Zestawy towarów z różnymi stawkami VAT na cenzurowanym

Przeczytaj także: Organizacja wesela z dwiema stawkami VAT

Gdzie takie zachowania można znaleźć? W gastronomii czy też na organizowanych przez marketingowców spotkaniach, podczas których promują oni swoje produkty. Jak to wygląda w praktyce?

Załóżmy, że firma handluje garnkami, czy kosmetykami. Te są obciążone podstawową stawką podatku VAT. Ich sprzedaż odbywa się jednakże na ogół w zestawach (do nabycia których to jesteśmy gorąco zachęcani) w połączeniu z gadżetem rehabilitacyjnym (w przypadku garnków) czy opatrunkiem (w przypadku kosmetyków), do których to stosowana jest stawka obniżona w wysokości 8%, a które z reguły w zakupie oddzielnym nie są zbyt drogie (w stosunku do towaru podstawowego). Często też dodatkiem jest książka, do której także stosuje się preferencyjną stawkę VAT.

Na takim spotkaniu usłyszymy cenę za cały zestaw, gdzie na ogół mówi się że dodatek jest gratisem. Dopiero po dogłębnym przeanalizowaniu paragonu zakupu dowiemy się, że w zasadzie kupiliśmy gadżet rehabilitacyjny, do którego dołożono nam garnki (czy opatrunek, do którego dodatkiem były kosmetyki), a nie odwrotnie. Zdecydowanie większa część ceny będzie bowiem przypadać na ten niepozorny gadżet (który w zasadzie miał być gratisem). Dzięki temu bowiem sprzedawca zaoszczędza znaczną kwotę pieniędzy na podatku VAT.

Przykład
Zestaw garnków wraz z gadżetem rehabilitacyjnym można nabyć za jedyne 2 500 zł brutto.
Z paragonu zakupu wynika, że w cenie tej mieści się gadżet rehabilitacyjny za kwotę 2 000 zł brutto i garnki za kwotę 500 zł brutto.
Podatek VAT od powyższego kreuje się następująco:

1. od gadżetu: 2000 - (2 000 / 1,08) = 148,15 zł
2. od garnków: 500 - (500 / 1,23) = 93,50 zł

Łącznie obciążenie z tytułu podatku VAT wynosi zatem 241,65 zł. Wartość netto wynosi natomiast 2 258,35 zł.

Gdyby powyższe były sprzedawane osobno, kosztowałyby 2 600 zł , w tym garnki 2 500 zł, a gadżet rehabilitacyjny 100 zł (który w przypadku zestawu dostaliśmy w gratisie). Tutaj zatem podatek VAT wygląda następująco:

1. garnki: 2 500 - (2 500 / 1,23) = 467,48 zł
2. gadżet rehabilitacyjny: 100 - (100 / 1,08) = 7,41 zł

Łączne obciążenie z tytułu podatku VAT wynosi zatem: 467,48 + 7,41 = 474,89 zł - czyli prawie dwa razy więcej niż w przypadku poprzednim.

Sprzedawca oczywiście nie sprzedaje powyższych towarów taniej niż je kupuje (chociaż i takie przypadki również się trafiają). Niemniej narzucona marża na poszczególne towary z zestawu jest bardzo różna (dla przykładu sprzedawane garnki mógł on kupić za 450 zł, a gadżet rehabilitacyjny za 30 zł).

Fiskus ostrzega

Resort finansów w komunikacie zamieszczonym na swojej stronie internetowej wyjaśnił, że sprzedaż towarów w formie zestawów promocyjnych należy uznać za prawidłową praktykę, ale pod warunkiem, że tego rodzaju promocjom nie towarzyszy manipulowanie podstawami opodatkowania poszczególnych towarów.

Niedopuszczalne jest natomiast manipulowanie podstawą opodatkowania przy sprzedaży towarów w formie zestawów, polegające na sztucznym zawyżaniu ceny towaru opodatkowanego stawką obniżoną VAT, przy jednoczesnym zaniżaniu ceny towaru opodatkowanego stawką podstawową VAT, w celu osiągnięcia korzyści podatkowej.

Jeżeli organy podatkowe w toku prowadzonych postępowań stwierdzą takie nadużycie prawa, podatnik będzie musiał się liczyć z zapłatą zaległego podatku razem z odsetkami za zwłokę oraz sankcjami określonymi w ustawie o VAT (art. 112).

„(...) Ministerstwo Finansów zaleca, aby podatnicy, którzy stosowali lub stosują powyższe praktyki dokonali prawidłowego rozliczenia podatku VAT oraz złożyli stosowną korektę deklaracji.

Należy dodatkowo wskazać, że sposób wyceny zapasów i materiałów oraz ich ujmowania w koszcie wytworzenia produktów podlega ocenie przez audytora w toku badania sprawozdania finansowego. Stwierdzenie manipulowania cenami towarów sprzedawanych w zestawie, opisane powyżej, może prowadzić do uznania, że badany podmiot osiągnął nienależne korzyści podatkowe. Konsekwencją tego może być konieczność utworzenia rezerwy na zobowiązania związane z potencjalnym zakwestionowaniem tych korzyści przez organy podatkowe.(...)” - czytamy w komunikacie