Zaoszczędzona prowizja bankowa nie jest przychodem w CIT

Przeczytaj także: Spółka nie ma przychodu gdy jej prezes pracuje nieodpłatnie

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Prezes zarządu spółki z o.o., będący jednocześnie jej wspólnikiem, pobrał z kasy spółki określoną kwotę pieniędzy, która nie została wydatkowana i powinna zostać zwrócona. Pieniądze te prezes wpłacił na własne konto bankowe i następnie przelał na rachunek bankowy spółki. Takie rozwiązanie pozwoliło uniknąć wysokiej prowizji bankowej, którą musiała by uiścić spółka, gdyby pieniądze zostały wpłacone od razu na jej konto. Koszty prowizji za wpłatę i przelew dokonane przez prezesa pokrywała spółka.

Zadano pytanie, czy uniknięcie prowizji bankowej w tym przypadku skutkuje powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1888, dalej: „updop”), przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód. Dochodem, z zastrzeżeniem art. 10, art. 11 i art. 24a, jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą (art. 7 ust. 2 updop).

Kliknij, aby powiekszyć

fot. ewakubiak - Fotolia.com

Nieodpłatne świadczenia a unikanie prowizji bankowych

Kiedy mamy do czynienia z nieodpłatnym świadczeniem? Gdy jeden podmiot uzyskuje korzyść kosztem majątku innego podmiotu. Trudno za takie uznać sytuację, w której to prezes spółki korzystając z własnego konta bankowego pozwala na ominięcie prowizji dla banku za wpłaty gotówkowe.

Przepis art. 12 updop, regulujący kwestię przychodów, nie wymienia źródeł przychodu, lecz określa zdarzenia, których wystąpienie powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Przez przykładowe wyliczenie zawarte w kolejnych ustępach art. 12, ustawodawca precyzuje więc jedynie rodzaje przychodów. Ponadto wylicza, jakiego rodzaju wpływy pieniężne podmiotu gospodarczego nie są zaliczane do przychodów.

I tak, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 updop, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, w tym różnice kursowe.

Stosownie natomiast do art. 12 ust. 1 pkt 2 updop, przychodem, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Updop nie precyzuje również, co należy rozumieć przez „nieodpłatne świadczenie”, ograniczając się jedynie do wskazania, w art. 12 ust. 6 i 6a, sposobu i kryteriów ustalania wartości nieodpłatnych i częściowo odpłatnych świadczeń.

Zgodnie z ugruntowanym poglądem, pojęcie nieodpłatnego świadczenia ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy (taką definicję przedstawiono m.in. w uchwałach Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 listopada 2002 r., sygn. akt FPS 9/02 oraz z 16 października 2006 r., sygn. akt II FPS 1/06). Nieodpłatnym świadczeniem, jest zatem uzyskana przez podatnika wymierna korzyść majątkowa niezwiązana z poniesieniem wydatków, powstaniem kosztów, z obowiązkiem uiszczenia wynagrodzenia lub inną formą ekwiwalentu.

Natomiast pojęcie „świadczenia” rozpatrywane jest z punktu widzenia zobowiązaniowego, tj. w świetle postanowień art. 353 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 459 ze zm.), zgodnie z którym zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu (art. 353 § 2).

Zatem, w świetle art. 12 ust. 1 pkt 2 updop, aby można było określone świadczenie zaliczyć do kategorii świadczeń nieodpłatnych, stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, musi dojść do stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób swoje przychody podatkowe. Dla celów podatkowych, za nieodpłatne świadczenia należy przyjmować te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie w majątku podatnika mające konkretny wymiar finansowy. (...)

Jak wskazano powyżej z nieodpłatnym świadczeniem mamy do czynienia wtedy gdy, jeden podmiot uzyskuje korzyść kosztem innego podmiotu. W rozpatrywanej sprawie dochodzi do wpłaty pomiędzy Prezesem a Spółką w wyniku czego ta ostatnia nie jest zobowiązana do zapłaty prowizji. Zatem skoro w sytuacji wpłaty przez Prezesa na konto Spółki gotówki zobowiązana do zapłaty prowizji była Spółka, to brak jest możliwości stwierdzenia, że przysporzenie Spółki odbyło się kosztem Prezesa. Nie można również stwierdzić, że zaistnienie opisanego we wniosku zdarzenia wiąże się z jakimkolwiek przyrostem majątku Spółki.

Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, że uniknięcie prowizji bankowej w związku z wpłatą zwracanej Spółce należności przy wykorzystaniu prywatnego konta Prezesa Zarządu nie skutkuje po stronie Wnioskodawcy powstaniem przychodu podatkowego, a co za tym idzie po stronie Spółki nie powstanie dochód będący przedmiotem opodatkowania. (...)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów