Sprzedaż używanych rzeczy z niemieckich wystawek czy szperów

Przeczytaj także: Wystawki: dowody księgowe w KPIR

Tak „importowany” towar w Polsce jest czyszczony odświeżany (aby przyciągnął klienta), a gdy trzeba - naprawiany i finalnie sprzedawany. Część rzeczy jest tutaj zbierana z ulicy, za inne trzeba zapłacić. Problemem jest jednak udokumentowanie takich zakupów. Bo osoba wystawiająca towar, który inni mogą po prostu zabrać, nie jest zainteresowana staniem na ulicy i wystawianiem jakichkolwiek dokumentów potwierdzających ten fakt. O dowód zakupu trudno nawet, gdy za rzecz trzeba było zapłacić.

Dlatego też polscy przedsiębiorcy trudniący się takim rzemiosłem wybierają najprostszą formę opodatkowania, która przy liczeniu podatku nie wymaga uwzględniania kosztów. Jest to oczywiście ryczałt ewidencjonowany. Wystawkowicze czy szperacze płacą tutaj 3% podatek od uzyskanego ze sprzedaży przychodu. Na ogół też starają się korzystać ze zwolnienia z VAT. Działanie takie jednakże dosyć mocno ogranicza ich obrót. Bo o ile aby prawa do ryczałtu nie utracić, trzeba zmieścić się z rocznym przychodem w limicie 250 000 euro, tak w podatku VAT zwolnienie się traci po przekroczeniu już 200 000 zł (są to limity obowiązujące w roku 2017 - wcześniej były niższe).

Co z tymi dowodami?

W ryczałcie podatek płacony jest od uzyskanego przychodu. Kosztów się tutaj zatem nie uwzględnia oraz ich nie ewidencjonuje (księguje). Niemniej przepisy ustawy o ryczałcie (art. 15 ust. 1) nakładają na podatników obowiązek posiadania i przechowywania dowodów zakupu towarów (w tym m.in. towarów handlowych).

Jak powyższe dokumentować? Ustawa o ryczałcie odnosi się w tym zakresie do przepisów regulujących prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów. §12 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów mówi natomiast, że podstawą zapisów w księdze są dowody księgowe, którymi m.in. są:

• faktury, rachunki oraz dokumenty celne
• inne dowody wymienione w kolejnych przepisach, stwierdzające fakt dokonania operacji gospodarczej zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem i zawierające co najmniej:
  a) wiarygodne określenie wystawcy lub wskazanie stron (nazwę i adresy) uczestniczących w operacji gospodarczej, której dowód dotyczy,
  b) datę wystawienia dowodu oraz datę lub okres dokonania operacji gospodarczej, której dowód dotyczy, z tym że jeżeli data dokonania operacji gospodarczej odpowiada dacie wystawienia dowodu, wystarcza podanie jednej daty,
  c) przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie, jeżeli przedmiot operacji jest wymierny w jednostkach naturalnych,
  d) podpisy osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczych
  - oznaczone numerem lub w inny sposób umożliwiający powiązanie dowodu z zapisami księgowymi dokonanymi na jego podstawie.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 29.03.2017 r. nr 0461-ITPB1.4511.39.2017.1.WM wyjaśnił, że „(...) do prawidłowości prowadzonej dokumentacji księgowej, fakt dokonania wszelkich operacji gospodarczych powinien znaleźć odzwierciedlenie w posiadanych dowodach księgowych.

Nieodpłatne nabycie prawa własności towarów handlowych z zamiarem ich dalszej odsprzedaży stanowi operację gospodarczą, która winna zostać prawidłowa udokumentowana. Oznacza to, że pomimo iż takiego obowiązku powołane przepisy wprost nie przewidują, dla celów dowodowych (w celu udowodnienia że takie nabycie miało miejsce i nabycie to nastąpiło zgodnie z prawem), Wnioskodawca powinien posiadać i przechowywać sporządzony przez siebie „inny dowód” zawierający informacje dotyczące sposobu nabycia towarów, ich ilości i miejsca pochodzenia. Może nim być np. protokół przyjęcia zawierający oznaczenie towaru według ilości i cech charakterystycznych. (...)”

Dowód wewnętrzny raczej nie

Rozporządzenie w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów mówi, że w określonych przypadkach dokumentem potwierdzającym dane zdarzenie gospodarcze, może być dowód wewnętrzny, czyli dokument sporządzany przez podatnika i tylko przez niego podpisywany. Podatnik posiada tutaj także jedyny egzemplarz takiego dowodu - nie jest on wręczany drugiej stronie transakcji. Odnosi się on m.in. do towarów nabywanych od ludności. Niemniej w tym zakresie stosuje się go jedynie do określonych grup towarów, czyli:

• zakupu, bezpośrednio od krajowego producenta lub hodowcy, produktów roślinnych i zwierzęcych, nieprzerobionych sposobem przemysłowym lub przerobionych sposobem przemysłowym, jeżeli przerób polega na kiszeniu produktów roślinnych lub przetwórstwie mleka albo na uboju zwierząt rzeźnych i obróbce poubojowej tych zwierząt
• zakupu od ludności, sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), surowców roślin zielarskich i ziół dziko rosnących leśnych, jagód, owoców leśnych i grzybów leśnych (PKWiU ex 02.30.40.0)
• zakupu od ludności odpadów poużytkowych, stanowiących surowce wtórne, z wyłączeniem zakupu (skupu) metali nieżelaznych oraz przeznaczonych na złom samochodów i ich części składowych.

Mało, że istotny jest tutaj rodzaj nabytego towaru, to dodatkowo rozporządzenie wskazuje wprost na jego zakup, czyli czynność odpłatną. W przypadku zbierania towarów z wystawek natomiast zapłata za zebrane rzeczy nie następuje.