eGospodarka.pl › Podatki › Aktualności podatkowe › Jaki kurs walut przy kompensacie zobowiązań i należności?

Jaki kurs walut przy kompensacie zobowiązań i należności?

2017-07-28 13:37

Kursy walut © suyujung - Fotolia

Gdy dla danego kontrahenta jesteśmy zarówno dostawcą jak i odbiorcą, zawieranym transakcjom nie musi każdorazowo towarzyszyć przepływ pieniędzy. Strony transakcji w takim przypadku bardzo często umawiają się na kompensatę wzajemnych należności i zobowiązań, w tym także tych zawieranych w walutach obcych.

Przeczytaj także: Różnice kursowe przy kompensacie zobowiązań

W bieżącym roku kompensaty takie są jeszcze popularniejsze niż wcześniej. W odróżnieniu bowiem od zapłat gotówkowych - nie pozbawiają podatników kosztów uzyskania przychodu, jeżeli wartość kompensowanych transakcji przekracza 15.000 zł (niestety mogą pozbawić prawa do zwrotu VAT w ciągu 25 dni).

Nie trzeba tutaj oczywiście kompensować jedynie transakcji o równych wartościach. Jeżeli wartość wzajemnych należności i zobowiązań jest różna, kompensata reguluje je do kwoty niższej. Pozostałą część trzeba zapłacić. Naturalnie jeżeli wartość pojedynczych transakcji rozliczanych w taki sposób przekracza 15.000 zł, brakującą kwotę należy uregulować za pośrednictwem rachunku płatniczego. W przypadku zapłaty gotówką przedsiębiorca tej części nie zaliczy do kosztów podatkowych.

Różne kursy walut

Kompensować można wzajemne zobowiązania i należności wyrażone nie tylko w złotówkach, ale także w walutach obcych. W takim przypadku powstaje jednakże problem, po jakim kursie powyższe rozliczyć. Kompensowane faktury mogą bowiem dotyczyć z różnych okresów (czy dni), wskutek czego do ich przeliczenia na złote stosowane były różne kursy walut obcych. Samo porozumienie kompensacyjne natomiast z reguły jest zawierane po przeprowadzeniu takich transakcji. W efekcie dostajemy tutaj co najmniej trzy różne daty do rozliczeń, a niekiedy nawet i więcej, jeżeli kompensata tyczy się większej liczby zawartych transakcji.

Uregulowanie należności czy zobowiązań, określonych w walutach obcych, a więc przeliczanych na potrzeby podatku dochodowego na złotówki wg odpowiednich kursów walut obcych, w celu określenia wartości przychodu lub kosztu, wiąże się z powstaniem różnic kursowych, które powinny być ujęte w rachunku podatkowym.

Zasady ustalania podatkowych różnic kursowych, w obydwu ustawach o podatku dochodowym (czyli od osób fizycznych oraz od osób prawnych) są tożsame. Określają one m.in. ,że podatkowe różnice kursowe powstają, gdy:

wartość przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według średniego kursu NBP (z dnia poprzedzającego powstanie przychodu) różni się (czyli jest niższa tudzież wyższa) od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania - przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia,
wartość poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego NBP (z dnia poprzedzającego poniesienie kosztu) różni się (czyli jest niższa tudzież wyższa) od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia.

Dniem zapłaty jest tutaj dzień uregulowania należności bądź zobowiązań w jakiejkolwiek formie, w tym także poprzez potrącenie/kompensatę.

Kurs faktycznie zastosowany
Kursy faktycznie zastosowane uwzględnia się jedynie w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, należy stosować kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

Kurs waluty przy kompensacie należności i zobowiązań

W przypadku kompensat nie dochodzi do przepływu gotówki pomiędzy kontrahentami (nie ma miejsca wpływ oraz wypływ pieniędzy z rachunku bankowego). Nie zmienia się także stan w kasie, czyli nie dochodzi tutaj do zbycia bądź nabycia waluty przez przedsiębiorcę. W związku z tym do takiego rozliczenia nie można przyjąć faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu.

Powyższe oznacza zatem konieczność skorzystania z alternatywy polegającej na przyjęciu kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dane zdarzenie, którym tutaj jest porozumienie kompensacyjne.

Przeczytaj także: