Zwrot VAT przy zakupie usług budowlanych z odwrotnym obciążeniem

Przeczytaj także: Kompensata należności a przyspieszony zwrot VAT

Załóżmy że w lipcu 2017 r. przedsiębiorca nie miał żadnej sprzedaży - nie wykonywał czynności opodatkowanych VAT. Nabył jednak usługę budowlaną od podwykonawcy rozliczaną w ramach odwrotnego obciążenia. Wykazuje zatem od niej zarówno podatek należny jak i naliczony. Dokonał także innych zakupów, od których przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego. Zapłacony od zakupów VAT chciałby otrzymać do zwrotu na rachunek bankowy. Jaki termin zwrotu podatku mu przysługuje? Czy w takim przypadku lepszym rozwiązaniem nie będzie wykazanie nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy?

Zasady zwrotu VAT reguluje art. 87 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z nim jeżeli kwota podatku naliczonego podlegającego odliczeniu jest w danym okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo o różnicę pomiędzy tymi dwiema kwotami obniżyć podatek należny za następne okresy rozliczeniowe lub wystąpić o jej zwrot na rachunek bankowy.

Niestety art. 87 ust. 5a ustawy o VAT zawiera pewien haczyk, o którym muszą pamiętać podatnicy, którzy nie mieli sprzedaży.

Otóż podatnik, który w danym okresie rozliczeniowym nie wykonał czynności opodatkowanych podatkiem VAT (tudzież czynności za granicą, które wprawdzie nie są w Polsce opodatkowane, ale takie by były, gdyby tu miały miejsce), może otrzymać - na umotywowany wniosek - zwrot wykazanego w deklaracji podatku naliczonego od dokonanych zakupów, ale w terminie 180 dni, licząc od dnia złożenia deklaracji.

Termin ten może wprawdzie zostać skrócony do 60 dni, ale wymaga dodatkowego złożenia zabezpieczenia majątkowego w wysokości odpowiadającej kwocie wnioskowanego zwrotu podatku.

Czynność wykonania usługi (sprzedaży) wystąpi tutaj po stronie podwykonawcy. Pomimo bowiem przeniesienia (w przypadku usług budowlanych wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy o VAT, a wykonywanych w ramach podwykonawstwa) obowiązku rozliczenia podatku należnego na inny podmiot (czyli nabywcę), to nadal wykonanie takich usług przecz czynnego podatnika VAT (usługodawcę) stanowi (co do zasady) sprzedaż opodatkowaną podlegającą wykazaniu w ewidencji sprzedaży i deklaracji VAT.

Dlatego też podatnika wykazującego w deklaracji VAT podatek należny z tytułu odwrotnego obciążenia od nabytych usług budowlanych nie można uznać jako wykonującego czynność opodatkowaną, która uprawniałaby go do otrzymania zwrotu bezpośredniego w podstawowym terminie. Może on zatem ubiegać się o zwrot w ciągu 180 dni od złożenia deklaracji, chyba że złoży w urzędzie skarbowym zabezpieczenie majątkowe w wysokości odpowiadającej kwocie wnioskowanego zwrotu podatku.

Ponadto jeżeli w następnym okresie rozliczeniowym wykona on czynności opodatkowane, warto się zastanowić, czy lepszym rozwiązaniem nie będzie wykazanie kwoty nadwyżki podatku naliczonego nad należnym za lipiec 2017 r. do przeniesienia na następny okres i wystąpienie o zwrot VAT za miesiąc sierpień, kiedy to pojawi się u niego sprzedaż. Wówczas to bowiem urząd skarbowy dokona zwrotu tego podatku w terminie 60 dni od złożenia deklaracji.