Od umorzonej spółce osobowej pożyczki trzeba zapłacić podatek

Przeczytaj także: Fiskus chce podatek od umorzonego długu/kredytu przez bank

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki z o.o. spółki komandytowej, w której posiada 50% udziałów. Udziela on spółce oprocentowanych pożyczek. Zgodnie z treścią umów pożyczek, zwrot kapitału oraz odsetek miał następować na koniec trwania umowy. Z uwagi na to, że spółka nie generowała odpowiednich przychodów, 30 listopada 2016 r. wnioskodawca umorzył jej udzielone pożyczki wraz z odsetkami za zwłokę.

Zainteresowany zadał pytanie, czy z tytułu tego umorzenia, jako wspólnik spółki musi rozpoznać przychód podatkowy? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) W myśl art. 4 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1578 z późn. zm.; dalej: „k.s.h.”), spółka osobowa to spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa i spółka komandytowo-akcyjna. W myśl art. 102 k.s.h., spółką komandytową jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona. W sprawach nieuregulowanych w niniejszym dziale do spółki komandytowej stosuje się odpowiednio przepisy o spółce jawnej, chyba że ustawa stanowi inaczej (art. 103 k.s.h.). Stosownie natomiast do art. 123 § 1-3 k.s.h., komandytariusz uczestniczy w zysku spółki proporcjonalnie do jego wkładu rzeczywiście wniesionego do spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Zysk przypadający komandytariuszowi za dany rok obrotowy jest przeznaczany w pierwszej kolejności na uzupełnienie jego wkładu rzeczywiście wniesionego do wartości umówionego wkładu. W razie wątpliwości komandytariusz uczestniczy w stracie jedynie do wartości umówionego wkładu. Zgodnie natomiast z art. 51 k.s.h. (dotyczącym spółki jawnej lecz stosowanym odpowiednio także do spółki komandytowej (na podstawie cyt. art. 103 k.s.h.), każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu. Określony w umowie spółki udział wspólnika w zysku odnosi się, w razie wątpliwości, także do jego udziału w stratach. Umowa spółki może zwolnić wspólnika od udziału w stratach. Przy czym, na mocy art. 37 § 1 k.s.h., powyższy przepis ma zastosowanie, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Piotr Adamowicz - Fotolia.com

Wspólnik zapłaci podatek od pożyczki, którą umorzył spółce

Czy warto umorzyć swojej spółce pożyczkę? Podatkowo - nie. Mało bowiem, że nie odzyska się pożyczonych pieniędzy (o odsetkach już nie wspominając), to dodatkowo od umorzonej kwoty trzeba będzie zapłacić podatek dochodowy. I nie ma tutaj większego znaczenia fakt, że przy spółkach osobowych podatek jest płacony na poziomie wspólników a nie spółki, czyli pożyczkodawcy.

W myśl art. 8 § 1 k.s.h., spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Spółka komandytowa jako osobowa spółka prawa handlowego nie posiada osobowości prawnej. Posiada jednak podmiotowość prawną, co oznacza, że może we własnym imieniu nabywać prawa i zaciągać zobowiązania. Może także posiadać własny majątek, odrębny od majątków jej wspólników. Powyższe oznacza, że spółka ta może być podmiotem stosunku prawnego np. umowy pożyczki – tym samym to spółka a nie jej wspólnicy, zaciąga zobowiązania. Na odrębność podmiotów jakimi pozostają: spółka osobowa oraz jej wspólnicy wskazał także Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 8 stycznia 2013 r. sygn. akt. II FSK 1019/11, w którym czytamy: „(…) Jakkolwiek spółki osobowe są transparentne podatkowo, to wnioski wywiedzione z tego faktu w skardze kasacyjnej należy uznać za zbyt daleko idące i pozostające w sprzeczności z treścią art. 8 ust. 1 i art. 14 ust. 2 pkt 8 u.p.d.o.f. Spółki osobowe na mocy art. 8 k.s.h. mogą być podmiotem stosunku prawnego – tym samym to spółka osobowa, a nie jej wspólnicy nabywają nieodpłatne świadczenie.(…) Nie można przyjąć, że przysporzenie z tytułu darowizny powstaje u wspólników, a nie spółki osobowej, ponieważ na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie istnieje pojęcie przychodu spółki osobowej.”

Jednocześnie jednak pamiętać należy, że spółka komandytowa nie jest samodzielnym podatnikiem podatku dochodowego, a dochody tej spółki nie stanowią odrębnego przedmiotu opodatkowania. Opodatkowaniu podlegają natomiast dochody poszczególnych wspólników spółki komandytowej. Sposób opodatkowania dochodu z udziału w spółce komandytowej uzależniony jest od cywilnoprawnego statusu danego wspólnika. Jeżeli wspólnikiem takiej spółki jest osoba fizyczna, to dochód z udziału w tej spółce będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat (art. 8 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy).

W myśl art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym ze źródeł przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Zgodnie natomiast z art. 14 ust. 1 ww. ustawy, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 6 cyt. ustawy, przychodem z działalności gospodarczej jest również wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 6, w tym z tytułu zaciągniętych kredytów (pożyczek), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy. (...)

Mając na względzie przedstawiony stan faktyczny oraz przywołane powyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że umorzenie pożyczki (wraz z odsetkami) udzielonej spółce przez Wnioskodawcę stanowi dla tejże spółki przychód z działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 6. Wymaga podkreślenia, że beneficjentem tego świadczenia, jak wynika z opisu sprawy, będzie wyłącznie spółka (niebędąca osobą prawną), a więc odrębny od jej wspólników podmiot, posiadający odrębny majątek, a nie poszczególni wspólnicy tej spółki. Korzyść z tego świadczenia stanowiła będzie dla spółki osobowej przychód, a zatem w konsekwencji, na gruncie art. 14 ust. 2 pkt 6 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, spowoduje powstanie po stronie Wnioskodawcy, jako wspólnika tejże spółki, przychodu z działalności gospodarczej z tytułu umorzonych pożyczek, proporcjonalnego do jego prawa do udziału w zysku spółki. (...)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów