Ulga rehabilitacyjna: zabiegu medycznego w PIT nie odliczymy

Przeczytaj także: Odliczenie w PIT zakupu okularów dla niepełnosprawnego dziecka

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W 2016 r. wnioskodawczyni przeszła zabieg wertebroplastyki polegający na wstrzyknięciu tzw. cementu kostnego do trzonu kręgu złamanego lub będącego na granicy złamania. Jest to metoda leczenia kompresyjnych złamań kręgosłupa, będących skutkiem osteoporozy.

Zainteresowana ma 84 lata, zaś od 2002 r. posiada orzeczenie o niepełnosprawności - na stałe został jej przyznany dodatek pielęgnacyjny.

Do zabiegu zmusiło ją złamanie kompresyjne kręgów L1, L2, L3, będące następstwem osteoporozy oraz ogólny zły stan kręgosłupa (zmiany zwyrodnieniowe, naczyniaki, zwężenia kanałów kręgowych), który nasilał dodatkowo stan chorobowy oraz dolegliwości bólowe, a także utrudniał dodatkowo możliwość chodzenia.

Wydatek na zabieg w całości pokryła wnioskodawczyni - kosztował on 8 tys. zł - oczekiwanie na zabieg refundowany przez NFZ było niemożliwe z uwagi na zbyt długi okres wyczekiwania oraz nasilający się ból jak też utrudnienie w poruszaniu się i załatwianiu podstawowych potrzeb życiowych.

Wnioskodawczyni zadała pytanie, czy wydatek ten może rozliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej w składanym rocznym zeznaniu podatkowym? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. , ze zm.) podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 29-30c, art. 30e i art. 30f, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e, 4-4e i 6 lub art. 24b ust. 1 i 2, lub art. 25, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu zawiera art. 26 ust. 7a ww. ustawy, zaś zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7 i 7b – 7g tego artykułu.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. hamara - Fotolia.com

Odliczenie leczenia w uldze rehabilitacyjnej

W ramach ulgi rehabilitacyjnej odliczyć można m.in. zabiegi rehabilitacyjne. Fiskus dba jednak o to, aby ulgą nie zostały objęte inne zabiegi medyczne, które mimo że są niezbędne do funkcjonowania osoby niepełnosprawnej, nie są ich zdaniem kwalifikowane jako rehabilitacyjne. Stąd odliczyć nie można m.in. operacji.

W myśl art. 26 ust. 7d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:
1. orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
2. decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
3. orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.

Zgodnie z art. 26 ust. 7f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ilekroć w przepisach ust. 7a jest mowa o osobach zaliczonych do:
1. I grupy inwalidztwa – należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
a. całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo
b. znaczny stopień niepełnosprawności;
2. II grupy inwalidztwa – należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
a. całkowitą niezdolność do pracy albo
b. umiarkowany stopień niepełnosprawności.

Odliczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 6, może być dokonane również w przypadku, gdy osoba, której dotyczy wydatek, posiada orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez właściwy organ na podstawie odrębnych przepisów obowiązujących do dnia 31 sierpnia 1997 r. – art. 26 ust. 7g cyt. ustawy.

Stosownie do treści art. 26 ust. 7 pkt 4 powołanej ustawy, wysokość wydatków na cele określone w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 7c, ustala się na podstawie dokumentu stwierdzającego ich poniesienie, zawierającego w szczególności: dane identyfikujące kupującego (odbiorcę usługi lub towaru) i sprzedającego (towar lub usługę), rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz kwotę zapłaty (...).

W myśl art. 26 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wydatki, o których mowa w ust. 7a, podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie. W myśl natomiast art. 26 ust. 13a ww. ustawy wydatki na cele określone w ust. 1 podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Należy zaznaczyć, że katalog ulg wymienionych w art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że odliczeniu podlegają jedynie wydatki enumeratywnie w nim wymienione. Należy również pokreślić, że wszelkie zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy dotyczące zwolnień podatkowych powinny być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest w tym wypadku stosowanie wykładni rozszerzającej, jak i zawężającej. (...)

Możliwość odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatków poniesionych przez Wnioskodawczynię na zabieg wertebroplastyki należy analizować w oparciu o przepisy art. 26 ust. 7a pkt 6 ww. ustawy, który stanowi, że za wydatki, o których mowa w ust. 1 pkt 6, uważa się wydatki poniesione na odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera pojęcia „zabieg”, „rehabilitacja” oraz „rehabilitacja lecznicza”, zatem konieczne jest wyjaśnienie tych pojęć w oparciu o definicje encyklopedyczne oraz wydaną z zakresu rehabilitacji literaturę. Zgodnie z definicją tych pojęć zawartą w „Słowniku wyrazów obcych” (PWN, W-wa 1991 r.) oraz „Encyklopedii” PWN, zabieg stanowi interwencję mającą na celu wywołanie określonego skutku, zwykle będącą środkiem zaradczym przeciwdziałającym czemuś (np. skutkom choroby), z kolei „rehabilitacja” jest to przywrócenie choremu sprawności fizycznej i psychicznej poprzez stosowanie odpowiednich zabiegów leczniczych, natomiast „rehabilitacja lecznicza” jest to połączenie leczenia z postępowaniem usprawniającym, które obejmuje zabiegi fizykoterapeutyczne, wodolecznictwo, światłolecznictwo, elektrolecznictwo, mechanoterapię i kinezyterapię.

W świetle powyższego należy stwierdzić, iż niekwestionowanym jest w przedmiotowej sprawie, że opisany we wniosku zabieg wertebroplastyki polegający na wstrzyknięciu tzw. cementu kostnego do trzonu kręgu, w przypadku Wnioskodawczyni poprawił stan jej zdrowia, jednakże tego rodzaju wydatek nie mieści się w dyspozycji art. 26 ust. 7a pkt 6 ww. ustawy, jak również żadnego innego przepisu traktującego o odliczeniu wydatków poniesionych na cele rehabilitacyjne lub związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, ponieważ nie można go zakwalifikować jako zabiegu rehabilitacyjnego, lecz wyłącznie jako zabieg o charakterze medycznym innym niż rehabilitacyjny. Wskazany zabieg wertebroplastyki nie jest zatem zabiegiem fizykoterapeutycznym, wodoleczniczym, światłoleczniczym, itp. – czyli zabiegiem usprawniającym, który właśnie często przeprowadzany jest po zabiegu medycznym np. operacyjnym. Ustawodawca wyraźnie wskazał, że odliczeniu od dochodu podlegają wydatki poniesione na zabiegi rehabilitacyjne. Gdyby jego wolą było, aby do tego wydatku wliczać również każdego rodzaju działania medyczne (w tym np. zabieg operacyjny), to niewątpliwie użyłby innego sformułowania.

Reasumując, Wnioskodawczyni nie przysługuje prawo do odliczenia od dochodu w zeznaniu rocznym za 2016 r. wydatku poniesionego w związku z zabiegiem wertebroplastyki, jako wydatku na cele rehabilitacyjne, bowiem zabieg ten nie stanowi zabiegu rehabilitacyjnego, a więc wydatek ten nie spełnia warunków określonych w art. 26 ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 26 ust. 7a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. (...)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów