Zwrot nadwyżki VAT wg Ministerstwa Finansów

Przeczytaj także: Po wyroku TSUE fiskus nie odmówi zwrotu nadpłaconego VAT?

Zdaniem RPO konstrukcja przepisów dotyczących zwrotu VAT wydłużająca termin zwrotu różnicy podatku pozostawia organowi podatkowemu całkowitą dowolność w tej materii. Nie precyzuje bowiem, w jakich sytuacjach zachodzi potrzeba przeprowadzenia dodatkowego sprawdzenia. Ustawa nie określa maksymalnego terminu, w którym powinno zostać zakończone postępowanie wyjaśniające wdrożone na podstawie art. 87 ust. 2 zd. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się o podjęcie działań w celu zmiany krytykowanego stanu prawnego. Jak uzasadnia swoją odpowiedź resort finansów, dowiesz się tutaj.

Zasady dokonywania zwrotu nadwyżki podatku w polskim systemie prawnym pozwalają naczelnikowi urzędu skarbowego przedłużyć termin zwrotu do czasu zakończenia postępowania wyjaśniającego. Jeżeli przeprowadzone postępowanie wykaże zasadność zwrotu, urząd skarbowy wypłaca podatnikowi należną kwotę wraz z odsetkami w wysokości odpowiadającej opłacie prolongacyjnej stosowanej w przypadku odroczenia płatności podatku lub jego rozłożenia na raty.

W efekcie już w przypadku podstawowego terminu zwrotu przez dwa pełne okresy rozliczeniowe podatnik jest zmuszony ponosić faktyczny ciężar podatku naliczonego, chociaż zgodnie z zasadami neutralności podatku ciężar taki nie powinien go obarczać.

Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Ministra Finansów (pismo sygn. RPO-526397-VI-06/ST) w sprawie zasad dokonywania zwrotu nadwyżki VAT. Przedmiotem wystąpienia była zasada zwrotu różnicy VAT, zgodnie z którą następuje on na rachunek bankowy podatnika, w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia przez podatnika. Jednakże termin ten może ulec przedłużeniu, w przypadku gdy zasadność zwrotu wymaga dodatkowego sprawdzenia (art. 87 ust. 2 ustawy o VAT).

W opinii RPO taka konstrukcja wydłużenia terminu zwrotu różnicy podatku pozostawia organowi podatkowemu całkowitą dowolność w tej materii. Nie określono bowiem, w jakich sytuacjach zachodzi potrzeba przeprowadzenia dodatkowego sprawdzenia. Nie ma też maksymalnego terminu, w którym powinno zostać zakończone postępowanie wyjaśniające dotyczące zasadności zwrotu. Gdy kwota podatku naliczonego jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Europejski Trybunał Sprawiedliwości wielokrotnie wypowiadał się na temat zasady zwrotu nadwyżki VAT, która jest fundamentalnym czynnikiem zapewniającym zachowanie zasady neutralności wspólnego systemu VAT. Dlatego też warunki uzyskania zwrotu, które określają państwa członkowskie, muszą pozwalać podatnikowi w stosownych warunkach odzyskać całość nadpłaty wynikającej z nadwyżki podatku. Zwrot powinien być zatem dokonywany w rozsądnym terminie poprzez płatność w środkach płynnych lub ich odpowiednikach.

Z odpowiedzi resortu finansów wynika, że Ministerstwo Finansów nie zamierza w tej sprawie podjąć żadnych kroków i nie widzi w takim uregulowaniu sprawy zwrotu nadwyżki VAT żadnego problemu. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów 24 marca 2006 r. poinformowała, że:
„podatek od towarów i usług należy do podatków narażonych na poważne nadużycia, szczególnie w zakresie systemu zwrotów podatku. Urzędy skarbowe muszą mieć zatem zagwarantowany czas na sprawdzenie zasadności wniosków podatników. Przedłużenie ustawowego terminu do dokonania zwrotu różnicy podatku musi być uzasadnione.

Następuje ono w drodze postanowienia, na które służy podatnikowi zażalenie. W przypadku złożenia deklaracji lub wniosku w sprawie zwrotu podatku, stosuje się przepisy precyzujące, jakie działania, w ramach czynności sprawdzających, organ podatkowy może podjąć. Biorąc pod uwagę powyższe, obowiązujące przepisy dotyczące zwrotu różnicy podatku od towarów i usług nie naruszają norm konstytucyjnych. Zmiana ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie terminu zwrotu podatku, określenia ustawą przypadków uzasadniających przedłużenie terminu zwrotu oraz wyznaczenie końcowego terminu, w którym należy zakończyć dodatkowe postępowanie, nie jest wskazana, ani też praktycznie możliwa”.

Rzecznik Praw Obywatelskich może zaskarżyć zakwestionowaną regulację ustawy o VAT do Trybunału Konstytucyjnego. Może wtedy Ministerstwo zauważy, że problem dotyczący zwrotu nadwyżki VAT jednak istnieje.


„Poradnik Podatnika” podpowiada, co zrobić, by w każdej chwili móc się powołać na opinie ekspertów a tym samym poprawnie rozliczać podatki.