Dwie firmy: sumujemy przychody i koszty a nie dochód i stratę

Przeczytaj także: Skala podatkowa formą opodatkowania działalności gospodarczej 2015

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca od wielu lat prowadzi działalność gospodarczą na własne nazwisko, dla której wybrał opodatkowanie podatkiem liniowym. Od stycznia 2015 r. jest też wspólnikiem spółki cywilnej. Zainteresowany chciałby wiedzieć, czy jeżeli w trakcie roku wystąpi u niego dochód z własnej firmy, zaś jako wspólnik spółki cywilnej poniesie stratę, to może połączyć te dwa źródła razem, a w efekcie od dochodu z firmy odliczyć stratę ze spółki i dopiero od wyniku liczyć zaliczkę na podatek dochodowy? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), jednym ze źródeł przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza. Przy czym, jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spółka niemająca osobowości prawnej, przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, określone na podstawie art. 8 ust. 1, uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 (art. 5b ust. 2 ww. ustawy).

W myśl natomiast art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. sebra - Fotolia.com

W PIT forma prawna prowadzenia firmy nie ma znaczenia

Mimo że działalność gospodarcza może być prowadzona w różnych formach prawnych (na własne nazwisko czy w formie spółki osobowej tudzież kapitałowej), to na tle podatku dochodowego nadal jest to jedno źródło przychodów - pozarolnicza działalność gospodarcza. Oznacza to, że przy liczeniu podatku należy traktować te firmy jako jedną całość i na podstawie tej całości ustalić wysokość dochodu.

Stosownie do art. 8 ust. 2 ww. ustawy, zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do:
1. rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat,
2. ulg podatkowych związanych z prowadzoną działalnością w formie spółki niebędącej osobą prawną.

Przy czym, ilekroć w ustawie jest mowa o spółce niebędącej osobą prawną, oznacza to spółkę niebędącą podatnikiem podatku dochodowego (art. 5a pkt 26 ww. ustawy).

Spółka cywilna jest osobową spółką uregulowaną przepisami kodeksu cywilnego i nie posiada zdolności prawnej. W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki niemającej osobowości prawnej, podatnikiem podatku dochodowego nie jest spółka lecz jej poszczególni wspólnicy. To wspólnicy spółki cywilnej, będący osobami fizycznymi, z tytułu prowadzenia działalności w formie tej spółki, uzyskują, co do zasady, przychody ze źródła przychodów jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza i tym samym wspólnicy tej spółki, a nie spółka cywilna, zobowiązani są do opodatkowania uzyskanych z tej spółki dochodów oraz rozliczania strat. W konsekwencji każdy ze wspólników oblicza odrębnie dochód (poniesioną stratę) z udziału w spółce i każdy samodzielnie od tego dochodu oblicza należny podatek dochodowy.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Natomiast w myśl art. 9 ust. 2 ww. ustawy, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Zgodnie z art. 24 ust. 1 ww. ustawy, u podatników, którzy prowadzą księgi rachunkowe, za dochód z działalności gospodarczej uważa się dochód wykazany na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg, zmniejszony o dochody wolne od podatku i zwiększony o wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów, zaliczone uprzednio w ciężar kosztów uzyskania przychodów. W myśl natomiast art. 24 ust. 2 tej ustawy, u podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących księgi przychodów i rozchodów dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem w rozumieniu art. 14 a kosztami uzyskania powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadków, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego, lub pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa.

Z powyższych przepisów wynika, że jeżeli podatnik prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą indywidualnie oraz w formie spółki cywilnej, to osiągane z tego tytułu przychody stanowią przychody z jednego źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza. Przychody te stanowią podstawę do obliczenia dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym, od którego w trakcie roku podatkowego odprowadzane są zaliczki na podatek dochodowy.

W przypadku prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w różnych formach (np. indywidualnie, w formie spółki cywilnej), do ustalenia dochodu z tego źródła przychodów należy zatem zsumować przychody oraz koszty ich uzyskania. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewidują bowiem dodawania (odejmowania) dochodu (straty) ustalonej odrębnie z poszczególnych form prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 44 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnicy osiągający dochody z działalności gospodarczej, o której mowa w art. 14, są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy według zasad określonych w ust. 3, z zastrzeżeniem ust. 3f-3h.

Podatnicy, o których mowa w ust. 1 pkt 1, opodatkowani na zasadach określonych w art. 30c, są obowiązani wpłacać na rachunek urzędu skarbowego zaliczki miesięczne w wysokości różnicy między podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonym zgodnie z art. 30c, a sumą należnych zaliczek za poprzednie miesiące, z uwzględnieniem art. 27b (art. 44 ust. 3f ww. ustawy).

Stosownie do art. 30c ust. 1 tej ustawy, podatek dochodowy od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej uzyskanych przez podatników, o których mowa w art. 9a ust. 2 lub ust. 7, z zastrzeżeniem art. 29, 30, 30d, wynosi 19 % podstawy obliczenia podatku. Zgodnie natomiast z art. 30c ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód ustalony zgodnie z art. 9 ust. 1, 2, 3, 3a i 5, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e i ust. 4 zdanie pierwsze lub art. 24b ust. 1 i 2, lub art. 25. Dochód ten podatnicy mogą pomniejszać o składki na ubezpieczenie społeczne określone w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. a i pkt 2a oraz wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego określone w art. 26 ust. 1 pkt 2b. Wysokość składek ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie. (...)

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że Wnioskodawca uzyskuje przychody z jednego źródła przychodów, tj. z pozarolniczej działalności gospodarczej.

W związku z tym dochód (stratę) z tego źródła przychodów należy ustalić jako różnicę pomiędzy sumą przychodów z tej działalności, a sumą kosztów uzyskania tych przychodów. W związku z tym do kwoty przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej indywidualnie przez Wnioskodawcę należy dodać przychód z udziału w zysku spółki cywilnej w wysokości ustalonej proporcjonalnej do jego udziału w zysku tej spółki. Analogicznie do kwoty kosztów uzyskania przychodów z prowadzonej indywidualnie pozarolniczej działalności gospodarczej należy dodać przypadającą na niego kwotę kosztów uzyskania przychodów z udziału w zysku spółki cywilnej. Następnie od tak ustalonej kwoty przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej należy odjąć kwotę ustalonych kosztów uzyskania przychodów z tej działalności. Jeżeli kwota kosztów uzyskania przychodów będzie wyższa od kwoty przychodów, to wystąpi strata z tego źródła przychodów.

Przy czym, przychody z prowadzonej indywidualnie pozarolniczej działalności gospodarczej oraz koszty ich uzyskania należy ustalić na podstawie prawidłowo prowadzonej przez Wnioskodawcę podatkowej księgi przychodów i rozchodów, natomiast przychody i koszty uzyskania przychodów działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki cywilnej, na podstawie ksiąg podatkowych prowadzonych przez spółkę cywilną, proporcjonalnie do udziału Wnioskodawcy w zysku tej spółki. (...)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów