Rolnik ryczałtowy i własna działalność gospodarcza: jedna kasa fiskalna

Przeczytaj także: Kasy fiskalne: kto prowadzi działalność gospodarczą?

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży kwiatów, roślin zwierząt, nawozów itp. Z tego tytułu zainteresowana prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów, podatek dochodowy płaci wg stawki liniowej oraz rozlicza VAT. Sprzedaż dla osób prywatnych jest ewidencjonowana na kasie fiskalnej.

Wnioskodawczyni w ramach prowadzonej firmy zamierza sprzedawać także produkty pochodzące z jej gospodarstwa rolnego, które są zwolnione z VAT z uwagi na korzystanie przez nią ze statusu rolnika ryczałtowego. Sprzedaż ta nie będzie ujmowana w deklaracji VAT.

Cała sprzedaż dla osób prywatnych, a więc zarówno towarów pochodzących z prowadzonej firmy jak i płodów rolnych z własnego gospodarstwa - ma być ewidencjonowana na jednej kasie fiskalnej, gdzie sprzedaż z firmy będzie opodatkowana właściwymi stawkami tego podatku, zaś sprzedaż z gospodarstwa rolnego będzie ewidencjonowana jako zwolniona.

Sprzedaż z działalności rolniczej nie będzie wpływała na wartość podatku dochodowego płaconego od firmy - nie będzie bowiem ujmowana w podstawie opodatkowania tym podatkiem. Z tego tytułu zainteresowana zamierza płacić podatek w wysokości ustalonej przez urząd skarbowy na podstawie norm szacunkowych działów specjalnych produkcji rolnej.

Wnioskodawczyni zadała pytanie, czy ewidencjonowanie całej sprzedaży (zarówno z firmy jak i gospodarstwa rolnego) w opisany wyżej sposób na jednej kasie fiskalnej jest dopuszczalny? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(....) Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. industrieblick - Fotolia.com

Czy rolnik ryczałtowy musi mieć kasę fiskalną?

Sprzedaż własnych płodów rolnych przez rolnika ryczałtowego nie musi być ewidencjonowana na kasie fiskalnej. Jeżeli jednak podatnik chcę ją na tak urządzeniu wykazywać i posiada już kasę fiskalną z tytułu prowadzonej firmy - nie musi dokupywać drugiego urządzenia. Sprzedaż może być bowiem w całości ewidencjonowana na jednej kasie, o ile podatnik zapewni czytelne rozbicie pomiędzy sprzedaż z firmy a sprzedażą z gospodarstwa rolnego.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Ilekroć w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług jest mowa o towarach – stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z zapisem art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2).

Przez działalność rolniczą rozumie się – stosownie do zapisu art. 2 pkt 15 – produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin "in vitro", fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, z wyjątkiem drewna okrągłego z drzew tropikalnych (PKWiU 02.20.13.0) oraz bambusa (PKWiU ex 01.29.30.0), a także świadczenie usług rolniczych.

Z zapisu art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy wynika, że zwalnia się od podatku dostawę produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej, dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego.

Przez rolnika ryczałtowego – stosownie do art. 2 pkt 19 – rozumie się rolnika dokonującego dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3, z wyjątkiem rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych;

Przez produkty rolne rozumie się towary wymienione w załączniku nr 2 do ustawy oraz towary wytworzone z nich przez rolnika ryczałtowego z produktów pochodzących z jego własnej działalności rolniczej przy użyciu środków zwykle używanych w gospodarstwie rolnym, leśnym i rybackim (art. 2 pkt 20).

Z zapisu art. 109 ust. 1 ustawy wynika, że podatnicy, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży za dany dzień, nie później jednak niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym.

Natomiast w myśl art. 109 ust. 3 ustawy, podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą dane niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej oraz informacji podsumowującej. Ewidencja powinna zawierać w szczególności dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, korekt podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżającej kwotę podatku należnego, korekt podatku naliczonego, kwoty podatku podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu, a także inne dane służące identyfikacji poszczególnych transakcji, w tym numer, za pomocą którego kontrahent jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.

Obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej wynika z art. 111 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Przez sprzedaż – zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy – rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Kwestie dotyczące zwolnienia z powyższego obowiązku, do dnia 31 grudnia 2017 r. regulowały przepisy rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2016 r. poz. 2177).

Zgodnie z zapisem § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2017 r., czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.

W poz. 49 załącznika, wymieniono dokonywane przez rolników ryczałtowych dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczących usługi rolnicze, korzystających ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy.

Natomiast w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2018 r. powyższe kwestie reguluje rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 20 grudnia 2017 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2017 r. poz. 2454).

Na podstawie § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2018 r., czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.

W poz. 49 załącznika wymieniono dokonywane przez rolników ryczałtowych dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczących usługi rolnicze, korzystających ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy.

Należy również wskazać, że na podstawie art. 117 ustawy o podatku od towarów i usług, rolnik ryczałtowy w zakresie prowadzonej działalności rolniczej dostarczający produkty rolne jest zwolniony z obowiązku:
1. wystawiania faktur;
2. prowadzenia ewidencji dostaw i nabyć towarów i usług;
3. składania w urzędzie skarbowym deklaracji podatkowej, o której mowa w art. 99 ust. 1;
4. dokonania zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w art. 96.

Na tle przedstawionego opisu sprawy, powzięła Pani wątpliwość co do możliwości ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy rejestrującej jednocześnie sprzedaży towarów handlowych, opodatkowanych podatkiem od towarów i usług w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej oraz sprzedaży takich samych produktów, ale pochodzących z własnej produkcji rolniczej, objętych zwolnieniem od podatku, dokonywanej w ramach działalności rolniczej.

Prowadzi Pani ewidencję sprzedaży dokonywanej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Jak wskazano w opisie sprawy, dokonywana przez Panią jako rolnika ryczałtowego sprzedaż artykułów rolnych pochodzących z własnego gospodarstwa rolnego korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy.

Mając na względzie przedstawiony opis sprawy należy wskazać, że w świetle uregulowania zawartego w cytowanym art. 117 ustawy, nie ma Pani obowiązku prowadzenia ewidencji dostaw i nabyć towarów.

Tym samym nie ciąży na Pani obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej obrotu z tytułu sprzedaży produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej (własnego gospodarstwa rolnego).

Niemniej jednak należy zauważyć, że powołane przepisy nie stoją na przeszkodzie, aby dokonywać ewidencji sprzedaży dotyczącej produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy.

W świetle powyższego, może Pani ewidencjonować przy zastosowaniu kasy rejestrującej jednocześnie sprzedaż opodatkowaną podatkiem od towarów i usług w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej oraz – w ramach działalności rolniczej – sprzedaż takich samych towarów (produktów rolnych), które jako pochodzące z własnej działalności rolniczej, są objęte zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy. Przy czym należy podkreślić, że spoczywa na Pani obowiązek takiego zorganizowania sprzedaży, aby zarówno klient, jak i organy podatkowe miały pewność, jakiego pochodzenia towary są przedmiotem sprzedaży. Zatem powinna Pani tak zorganizować sprzedaż, aby nie było wątpliwości, kiedy dokonuje dostawy produktów pochodzących z własnej produkcji rolnej, a kiedy przedmiotem dostawy są towary handlowe zakupione w celach handlowych.(...)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów