Zmiany dla firm 2018: ceny transferowe, jednolity plik kontrolny

Przeczytaj także: JPK_VAT dla mikro-przedsiębiorców w 2018 r.: pytania i odpowiedzi

Obowiązek prowadzenia rejestru elektronicznego w postaci JPK

Od 1 stycznia 2018 r. obowiązek prowadzenia rejestru elektronicznego zostanie nałożony na kolejną grupę podatników VAT.

Co za tym idzie, od 1 stycznia 2018 r. każdy czynny podatnik VAT będzie obowiązany prowadzić rejestr elektroniczny w postaci ewidencji VAT sprzedaży i zakupów oraz wysyłać go w formie Jednolitego Pliku Kontrolnego organom uprawnionym do kontroli (tj. ministrowi finansów, który przekaże dane dalej – do odpowiednich urzędów skarbowych). Nawet ten podatnik, który prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, i jest tzw. mikroprzedsiębiorcą, a zakupy i sprzedaż ewidencjonował dotychczas w zwykłym arkuszu kalkulacyjnym, będzie wysyłał JPK_VAT.

Obowiązek złożenia oświadczeń o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych

Podatnicy, których rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, do 31 marca 2018 r. są obowiązani złożyć pierwsze oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych wraz z roczną deklaracją CIT-8 oraz uproszczone sprawozdania w sprawie transakcji z podmiotami powiązanymi lub innych zdarzeń zachodzących pomiędzy podmiotami powiązanymi lub w związku z którymi zapłata należności dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję.

Inne podmioty – te, których rok podatkowy kończył się w innym terminie niż wyżej wskazany – już po 1 stycznia 2017 r. odczuły, że rząd poszerzył zakres obowiązków związanych ze sporządzaniem dokumentacji cen transferowych, nakładając na podatników określone obowiązki sprawozdawcze.

Przepisy ustawy o CIT (PIT) nie wskazują wprost, kto powinien podpisać wskazane oświadczenie. Zważywszy jednak na obowiązujące zasady reprezentacji podmiotów gospodarczych oraz pozostałe regulacje zawarte w ustawie o CIT, należy uznać, że podpisać powinna się osoba lub osoby uprawnione do reprezentowania podatnika, w szczególności członkowie zarządu. Właśnie osobie składającej podpis pod ww. oświadczeniem grożą sankcje karne skarbowe za niedopełnienie nałożonych ww. ustawą obowiązków.

Poza tym dodatkowy obowiązek będą mieli ci podatnicy, których przychody lub koszty w rozumieniu przepisów o rachunkowości były w danym roku podatkowym wyższe niż równowartość 10 mln euro. Od 2018 r. zobowiązani będą dołączyć do zeznania podatkowego uproszczone sprawozdanie w sprawie transakcji z podmiotami powiązanymi lub innych zdarzeń zachodzących pomiędzy podmiotami powiązanymi lub w związku z którymi zapłata należności dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję.

Obowiązek zgłoszenia przewozu tzw. towarów wrażliwych

Rząd wprowadził także nowe obowiązki dotyczące drogowego przewozu towarów. Zgodnie z Ustawą z dnia 9 marca 2017 r. o systemie monitorowania drogowego przewozu towarów (Dz.U. z 2017 r., poz. 708) dotyczą one podmiotu wysyłającego określone w ww. ustawie towary, podmiotu je odbierającego, ich przewoźnika i kierującego środkiem transportu.

Na kogo konkretnie nałożono te obowiązki?

Ww. ustawa wprowadza definicje legalne wspomnianych podmiotów. Zgodnie z jej brzmieniem podmiotem wysyłającym jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej prowadząca działalność gospodarczą, która dokonuje:

1. dostawy towarów w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług:
   a. ostatniej przed rozpoczęciem przewozu towarów – w przypadku gdy jest dostawcą towaru, a po wydaniu towaru jest on przewożony na rzecz podmiotu odbierającego,
   b. uprawnioną do rozporządzania towarami jak właściciel w momencie rozpoczęcia przewozu – w przypadku gdy dostarcza towary na rzecz podmiotu odbierającego w celu dokonania dostawy towarów po zakończeniu przewozu towarów,
2. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów w rozumieniu ustawy, o której mowa w pkt 1,
3. eksportu towarów w rozumieniu ustawy, o której mowa w pkt 1.

Podmiot odbierający to zaś osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej prowadząca działalność gospodarczą, która dokonuje wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, importu towarów lub nabycia towarów w przypadku dostawy towarów w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Przewoźnik rozumiany jest natomiast jako osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej prowadząca działalność gospodarczą, która wykonuje przewóz towarów.

Za niedopełnienie ustawowych obowiązków przez wskazane podmioty grożą kary pieniężne w zróżnicowanej wysokości.

Skutki niedopełnienia nowych obowiązków mogą być dotkliwe

Podatnikom, którzy zapomną o nowych obowiązkach podatkowych, grożą określone ustawowo sankcje. Nieprzedstawienie JPK_VAT może skutkować odpowiedzialnością przede wszystkim finansową, na gruncie Ordynacji podatkowej lub Kodeksu karnego skarbowego.

Podobna odpowiedzialność karna skarbowa grozi za nieprzedstawienie dokumentacji cen transferowych. Z kolei niezgłoszenie przewozu tzw. towarów wrażliwych poskutkować może – zgodnie z regulacjami ustawy o systemie monitorowania drogowego przewozu towarów – karami pieniężnymi, zarekwirowaniem pojazdu przewożącego towar wrażliwy wraz z jego zawartością lub mandatami karnymi.