przez Spółkę alokowane będą dla celów podatkowych poszczególnym wspólnikom,
• Spółka prowadzi księgi rachunkowe,
• Spółka zamierza stosować rachunkową metodę ustalania różnic kursowych przez okres nie krótszy niż trzy lata podatkowe, licząc od początku roku podatkowego, w którym została przyjęta ta metoda,
• w okresie stosowania rachunkowej metody ustalania różnic kursowych sprawozdania finansowe Spółki będą badane przez podmioty uprawnione do ich badania, w ocenie Wnioskodawcy, po dokonaniu przez Niego i Spółkę zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla rozliczeń podatkowych Wnioskodawcy o wyborze rachunkowej metody ustalania różnic kursowych w zakresie działalności gospodarczej prowadzonej przez Spółkę, przychody oraz koszty uzyskania przychodów rozpoznawane przez Wnioskodawcę dla celów podatkowych w związku z udziałem w zysku Spółki, powinny uwzględniać różnice kursowe ustalone przez Spółkę na podstawie przepisów o rachunkowości”,
• interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w dniu 10 maja 2012 r. (sygn. IBPBI/1/415-194/12/KB), w której Dyrektor stwierdził:

„Z powyższych przepisów wynika, iż podmioty gospodarcze (których wspólnikami są podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych), dokonujące ewidencji zdarzeń gospodarczych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą w księgach rachunkowych mają możliwość wyboru jednej z dwóch metod ustalania różnic kursowych: tzw. metodę podatkową, stosowaną zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 24c ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bądź tzw. metodę rachunkową. [...] Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki jawnej. Spółka ewidencjonuje zdarzenia gospodarcze wynikające z prowadzonej przez nią działalności w księgach rachunkowych. W toku prowadzonej działalności dokonuje transakcji w walutach obcych, które mogą powodować powstanie różnic kursowych. Dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych spółka wybrała metodę ustalania tych różnic w oparciu o przepisy ustawy o rachunkowości. [...]. Mając na względzie cyt. wyżej przepisy stwierdzić należy, iż jeżeli zgodnie z zasadami wynikającymi z ustawy o rachunkowości, a zatem z przepisów nie będących przepisami prawa podatkowego, a tym samym nie mogących być przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej, prawidłowym jest ustalanie różnic kursowych od wartości brutto przeprowadzonych transakcji, tj. uwzględniających także podatek VAT, to różnice te, w kwotach ujętych w księgach rachunkowych, stanowią odpowiednio podatkowe przychody oraz podatkowe koszty uzyskania tych przychodów.” (...)

Zdaniem Wnioskodawcy, w zakresie Działalności Indywidualnej Wnioskodawca może ustalać różnice kursowe na podstawie art. 24c Ustawy o PIT (tzn. według metody podatkowej) niezależnie od wyboru przez Spółkę i Wnioskodawcę metody ustalania różnic kursowych na podstawie przepisów o rachunkowości w zakresie działalności gospodarczej Spółki.

Zdaniem Wnioskodawcy, dokonanie przez Spółkę i Wnioskodawcę wyboru rachunkowej metody ustalania różnic kursowych w zakresie działalności gospodarczej prowadzonej przez Spółkę ma zastosowanie wyłącznie do działalności gospodarczej Spółki, i w konsekwencji nie wypływa na sposób ustalania przez Wnioskodawcę różnic kursowych w zakresie prowadzonej przez niego Działalności Indywidualnej.

Dokonany przez Spółkę i Wnioskodawcę wybór rachunkowej metody ustalania różnic kursowych w zakresie działalności gospodarczej prowadzonej przez Spółkę nie może wpływać na prawo Wnioskodawcy do wyboru podatkowej metody ustalania różnic kursowych w zakresie Działalności Indywidualnej, którą Wnioskodawca prowadzi we własnym imieniu, i w ramach której Wnioskodawca prowadzi własne ewidencje dla celów podatkowych.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych Ministra Finansów, np. w interpretacjach Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie: z dnia 5 lutego 2015 r. (sygn. IPPB1/415-1289/14-2/ES) i z dnia 3 kwietnia 2014 r. (sygn. IPPB1/415-17/14-2/ES) oraz w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 6 sierpnia 2014 r. (sygn. ILPB1/415-478/14-2/AMN).(...)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów