Split payment w VAT od lipca 2018 r.

Przeczytaj także: System podzielonej płatności (split payment) w VAT już w 2018 r.

Nowe regulacje znajdą się przede wszystkim w art. 108a-108d ustawy o VAT. Czytamy w nich, że podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności. Ustawodawca uznał zatem, że stosowanie systemu podzielonej płatności będzie dobrowolne. Nadto znajdzie on zastosowanie wyłącznie do transakcji dokonywanych na rzecz innych podatników (VAT czynnych).

Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polegać będzie na tym, że:

1. zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT;
2. zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób.

Zapłata z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności dokonywana będzie w złotych polskich przy użyciu komunikatu przelewu udostępnionego przez bank lub SKOK, przeznaczonego do dokonywania płatności w mechanizmie podzielonej płatności, w którym podatnik wskazuje:

1. kwotę odpowiadającą całości albo części kwoty podatku wynikającej z faktury, która ma zostać zapłacona w mechanizmie podzielonej płatności;
2. kwotę odpowiadającą całości albo części wartości sprzedaży brutto;
3. numer faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność;
4. numer, za pomocą którego dostawca towaru lub usługodawca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku.

Jak powyższe będzie wyglądać w praktyce? Otóż podatnik (będący nabywcą) wypełni jeden dokument (komunikat przelewu), w którym wskaże dwie kwoty: brutto oraz podatku VAT. Następnie bank (czy SKOK) przekaże na właściwe konta:

• kwotę VAT-u - na rachunek VAT,
• pozostałą kwotę (czyli netto) - na rachunek bankowy czy rachunek SKOK kontrahenta.

A co w sytuacji, gdy zapłata nastąpi na rzecz podatnika innego, niż dostawca czy usługodawca (co dopuszczają przepisy prawa)? Wówczas to ten, na rzecz którego dokonano takiej płatności, odpowiada solidarnie wraz z dostawcą towarów lub usługodawcą za nierozliczony przez dostawcę towarów lub usługodawcę podatek wynikający z tej dostawy towarów lub tego świadczenia usług do wysokości kwoty otrzymanej na rachunek VAT. Odpowiedzialność taka zostanie wyłączona, gdy podatnik otrzymujący wpłatę dokona płatności na rachunek VAT dostawcy czy usługodawcy bądź na rachunek VAT podatnika, od którego kwotę otrzymał, niezwłocznie po powzięciu informacji o jej otrzymaniu -w kwocie otrzymanej na rachunek VAT.

Dostęp do środków finansowych zgromadzonych na rachunku VAT

Środki zgromadzone na rachunku VAT - będą należały do podatnika. Fiskus co do zasady nie będzie miał do nich dostępu. Niestety sposób dysponowania nimi będzie znacznie ograniczony. Otóż z rachunku tego podatnicy będą mogli dokonywać wyłącznie przelewu na innych rachunek VAT oraz opłacać swoje zobowiązania podatkowe z tytułu podatku VAT.

W wielu przypadkach zatem nietrudno będzie tutaj o kumulowanie środków zgromadzonych na takim rachunku. Jak wówczas odzyskać „zamrożone” pieniądze? Otóż podatnik będzie mógł wnioskować do urzędu skarbowego o udostępnienie mu (jego) środków zgromadzonych na rachunku VAT do innych celów. Ten w drodze postanowienia wyrażał będzie zgodę na przekazanie środków zgromadzonych na takim koncie na rachunek bankowy (bądź w SKOK) wskazany przez podatnika.

Nie ma jednak co liczyć na to, że pieniądze dostaniemy szybko i za każdym razem. Każdy wniosek będzie bowiem podlegał weryfikacji przez fiskusa. Postanowienie wyrażające zgodę na przelanie środków zgromadzonych na rachunku VAT zostanie natomiast wydane w terminie aż 60 dni licząc od otrzymania wniosku. W postanowieniu tym organ będzie też wskazywał ostateczną wysokość środków, która będzie mogła mieć inne przeznaczenie, aniżeli zapłata na konto VAT kontrahentów czy do urzędu skarbowego.

Po wydaniu takiego postanowienia naczelnik urzędu skarbowego przekaże, przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego albo z użyciem środków komunikacji elektronicznej, informację o wydanym postanowieniu bankowi albo SKOK-owi, które prowadzą rachunek VAT wskazany we wniosku. Informacja ta będzie zawierać dane niezbędne do realizacji postanowienia, w tym: numer rachunku VAT podatnika, numer rachunku bankowego albo SKOK i wysokość środków, jakie mają zostać przekazane.

Kiedy nie odzyskamy środków z rachunku VAT?

Zgodę na wypłatę środków z rachunku VAT naczelnik urzędu skarbowego wyraża w postaci postanowienia. Nie każdy wniosek podatnika jednakże będzie on musiał rozpatrzyć pozytywnie. Nowe regulacje dotyczące przekazywania środków zgromadzonych na rachunku VAT przewidują bowiem sytuacje, w których spotkamy się z odmową ze strony fiskusa. Ta nastąpi w drodze decyzji i będzie dopuszczalna w przypadku:

1. posiadania przez podatnika zaległości podatkowej w podatku – w wysokości odpowiadającej zaległości podatkowej w podatku wraz z odsetkami za zwłokę, istniejącej na dzień wydania decyzji;
2. gdy zachodzi uzasadniona obawa, że:
   a) zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku nie zostanie wykonane, w szczególności gdy podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań z tytułu podatku lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję zobowiązań z tytułu podatku, lub
   b) wystąpi zaległość podatkowa w podatku lub zostanie ustalone dodatkowe zobowiązanie podatkowe.

Krzysztof Skrzypek, doradca podatkowy nr wpisu 12444