eGospodarka.pl › Podatki › Porady podatkowe › Odliczenie składek na ubezpieczenie społeczne w rocznym PIT 2017

Odliczenie składek na ubezpieczenie społeczne w rocznym PIT 2017

2018-01-15 12:43

Składki ZUS w rocznym PIT 2017 © Robson90 - Fotolia.com

Płacone do ZUS składki na ubezpieczenie społeczne zmniejszają podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym. Stosownych odliczeń dokonuje się w pierwszej kolejności na etapie liczenia zaliczki na podatek, a następnie w rocznym rozliczeniu podatkowym. Warto zwrócić tutaj szczególną uwagę na to, iż składki takie są odliczane także wówczas, gdy podstawę ich naliczenia stanowi dochód opodatkowany w sposób zryczałtowany.

Przeczytaj także: Odliczenie ulgi na krew w zeznaniu podatkowym PIT 2017

Jeżeli tylko składki do ZUS (na ubezpieczenie społeczne - nie zdrowotne) są płacone w związku z osiąganymi przychodami/dochodami opodatkowanymi, mogą być odliczone od tych odchodów bądź przychodów przy liczeniu podatku.

Art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że podstawę opodatkowania stanowi co do zasady dochód po odliczeniu kwoty składek określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych:

zapłaconych w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących,
potrąconych w roku podatkowym przez płatnika ze środków podatnika, z tym że w przypadku podatnika osiągającego przychody określone w art. 12 ust. 6, tylko w części obliczonej, w sposób określony w art. 33 ust. 4, od przychodu podlegającego opodatkowaniu

- odliczenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy, oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Składki zapłacone a potrącone

W przytoczonej wyżej ramce wskazano na dwie różne kategorie składek, czyli zapłacone samodzielnie bądź potrącone przez płatnika. Dlaczego ustawodawca wprowadził takie rozgraniczenie? Część podatników musi bowiem samodzielnie ustalać wysokość należnych składek na ubezpieczenie społeczne i wpłacać je do ZUS-u. Innych z tego obowiązku wyręcza natomiast tzw. płatnik, czyli podmiot, który pobiera te składki z wynagrodzenia ubezpieczonego i przekazuje je ZUS-owi. Dlatego ci pierwsi odliczają od podatku składki zapłacone a ci drudzy potrącone przez płatnika (np. zakład pracy).

Wśród podatników dokonujących samodzielnych wpłat do ZUS-u należnych składek mieszczą się przede wszystkim przedsiębiorcy (z pewnymi wyjątkami dla przedsiębiorców pracujących dodatkowo na etacie, gdzie z firmy do ZUS odprowadzane są jedynie składki na ubezpieczenie zdrowotne czy korzystających z ubezpieczenia w KRUS) czy opłacający takie składki dobrowolnie.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Robson90 - Fotolia.com

Składki ZUS w rocznym PIT 2017

Każdy, kto płaci składki na ubezpieczenie społeczne do ZUSu, nieważne czy samodzielnie czy za pośrednictwem płatnika, ich wartość może odjąć od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. W pierwszej kolejności odliczenia takiego należy dokonać w ramach jednego źródła przychodu. Jeżeli braknie dochodu - można niewykorzystaną część składki odliczyć w innym PIT.

Drugi przypadek jest częściej spotykany. Z takim sposobem regulowania składek mamy do czynienia przede wszystkim w przypadku umów o pracę czy cywilnoprawnych (umowa zlecenie). Pracodawca - przed wypłaceniem wynagrodzenia za świadczoną pracę - dokonuje w pierwszej kolejności m.in. potrącenia z niego składek na ubezpieczenie społeczne, które przekazuje do ZUS, wskutek czego pracownik/zleceniobiorca z jednej strony dostaje mniejszą wypłatę „na rękę”, z drugiej jednak jest zwolniony z dodatkowych obowiązków w stosunku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, które obciążają chociażby przedsiębiorców.

Podatnicy dokonujący samonaliczenia oraz samodzielnego przekazania do ZUS należnych składek odliczyć mogą te składki, które faktycznie zapłacili w danym roku (odliczenia dokonuje się na podstawie dowodów potwierdzających tę zapłatę). Większego znaczenia nie ma natomiast to, którego okresu (roku) one dotyczą.

Jeżeli natomiast płatnik jest obowiązany do przekazania składek do ZUS, odliczeniu podlegają składki pobrane (potrącone) z wynagrodzenia należnego pracownikowi.

Może tutaj wystąpić także system mieszany. Część składek podatnik może przekazywać do ZUS samodzielnie, pozostałe zaś za pośrednictwem płatnika (poprzez potrącenie ich z należnego mu wynagrodzenia).

Termin płatności składek za dany miesiąc przypada z reguły na 10-tego czy 15-tego dnia miesiąca następnego. Dlatego też sytuacją normalną jest, iż w rozliczeniu podatkowym za dany rok podatnik dokonujący samoopłacania składek (a więc np. przedsiębiorca) uwzględnia 11 takich składek dotyczących roku rozliczanego i jedną roku poprzedniego.

Ile składek można odliczyć z prowadzonej firmy?

W szablonowym przypadku w PIT za 2017 r. przedsiębiorca odliczy 11 składek zapłaconych właśnie za rok 2017 i jedną dotyczącą roku 2016.

Opłacając składki terminowo zatem odliczeniu w PIT za 2017 r. będą podlegać:

składka za grudzień 2016 r.
składki za styczeń-listopad 2017 r.

W indywidualnych przypadkach odliczeniu będą przy tym podlegać także składki za okresy wcześniejsze, gdy przedsiębiorca uregulował je z opóźnieniem dopiero w roku 2017, bądź późniejsze, jeżeli zostaną one zapłacone przed czasem (do końca 2017 r.)

Podatnik regulujący składki z opóźnieniem musi je wpłacać wraz z odsetkami za zwłokę liczonymi jak od zaległości podatkowych. Wartości tych odsetek od dochodu odliczyć nie można - prawo takie występuje tylko w stosunku do należności głównej (czyli składek). Odsetki podatkowe nie stanowią też podatkowych kosztów uzyskania przychodu.

Ile składek do ZUS płaci w ciągu roku przedsiębiorca z tytułu własnego ubezpieczenia? Wartość składek jest tutaj niezależna od faktycznie zarobionych pieniędzy i w dużej mierze została uzależniona od prowadzącego firmę, niemniej ustawodawca wprowadził minimalne progi takich wpłat.

Zdecydowana większość przedsiębiorców opłaca składki na ubezpieczenie społeczne w wysokości minimalnej. Wyższe kwoty na ogół płacą jedynie ci, którzy przewidują, że w niedługim czasie otrzymają świadczenie od ZUSu (praktykowane bardzo często w przypadku zasiłku chorobowego i macierzyńskiego).

Zgodnie z przepisami zadeklarowana podstawa naliczenia składek nie może być mniejsza niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w kraju ogłoszonego na dany rok. W roku 2017 wysokość miesięcznego przeciętnego wynagrodzenia wynosi 4 263 zł, w związku z tym minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne wynosi 2 557,80 zł.

Początkujący przedsiębiorcy mają przy tym prawo do „zniżki”, z której jeżeli jest to możliwe, chętnie korzystają. Przez pierwsze 2 lata prowadzenia własnego biznesu (gdzie rokiem jest 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych prowadzonej działalności) przedsiębiorca może opłacać tzw. małe ZUS-y, których podstawa naliczenia składek wynosi 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wynagrodzenie minimalne w roku 2017 wynosi 2 000 zł, stąd podstawa naliczenia małych ZUS-ów wynosi 600 zł.

W związku z powyższym przekazywane do ZUS miesięczne składki na ubezpieczenie społeczne przedsiębiorców w 2017 r. wynoszą:

w przypadku „zwykłych” ZUS-ów:
- 812,61zł z dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym
- 749,94 zł bez dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego
w przypadku „małych” ZUS-ów:
- 190,62 zł z dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym
- 175,92 zł bez dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego

Poszczególne składki, składające się na ubezpieczenie społeczne, liczy się od podstawy ich naliczenia w następującej wysokości:

ubezpieczenie emerytalne: 19,52%
ubezpieczenie rentowe: 8%
ubezpieczenie chorobowe: 2,45%
ubezpieczenie wypadkowe: 1,80% (chyba że zostało ono określone na innym poziomie)

W związku z powyższym, przedsiębiorca opłacający w każdym miesiącu 2017 r. składki ZUS od minimalnej podstawy ich wymiaru, w rocznym PIT wykaże z tego tytułu odliczenie w wysokości:

w przypadku niekorzystania z ulgi dla nowych firm:
- z ubezpieczeniem chorobowym:9 711,67zł
- bez ubezpieczenia chorobowego: 8 962,69 zł
w przypadku korzystania z ulgi dla nowych firm:
- z ubezpieczeniem chorobowym: 2 273,15 zł
- bez ubezpieczenia chorobowego: 2 097,85 zł

Wyżej podano jedynie przykłady składek podlegających odliczeniu dla przedsiębiorców, którzy przez cały rok składki te opłacali terminowo w stałej, minimalnej wysokości. Przedsiębiorca natomiast może postanowić m.in. o zmianie podstawy naliczenia tychże składek, utracić w trakcie roku prawo do tzw. małych ZUS-ów, zrezygnować i opłacać składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe bądź też zaprzestać opłacania wszystkich wyżej wymienionych (wskutek chociażby zawieszenia czy likwidacji firmy). Dlatego też zaprezentowane przykłady nie znajdą odzwierciedlenia w każdym zeznaniu podatkowym przedsiębiorcy.

Uwaga!Odliczeniu podlegają jedynie składki, które nie zostały wcześniej zaliczone w ciężar kosztów uzyskania przychodu prowadzonej firmy, a taką możliwość przedsiębiorcy także mają. Tych samych kwot nie można uwzględnić w rachunku podatkowym dwukrotnie (raz jako kosztu, a drugi raz jako odliczenia od dochodu).
Odliczeniu od podatku nie podlega nadto płacona składka na Fundusz Pracy, mimo że w przypadku „dużych” ZUS-ów przedsiębiorca musi obowiązkowo ją uiszczać. Składkę tę można jednak zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu działalności gospodarczej.

Odliczyć przedsiębiorca nadto może składki płacone także za osoby z nim współpracujące (na podstawie dowodów potwierdzających zapłatę, czyli np. poleceń zapłaty bądź wyciągów bankowych).

Wyłączenie dla kartowiczów
Przedsiębiorcami wyłączonymi z możliwości dokonania omawianego odliczenia są kartowicze. Ci bowiem nie płacą podatku na podstawie faktycznie uzyskanych przychodów/dochodów, a w wysokości ryczałtowej ustalonej przez organ podatkowy.

Pozostali (a więc opłacający ryczałt ewidencjonowany, podatek liniowy bądź rozliczający się skalą podatkową) w rachunku podatkowym składki są uprawnieni uwzględnić.

Podatnik opodatkowany kartą podatkową może nieodliczone a zapłacone składki odliczyć z innego tytułu, jak chociażby przychody z pracy czy umów cywilnoprawnych bądź najmu czy dzierżawy. Składki te są bowiem ponoszone w związku uzyskiwaniem przychodów opodatkowanych PIT-em.

Składki od wynagrodzenia z umowy o pracę czy zlecenie

Osoby zatrudnione na podstawie przepisów kodeksu pracy czy też w oparciu o umowy cywilnoprawne, z obowiązku opłacania od należnych im wynagrodzeń składek, wyręcza płatnik będący pracodawcą czy też zleceniodawcą.

Przeczytaj także:

Renta rodzinna dziecka a prawo do ulgi rehabilitacyjnej u rodzica

1 2

następna

oprac. : Krzysztof Skrzypek / eGospodarka.pl

Więcej na ten temat: odliczenia podatkowe, PIT-y, rozliczenia roczne, zeznania roczne, składki ZUS, składki ZUS dla przedsiębiorców, rozliczenie roczne 2017, odliczenia od podatku 2017, rozliczenie podatku za 2017, ulga podatkowa 2017, ulgi podatkowe 2017, ulga podatkowa

Przeczytaj także

Ulga rehabilitacyjna na samochód przy kilku osobach niepełnosprawnych

Następny artykuł

Mieszkanie jednak można rozliczyć w firmowych kosztach podatkowych

Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ

Składka zdrowotna, ryczałt - ile można odliczyć od podatku?
Dzień dobry, Od marca 2020 roku prowadzę działalność na ryczałcie 8,5%, przez pół roku byłam na 'uldze na START', od października ...
Zwolnienie z ZUS w związku z covid19 a podatek od działalności gospodarczej
Czy składki na ubezpieczenie społeczne, z których jestem zwolniona, mogę odliczyć od przychodu, a składki na ubezpieczenie zdrowotne od ...
Więcej porad znajdziesz w dziale Porady