Zagraniczne usługi przetwarzania danych (w chmurze) z podatkiem u źródła

Przeczytaj także: Usługi pośrednictwa a podatek u źródła

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Spółka nabywa od amerykańskiej firmy usługi (X) cloud computing, czyli kompleksowe usługi polegające na dostarczaniu na żądanie mocy obliczeniowej, przechowywaniu danych, aplikacji i innych zasobów informatycznych za pośrednictwem usług opartych na chmurze. Jest to nie tylko przechowywanie danych, ale także usługi obliczeniowe, monitorowanie (ochrona przed włamaniem, wirusami itp.), baza danych, przetwarzanie i kolejkowanie wiadomości, zarządzanie kluczami kryptograficznymi, kodem źródłowym programów, przesyłanie powiadomień, zarządzanie domenami internetowymi itp.

Wszystkie powyższe tworzą jedną, zbiorową usługę określoną jedną pozycją na fakturach.

Ponadto spółka korzysta z pakietu aplikacji (Y) dla przedsiębiorców mającego na celu usprawnić pracę zespołu. Przy jego pomocy pracownicy uzyskują dostęp do poczty elektronicznej, kalendarza, programu do przeprowadzania wideokonferencji, edytora tekstu, arkusza kalkulacyjnego, programu do tworzenia prezentacji oraz ankiet. Pakiet ten pozwala na korzystanie z programów na komputerze, telefonie lub tablecie niezależnie od miejsca i pory dnia. Na wnioskodawcę nie przechodzą tutaj licencje przy inne prawa majątkowe bądź prawa własności przemysłowej. Spółka nie może powielać, modyfikować czy udostępniać programów podmiotom trzecim. Może z nich jedynie korzystać.

Zadano pytanie, czy od powyższych usług należy rozliczyć podatek u źródła? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) Zakres podmiotowy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest ściśle związany z instytucją ograniczonego i nieograniczonego obowiązku podatkowego. Powstanie obowiązku podatkowego wyznacza bądź siedziba lub zarząd usytuowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (zasada rezydencji), bądź też osiąganie dochodów na tym terytorium (zasada źródła). Zasada ograniczonego obowiązku podatkowego wynika z zasady źródła, która wiąże się z opodatkowaniem dochodu powstałego na terytorium państwa polskiego bez względu na miejsce (kraj), w którym podatnik ma swoją siedzibę lub zarząd, co oznacza opodatkowanie dochodu uzyskanego w Polsce.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. steheap - Fotolia.com

Cloud computing = podatek u źródła

Korzystasz z usług w chmurze? Pamiętaj, że gdy wśród nich jest m.in. przetwarzanie danych (a nie tylko ich przechowywanie) trzeba od nich zapłacić podatek u źródła. Nie jest nim natomiast obciążone korzystanie z zagranicznych programów komputerowych (jako użytkownik końcowy).

Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1888 ze zm., dalej: „updop”), podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - ograniczony obowiązek podatkowy.

Stosownie do art. 3 ust. 3 updop, za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w ust. 2, uważa się w szczególności dochody (przychody) z:
1. wszelkiego rodzaju działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład;
2. położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości lub praw do takiej nieruchomości, w tym ze zbycia jej w całości albo w części lub zbycia jakichkolwiek praw do takiej nieruchomości;
3. papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi, dopuszczonych do publicznego obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach regulowanego rynku giełdowego, w tym uzyskane ze zbycia tych papierów albo instrumentów oraz z realizacji praw z nich wynikających;
4. tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji) w spółce, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną lub tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym albo instytucji wspólnego inwestowania, w których co najmniej 50% wartości aktywów, bezpośrednio lub pośrednio, stanowią nieruchomości położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa do takich nieruchomości;
5. tytułu należności regulowanych, w tym stawianych do dyspozycji, wypłacanych lub potrącanych, przez osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia.

Zgodnie art. 3 ust. 5 updop, za dochody (przychody), o których mowa w ust. 3 pkt 5, uważa się przychody wymienione w art. 21 ust. 1 i art. 22 ust. 1, jeżeli nie stanowią dochodów (przychodów), o których mowa w ust. 3 pkt 1-4.

W stosunku do niektórych przychodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podmioty zagraniczne, obowiązek potrącenia podatku spoczywa na podmiocie polskim dokonującym wypłaty należności będącej źródłem tego przychodu. Takie rodzaje przychodów zostały określone w art. 21 ust. 1 i art. 22 ust. 1 updop.

Stosownie do art. 21 ust. 1 updop, podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2 przychodów z:
• odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how) (art. 21 ust. 1 pkt 1 updop),
• tytułu świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze (art. 21 ust. 1 pkt 2a updop)
- ustala się w wysokości 20% przychodów.

Wprawdzie katalog usług wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 2a updop jest katalogiem otwartym, na co wskazuje sformułowanie „(...) oraz świadczeń o podobnym charakterze”, jednak w ramach tego katalogu za świadczenia o podobnym charakterze należy uznać świadczenia równorzędne pod względem prawnym do wymienionych w ustawie. Oznacza to, że aby dane świadczenie można było zakwalifikować do katalogu wskazanego powyżej, należy spełnić takie same przesłanki, aby daną usługę uzyskać, albo wynikają z niej takie same prawa i obowiązki dla stron. Innymi słowy lista ta obejmuje również takie świadczenia, które zasadniczo są podobne do wymienionych, lecz mogą być np. inaczej określane.

Niemniej jednak sama nazwa umowy o świadczenie usługi nie może być wyłącznym czynnikiem determinującym daną usługę jako należącą do katalogu świadczeń podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób prawnych. Decydujące znaczenie dla stwierdzenia, że dane usługi mieszczą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym ma treść postanowień umowy zawartej z kontrahentem zagranicznym, a przede wszystkim charakter rzeczywiście wykonywanych świadczeń.

Przepis art. 21 ust. 2 updop stanowi, że przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

W art. 21 updop wymienione zostały określone rodzaje należności wypłacane przez podmioty polskie podmiotom zagranicznym, w przypadku uzyskania których, podmiot zagraniczny podlega opodatkowaniu w Polsce podatkiem dochodowym, a obowiązanym do jego naliczenia, potrącenia i odprowadzenia do urzędu skarbowego jest podmiot polski. Podatek ten nazywany jest podatkiem „u źródła” ze względu na szczególny sposób jego poboru, który dokonywany jest przez polski podmiot wypłacający określone należności na rzecz nierezydenta, w trybie i na zasadach wymienionych w art. 26 updop.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 updop, osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2, 2b i 2d, w dniu dokonania wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat, z uwzględnieniem odliczeń przewidzianych w art. 22 ust. 1a-1e. Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji. (...)

W odniesieniu do kompleksowej usługi tzw. cloud computing, należy zgodzić się ze stanowiskiem Spółki, że uzyskiwany przez podmiot zagraniczny przychód osiągnięty z tej usługi mieści się w kategorii świadczeń o charakterze podobnym do wymienionej w art. 21 ust. 1 pkt 2a updop usługi przetwarzania danych. Oznacza to, że Spółka dokonując wypłat należności na rzecz Podmiotu amerykańskiego jest obowiązana na podstawie art. 26 ust. 1 updop do pobrania od tej należności zryczałtowanego podatku dochodowego na podstawie przepisów updop.

Z kolei należności wypłacane na rzecz innego Podmiotu amerykańskiego związane z prawem udostępnienia pakietu aplikacji nie mieszczą się w dyspozycji normy prawnej określonej w art. 21 ust. 1 pkt 1 updop, w szczególności nie można ich uznać za przychody z praw autorskich lub praw pokrewnych. W ramach tej usługi nie doszło do przekazania licencji, innych praw majątkowych i praw własności przemysłowej a Spółka nie ma prawa do powielania, modyfikacji i udostępniania osobom trzecim programów w ramach tej usługi. Z powyższego wynika zatem, że Spółka nie ma więc obowiązku potrącenia podatku u źródła od płatności na rzecz amerykańskiego usługodawcy. (...)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów